Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee vormen van pneumokkenziekte: invasief en niet-invasief. Bij niet-invasieve pneumokokkenziekte blijft de bacterie in de buurt van zijn verblijfplek (keel en neus) en veroorzaakt daar pneumokokkenziekte. Hieronder vallen bijholteontsteking, oorontsteking en sommige vormen van longontsteking. Zodra de bacterie in de bloedbaan of het zenuwstelsel terechtkomt, is er sprake van invasieve pneumokokkenziekte. Hieronder vallen invasieve longontsteking, bloedvergiftiging en hersenvliesontsteking. De invasieve vorm heeft een ernstiger ziekteverloop. In bepaalde gevallen kan bewustzijnsverlies optreden en/of kan iemand komen te overlijden.
Vanwege de hoge ziektelast worden mensen met de invasieve vorm nagenoeg altijd opgenomen in het ziekenhuis. Zo’n 2.500 Nederlanders hebben per jaar een invasieve pneumokokkenziekte. Ongeveer 7.500 Nederlanders hebben per jaar een niet-invasieve pneumokokkenziekte. Vanwege de lagere ziektelast is een ziekenhuisopname vaak niet nodig.