Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Neus

Bouw van je neus

De neus is een orgaan dat zich in het midden van je gezicht bevindt. Globaal gezien is je neus opgebouwd uit twee delen: 

  • Je uitwendige neus.
  • Je neusholte. 

Anatomie van de neus

Uitwendige neus

De uitwendige neus heeft een redelijk complex anatomie. Het bestaat uit de volgende delen: 

  • Neusbeen. Het neusbeen is het bovenste deel van je neus. 
  • Neuskraakbeen. Het neuskraakbeen bevindt zich aan de onderkant van je uitwendige neus. Bindweefsel verbindt het kraakbeen met het neusbeen en andere botten. 
  • Neusvleugels.
  • Neustussenschot.

De huid die om je neus heen zit, heeft veel zogenaamde talgklieren. Deze talgklieren maken talg of huidsmeer. 

Neusholte

Je neusholte bestaat uit twee ruimten in je neus. Deze twee ruimten worden gescheiden door het tussenschot. Je neusholte is bekleed met slijmvliezen waarin zich ook bloedvaten en reukzenuwen bevinden. Je neusholte staat in verbinding met:

  • De buitenlucht via je neusgaten.
  • Je keelholte via de zogenaamde neusschelpen.
  • De neusbijholten. 

Het slijmvlies van je neus kan weer verdeeld worden in twee delen:

  • Het ademhalingsgedeelte. Het grootste deel van je neus behoort tot het zogenaamde ademhalingsgedeelte. In dit deel van je neus bevat het neusslijmvlies lange trilharen. De trilharen vervoeren alles wat op hen terecht komt aan slijm en deeltjes uit de lucht naar je keelholte. Eventuele bacteriën en giftige stofdeeltjes uit de lucht kunnen zo opgeruimd worden voordat ze je besmetten of beschadigen. 
  • Het reukgedeelte. Het reukgedeelte van je neusslijmvlies bevindt zich in het bovenste deel van de neusholte. Hier zit in het slijmvlies het zogenaamde olfactorische systeem of reukreceptoren. Deze receptoren staan in contact met de hersenen en geven informatie over de geuren door. 

De neus is een orgaan dat zich in het midden van je gezicht bevindt. Globaal gezien is je neus opgebouwd uit twee delen: 

  • Je uitwendige neus.
  • Je neusholte. 

Anatomie van de neus

Uitwendige neus

De uitwendige neus heeft een redelijk complex anatomie. Het bestaat uit de volgende delen: 

  • Neusbeen. Het neusbeen is het bovenste deel van je neus. 
  • Neuskraakbeen. Het neuskraakbeen bevindt zich aan de onderkant van je uitwendige neus. Bindweefsel verbindt het kraakbeen met het neusbeen en andere botten. 
  • Neusvleugels.
  • Neustussenschot.

De huid die om je neus heen zit, heeft veel zogenaamde talgklieren. Deze talgklieren maken talg of huidsmeer. 

Neusholte

Je neusholte bestaat uit twee ruimten in je neus. Deze twee ruimten worden gescheiden door het tussenschot. Je neusholte is bekleed met slijmvliezen waarin zich ook bloedvaten en reukzenuwen bevinden. Je neusholte staat in verbinding met:

  • De buitenlucht via je neusgaten.
  • Je keelholte via de zogenaamde neusschelpen.
  • De neusbijholten. 

Het slijmvlies van je neus kan weer verdeeld worden in twee delen:

  • Het ademhalingsgedeelte. Het grootste deel van je neus behoort tot het zogenaamde ademhalingsgedeelte. In dit deel van je neus bevat het neusslijmvlies lange trilharen. De trilharen vervoeren alles wat op hen terecht komt aan slijm en deeltjes uit de lucht naar je keelholte. Eventuele bacteriën en giftige stofdeeltjes uit de lucht kunnen zo opgeruimd worden voordat ze je besmetten of beschadigen. 
  • Het reukgedeelte. Het reukgedeelte van je neusslijmvlies bevindt zich in het bovenste deel van de neusholte. Hier zit in het slijmvlies het zogenaamde olfactorische systeem of reukreceptoren. Deze receptoren staan in contact met de hersenen en geven informatie over de geuren door. 

