Fistel bij de anus (Peri-anale fistel)

Een fistel is een soort gangetje dat een abnormale verbinding maakt tussen 2 holtes. Bij een anusfistel ontstaat het gangetje tussen de anus en de huid. Een anusfistel wordt ook wel peri-anale fistel en fistula ani genoemd. 

Vaak ontstaan anusfistels door een anorectaal abces. Dit is een holte gevuld met pus, die ontstaat door een ontsteking van bijvoorbeeld een klier in de darm. Dit abces kan uitgroeien naar de huid, waardoor een fistel kan ontstaan. Ook na een operatie van een anorectaal abces kan een fistel ontstaan. Soms is er geen duidelijke reden voor de fistel. Er zijn verschillende aandoeningen waarbij je een hoger risico hebt op een anusfistel: 

• ziekte van Crohn 
• tuberculose 
• diverticulitis 
• kanker 
• anale of rectale schade 
• acne conglobata 
• hidradenitis suppurativa (ontsteking van haarzakjes) 
• haarnestcyste 

Een fistel kan ook een aangeboren afwijking zijn. Dan is hij al zichtbaar op een jonge leeftijd. Anusfistels komen vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Er bestaan ook fistels die de anus met de vagina verbinden. 

Vaak komt er uit een peri-anale fistel vocht of pus. Er kan ook een soort puist (ontsteking) ontstaan, doordat pus zich onderhuids verzamelt. Een anusfistel kan ook pijn doen of jeuken als er een ontsteking is. 

Bij een behandeling van een peri anale fistel wordt in de meeste gevallen gekozen voor een operatie. Dit komt omdat de langetermijngevolgen nog niet bekend zijn. Alleen bij peri-anale fistels die ontstaan als gevolg van een ontstekingsziekte kan in sommige gevallen volstaan worden met een behandeling met medicijnen. 

Er zijn verschillende operatieve behandelingen van een peri-anale fistel mogelijk. Welke operatie je krijgt is afhankelijk van je persoonlijke situatie en van het verloop van de fistel. Hieronder een overzicht van de mogelijke operaties. 

1. Fistulotomie 

Een zogenaamde fistulotomie is het openleggen van de fistelgang. Dit wordt meestal gedaan bij fistels die dicht bij de anus liggen. Omdat deze fistels nauwelijks door de sluitspier lopen, kan de fistelgang worden open gelegd zonder teveel sluitspier door te moeten nemen. De kans op het ontstaan van incontinentie is dan klein. De wond wordt na deze operatie opengelaten zodat hij zelf kan dichtgroeien. Dit duurt meestal enkele weken. 

2. Fistulectomie 

Een zogenaamde fistulectomie is een operatie waarbij de gehele fistelgang wordt verwijderd. Deze operatie wordt meestal gecombineerd met een mucosa advancementplastiek, de LIFT-procedure of tissuecol, zie hieronder. 

3. Het plaatsen van een seton 

Een seton is een slangetje of draadje dat operatief in de fistelgang wordt aangebracht. Deze operatie wordt meestal gedaan als de fistel hoog door de sluitspieren loopt, wanneer te veel pus aanwezig is of bij een darmziekte. Echter, vaak dient het plaatsen van een seton als voorbereiding op een operatie waarbij de fistel helemaal verwijderd wordt. Het draadje blijft in je lichaam zitten todat het (na enkele maanden of jaren) vanzelf naar buiten gewerkt wordt. Deze ingreep geeft vrijwel geen schade aan de sluitspier. 

4. Mucosa advancement plastiek 

Mucosa advancement plastiek is een verschuivingsplastiek van het slijmvlies waarbij de inwendige opening van de fistelgang bedekt wordt met een soort transplantaatje van het slijmvlies. Dit transplantaatje plaatst men net boven de opening. Deze operatie heeft een kleine kans op het optreden van incontinentie. 

5. LIFT-procedure 

De LIFT-procedure is een redelijk nieuwe techniek die alleen gebruikt wordt bij fistel die al langer bestaan en waarvan de wand stevig is. Bij deze techniek wordt de fistelgang operatief vrijgemaakt uit het weefsel erom heen tot vlak bij de darmwand. Het fistelgangetje wordt aan de buitenkant van de darm dichtgebonden. 

6. Tissuecol 

Een tissuecol houdt in dat de fistelgang wordt schoongemaakt om vervolgens de inwendige opening dicht te lijmen. De lijm wordt in de fistelgang gespoten. De kans bestaat dat de fistel echter niet helemaal dicht gaat. Ook kan in sommige gevallen de lijm voor een heftige ontstekingsreactie zorgen. 

7. Anale plug 

Hierbij wordt in plaats van lijm een speciale plug gebruikt om de fistelgang af te sluiten. De plug wordt in de fistelgang geplaatst. Ook hier is er een kans dat de fistel niet helemaal dicht gaat.