Symptomen van lipoedeem

Het belangrijkste symptoom van lipoedeem is de ongelijkmatige verdeling van vet over het lichaam. Deze vetophopingen leiden tot onevenredig dikke bovenbenen, onderbenen, knieën, heupen, billen of armen. Het vetweefsel is onregelmatig verdeeld, maar zit wel symmetrisch aan beide kanten van het lichaam. Vrouwen met lipoedeem klagen vaak over blubberbenen, zwabberbenen of wiebelbenen. Afvallen zorgt niet of nauwelijks voor vermindering van de symptomen. Het vet verdwijnt wel op andere plaatsen in het lichaam, maar de vetophopingen op de benen, armen, heupen en billen blijven aanwezig. Kenmerkend daarbij is een slanke taille.

Opvallend is dat de vetafzettingen vaak plotseling ophouden. Bij lipoedeem in de onderbenen zit er vlak boven de enkels een duidelijke grens. De onderbenen zien er opgezwollen uit, terwijl de enkels en voeten geen last hebben van vetophoping. Het lijkt daardoor alsof er boeien rond de enkels hebben gezeten. Bij lipoedeem in de onderarmen geldt hetzelfde voor de polsen en de handen. Bij dikke bovenbenen kan een vergelijkbare begrenzing zichtbaar zijn boven de knieën. Bij lipoedeem in de bovenarmen zit de grens boven de ellebogen.

In de benen zorgt lipoedeem vaak voor een pijnlijk, zwaar en vermoeid gevoel. In veel gevallen leidt de aandoening ook tot een afnemende conditie en een verlies van spierkracht. Dit zorgt er weer voor dat mensen met lipoedeem soms moeite hebben om hun evenwicht te bewaren, een afwijkend looppatroon ontwikkelen of gewrichtsproblemen krijgen. Daarnaast krijgen mensen met lipoedeem snel blauwe plekken op de benen of armen. Ook ontstaat er vrijwel altijd cellulitis, wat in sommige gevallen kan leiden tot een walnootachtige huid.

Lipoedeem komt vrijwel alleen voor bij vrouwen. De aandoening ontwikkelt zich meestal tijdens of kort na de puberteit. De klachten kunnen ook op latere leeftijd ontstaan, bijvoorbeeld tijdens een zwangerschap of in de overgang. Omdat lipoedeem vaker voorkomt binnen bepaalde families, bestaat het vermoeden dat erfelijke factoren een rol spelen. Ook is het vrijwel zeker dat het ontstaan van lipoedeem te maken heeft met vrouwelijke hormonen. In de enkele gevallen dat lipoedeem werd vastgesteld bij mannen, was er sprake van een hormonale afwijking.

Het verloop van lipoedeem is moeilijk te voorspellen. Soms blijven de klachten beperkt en worden de problemen niet of nauwelijks erger, terwijl er in andere gevallen sprake is van een snelle verergering van de symptomen, met name na een zwangerschap of na de overgang. Soms komt lipoedeem ook voor in combinatie met obesitas. In dat geval helpt een dieet om nieuwe vetzwellingen tegen te gaan, waarbij bestaande vetzwellingen nog wel af kunnen nemen. Zelfs in de medische wereld bestaan hier echter nogal wat misverstanden over. Hierover lees je meer op de pagina Misverstanden over lipoedeem.