Functie van je neus

Hoewel ruiken een belangrijke functie van de neus is, is het niet het enige. De neus is vooral een deel van de ademhalingsorganen. Verder speelt de neus ook een belangrijke rol bij de stemvorming. De neusholte is belangrijk bij het vormen van klanken. Dit merk je vooral als iemand verkouden is en ‘door zijn neus praat’. Daarnaast voert de neus  slijm en vocht van de neusbijholten en traanvocht af naar de keelholte. 

Reinigen

Je neus is een zelfreinigend orgaan, wat eigenlijk best bijzonder is. Voor je tanden heb je een tandenborstel nodig, voor je haren shampoo, maar de neus doet het allemaal zelf. Zonder deze zelfreinigende functie zouden stof, koolstof en bacteriën moeiteloos je lichaam binnendringen. Via het mucociliaire schoonmaaksysteem van de neus wordt 95% van dit soort viezigheid weggefilterd en onschadelijk gemaakt. Muco staat voor slijmvlies en ciliair voor trilhaartjes. De trilhaartjes zijn in het slijmvlies ingeplant en voeren een ritmische golfbeweging uit. Op deze manier worden vuildeeltjes constant door het slijmvlies opgevangen en vervolgens door de trilhaartjes, samen met het slijm, naar de achterkant van de keel gebracht, doorgeslikt, en vernietigd door de zuren in je maag.

Ruiken

Het lijkt zo vanzelfsprekend dat je geuren herkent. Maar de reukzin is behoorlijk kwetsbaar. Het wordt namelijk voor een groot deel bepaald door het minuscule reukepitheel dat boven in je neus zit. Deze beslaat in beide neusgaten slechts een halve vierkante centimeter. Op dit epitheel zit een laag slijm met daaronder de zintuigcellen. De lucht die we inademen moet eerst door deze laag slijm heen en komt dan aan bij de zintuigcellen. Dit zet een reeks reacties op gang, waardoor een signaal naar de hogere hersengebieden wordt geleid. Meestal ontvangen je hersenen een hele reeks van prikkels afkomstig van verschillende geurreceptoren. De hersenen bepalen vervolgens met welke geur je te maken hebt en kijkt in je geheugen of je een bepaalde geur herkent.

Proeven

De neus is ook erg belangrijk voor je smaakbeleving. Zonder een goede reukzin kun je namelijk nauwelijks proeven wat je eet. De smaakpapillen van je tong herkennen alleen maar zoet, zuur, zout en bitter. In combinatie met geuren krijg je een meer complexe smaakbeleving. Door bijvoorbeeld griep of een beschadiging aan je neus kan je reukzin (tijdelijk) verdwijnen. Dit kan verregaande gevolgen hebben, zelfs voor je gewicht. Als eten geen smaak heeft, geven je hersenen namelijk geen seintje dat je vol zit.

Stemgeluid

Je neus of beter gezegd je neusholtes, bepalen ook voor een deel je stemgeluid. Om dit te begrijpen moet je je borst-, keel-, mond- en neusholtes vergelijken met de klankkast van een gitaar en je stembanden met de snaren. Wanneer je gitaarsnaren tussen een bepaalde afstand spant en daar tegen aan tokkelt maakt dit geluid. Om dit geluid goed hoorbaar te maken, heb je een klankkast nodig. Dit is een holte waarin de in beweging gebrachte lucht in trilling wordt gebracht waardoor het geluid versterkt wordt. Zo werkt het ook met de klanken van je stem. Je stemgeluid ontstaat doordat de ademlucht tegen de stembanden (snaren) tot trillen gebracht wordt en daardoor zelf in beweging komt. Dit geluid wordt versterkt door de borst-, keel-, mond- en neusholte (klankkast), ook wel de resonanten genoemd. Je merkt gelijk dat de klanken van je stemgeluid veranderen als je bijvoorbeeld verkouden bent. De m klinkt dan als een b, de d en ng als een g.

