Mastocytose: ziek door mestcellen

Mastocytose is een erg zeldzame bloedziekte: jaarlijks krijgen tachtig tot negentig Nederlanders de diagnose. Bij mastocytose is er sprake is van een toename van abnormale mestcellen die allerlei ziektesymptomen veroorzaken. De ziekte wordt daarom ook wel mestcelziekte genoemd. Er zijn twee soorten mastocytose: cutane en systemische mastocytose. Cutane mastocytose komt het meest voor, hierbij is alleen de huid betrokken. Bij systemische mastocytose zijn ook andere organen betrokken.

Lees meer over de verschillende vormen van mastocytose

Mastocytose is een chronische aandoening, wat betekent dat het niet kan worden genezen. Hoewel de klachten erg vervelend zijn, is de prognose meestal gunstig: mastocytose is zelden levensbedreigend.

Mestcellen komen bij iedereen in het lichaam voor. Het zijn witte bloedcellen die in de meeste organen aanwezig zijn. Deze bloedcellen spelen een belangrijke rol binnen het immuunsysteem: ze zijn betrokken bij allergische reacties en het bestrijden van infecties.

Als het nodig is, geven mestcellen een ‘alarm’ af in de vorm van chemische stoffen om delen van het afweersysteem te activeren. De meest bekende stof is histamine: een stof die vrijkomt wanneer je in aanraking komt met een stof waarvoor je allergisch bent (allergeen) of een stof die een bedreiging vormt. Bij een insectenbeet veroorzaken mestcellen bijvoorbeeld een plaatselijke zwelling en roodheid. Zo zorgen mestcellen in de huid ervoor dat het gif zich niet verder in het lichaam verspreidt.

Mastocytose: problemen met mestcellen

Bij mastocytose ontstaat er een fout in de mestcellen. Mestcellen scheiden dan stoffen uit of vermenigvuldigen zich terwijl er geen sprake is van een allergeen of infectie. Hierdoor kunnen allerlei lichamelijke klachten ontstaan. Omdat deze mestcellen zich anders gedragen en een andere vorm hebben dan normale mestcellen, worden ze ook wel ‘abnormale mestcellen’ genoemd.  

Oorzaak mastocytose

Waardoor de fout in de mestcellen ontstaat, is nog onduidelijk. Mastocytose is niet besmettelijk en meestal ook niet erfelijk.

Bij mastocytose kunnen de mestcellen op verschillende plekken in het lichaam zitten. De symptomen zijn daarom bij iedereen anders. Veelvoorkomende klachten zijn vermoeidheid, opvliegers, huidproblemen, buikpijn, diarree en botpijn.

Lees meer over de symptomen van mastocytose

Mastocytose wordt vaak pas laat gediagnosticeerd, omdat de symptomen niet eenduidig zijn. Bij een vermoeden op mastocytose zal je arts eerst een lichamelijk onderzoek uitvoeren. De volgende stap is een bloedonderzoek, waar onder andere het stofje tryptase onderzocht wordt. De definitieve diagnose wordt gebaseerd op een beenmergonderzoek.

Lees meer over de diagnose van mastocytose

Mastocytose is niet te genezen, maar behandeling van de klachten en symptomen is wel mogelijk. Dit kan met behulp van medicatie. Daarnaast is het belangrijk om factoren te vermijden die ervoor zorgen dat de mestcellen overactief worden (triggers).

Lees meer over de behandeling van mastocytose