Hoewel ruiken een belangrijke functie van de neus is, is het niet het enige. De neus is vooral een deel van de ademhalingsorganen. Verder speelt de neus ook een belangrijke rol bij de stemvorming. De neusholte is belangrijk bij het vormen van klanken. Dit merk je vooral als iemand verkouden is en ‘door zijn neus praat’. Daarnaast voert de neus  slijm en vocht van de neusbijholten en traanvocht af naar de keelholte. 

Reinigen

Je neus is een zelfreinigend orgaan, wat eigenlijk best bijzonder is. Voor je tanden heb je een tandenborstel nodig, voor je haren shampoo, maar de neus doet het allemaal zelf. Zonder deze zelfreinigende functie zouden stof, koolstof en bacteriën moeiteloos je lichaam binnendringen. Via het mucociliaire schoonmaaksysteem van de neus wordt 95% van dit soort viezigheid weggefilterd en onschadelijk gemaakt. Muco staat voor slijmvlies en ciliair voor trilhaartjes. De trilhaartjes zijn in het slijmvlies ingeplant en voeren een ritmische golfbeweging uit. Op deze manier worden vuildeeltjes constant door het slijmvlies opgevangen en vervolgens door de trilhaartjes, samen met het slijm, naar de achterkant van de keel gebracht, doorgeslikt, en vernietigd door de zuren in je maag.

Ruiken

Het lijkt zo vanzelfsprekend dat je geuren herkent. Maar de reukzin is behoorlijk kwetsbaar. Het wordt namelijk voor een groot deel bepaald door het minuscule reukepitheel dat boven in je neus zit. Deze beslaat in beide neusgaten slechts een halve vierkante centimeter. Op dit epitheel zit een laag slijm met daaronder de zintuigcellen. De lucht die we inademen moet eerst door deze laag slijm heen en komt dan aan bij de zintuigcellen. Dit zet een reeks reacties op gang, waardoor een signaal naar de hogere hersengebieden wordt geleid. Meestal ontvangen je hersenen een hele reeks van prikkels afkomstig van verschillende geurreceptoren. De hersenen bepalen vervolgens met welke geur je te maken hebt en kijkt in je geheugen of je een bepaalde geur herkent.

Proeven

De neus is ook erg belangrijk voor je smaakbeleving. Zonder een goede reukzin kun je namelijk nauwelijks proeven wat je eet. De smaakpapillen van je tong herkennen alleen maar zoet, zuur, zout en bitter. In combinatie met geuren krijg je een meer complexe smaakbeleving. Door bijvoorbeeld griep of een beschadiging aan je neus kan je reukzin (tijdelijk) verdwijnen. Dit kan verregaande gevolgen hebben, zelfs voor je gewicht. Als eten geen smaak heeft, geven je hersenen namelijk geen seintje dat je vol zit.

Stemgeluid

Je neus of beter gezegd je neusholtes, bepalen ook voor een deel je stemgeluid. Om dit te begrijpen moet je je borst-, keel-, mond- en neusholtes vergelijken met de klankkast van een gitaar en je stembanden met de snaren. Wanneer je gitaarsnaren tussen een bepaalde afstand spant en daar tegen aan tokkelt maakt dit geluid. Om dit geluid goed hoorbaar te maken, heb je een klankkast nodig. Dit is een holte waarin de in beweging gebrachte lucht in trilling wordt gebracht waardoor het geluid versterkt wordt. Zo werkt het ook met de klanken van je stem. Je stemgeluid ontstaat doordat de ademlucht tegen de stembanden (snaren) tot trillen gebracht wordt en daardoor zelf in beweging komt. Dit geluid wordt versterkt door de borst-, keel-, mond- en neusholte (klankkast), ook wel de resonanten genoemd. Je merkt gelijk dat de klanken van je stemgeluid veranderen als je bijvoorbeeld verkouden bent. De m klinkt dan als een b, de d en ng als een g.

Werking van je neus 

Je neus is een onderdeel van het ademhalingsstelsel. De lucht die je via je neus inademt, wordt verwarmd en bevochtigd. Door middel van de trilharen wordt de lucht ook gefilterd en gereinigd.  Als de lucht vervolgens hoger in je neus komt, dan komt het langs de zogenaamde olfactorische sensoren. Deze sensoren geven informatie over de geur door aan de hersenen. Op deze manier word je bijvoorbeeld gewaarschuwd voor gevaar door een brandlucht.  Maar hoe werkt dit precies? In de lucht bevinden zich zogenaamde geurmoleculen. Aan het oppervlak van je olfactorische sensoren zitten zogenaamde receptoren voor deze geurmoleculen. Als een geurmolecuul precies op de receptor past, dan wordt er een signaal naar de hersenen gestuurd, anders niet. De receptoren zijn erg specifiek. Op ieder slot (receptor), past maar één soort sleutel (geurmolecuul). Als de hersenen alle verschillende prikkels hebben ontvangen in de hersenen, dan kun je de geur herkennen. 

Je neus is een onderdeel van het ademhalingsstelsel. De lucht die je via je neus inademt, wordt verwarmd en bevochtigd. Door middel van de trilharen wordt de lucht ook gefilterd en gereinigd.  Als de lucht vervolgens hoger in je neus komt, dan komt het langs de zogenaamde olfactorische sensoren. Deze sensoren geven informatie over de geur door aan de hersenen. Op deze manier word je bijvoorbeeld gewaarschuwd voor gevaar door een brandlucht.  Maar hoe werkt dit precies? In de lucht bevinden zich zogenaamde geurmoleculen. Aan het oppervlak van je olfactorische sensoren zitten zogenaamde receptoren voor deze geurmoleculen. Als een geurmolecuul precies op de receptor past, dan wordt er een signaal naar de hersenen gestuurd, anders niet. De receptoren zijn erg specifiek. Op ieder slot (receptor), past maar één soort sleutel (geurmolecuul). Als de hersenen alle verschillende prikkels hebben ontvangen in de hersenen, dan kun je de geur herkennen. 

Problemen met de neus

Er zijn verschillende aandoeningen aan de neus of die te maken hebben met de neus. Een voorbeeld is een neusinfectie of een verkoudheid die een loopneus of neusverstopping tot gevolg kan hebben. Er kan ook een neuspoliep of in zeldzame gevallen neuskanker in je neus groeien. 

Bij sommige mensen groeit het neustussenschot scheef. Dit kan een verstoorde neusademhaling tot gevolg hebben. Een aardbeineus is een zwelling van de huid van het onderste deel van de neus, die vaak gepaard gaat met verwijde bloedvaatjes en poriën. 

Een bloedneus ontstaat door een bloeding in het neusslijmvlies. En een neusverwonding kan ook gepaard gaan met een bloedneus.

Er zijn verschillende aandoeningen aan de neus of die te maken hebben met de neus. Een voorbeeld is een neusinfectie of een verkoudheid die een loopneus of neusverstopping tot gevolg kan hebben. Er kan ook een neuspoliep of in zeldzame gevallen neuskanker in je neus groeien. 

Bij sommige mensen groeit het neustussenschot scheef. Dit kan een verstoorde neusademhaling tot gevolg hebben. Een aardbeineus is een zwelling van de huid van het onderste deel van de neus, die vaak gepaard gaat met verwijde bloedvaatjes en poriën. 

Een bloedneus ontstaat door een bloeding in het neusslijmvlies. En een neusverwonding kan ook gepaard gaan met een bloedneus.

Deze informatie is gecontroleerd door: K. Vos, huisarts

.
- Advertentie -
- Advertentie -