Plas niet kunnen ophouden of incontinentie

De blaas is een heel rekbaar orgaan, hoe meer urine hij opslaat hoe groter hij wordt. Tot het moment dat de blaas vol zit en je signalen krijgt dat je moet plassen. Een volle blaas heeft een inhoud van zo’n 400 ml. Als de blaas vol zit en je de plas niet lang meer kunt ophouden is dat vrij normaal; de blaas moet nou eenmaal van tijd tot tijd geleegd worden. Soms gaat er echter iets mis in het proces van plassen, waardoor je bijvoorbeeld te snel urine verliest of steeds meer moeite krijgt om de plas op te houden.

De urine niet kunnen ophouden komt veelvuldig bij zowel mannen als vrouwen voor, zeker naarmate men ouder wordt. De oorzaken hiervan hangen sterk samen met de verschillende vormen van incontinentie. Bij stressincontinentie kun je urine niet goed ophouden wanneer er druk op de blaas staat. Denk aan fysieke inspanningen, zoals sporten maar ook lachen of hoesten. Bij urge-incontinentie trekken de blaasspieren plotseling samen. Je voelt dan plotseling aandrang om te plassen en kunt de plas niet ophouden. Bij overloopincontinentie of druppelincontinentie wordt de druk in de blaas te hoog, terwijl je niet per se aandrang voelt. Hierdoor verlies je scheuten of druppels urine.

Aan deze verschillende incontinentievormen liggen weer meerdere oorzaken ten grondslag. In veel gevallen en met name bij vrouwen zijn de bekkenbodemspieren verslapt. Soms is de blaas extra gevoelig voor prikkels (overactieve blaas). In andere gevallen ontstaat er druk op de blaas door een gezwel (bijvoorbeeld bij prostaatvergroting) of zijn er problemen met de zenuw- of spieraansturing van de blaas (bijvoorbeeld door neurologische aandoeningen).

Afhankelijk van de oorzaak van het urineverlies kan een behandeling worden gestart. Als je de plas niet kunt ophouden door verslapte bekkenbodemspieren, kan een bekkenfysiotherapeut mogelijk helpen. Deze helpt je de bekkenbodemspieren weer te versterken. Soms gebruikt hij hierbij ook biofeedback en elektrostimulatie om de belangrijkste verslapte spieren aan te pakken. Een bekkenfysiotherapeut geeft soms ook blaastraining. Hierbij leer je stap voor stap om de plas weer langer te kunnen ophouden. Door het plassen tijdens blaastraining steeds langer uit te stellen, kan de blaas op lange termijn weer meer urine opslaan voor langere tijd.

Mochten bekkenfysiotherapie en blaastraining niet voldoende helpen, dan zijn er verschillende behandelopties. Verschillende medicijnen helpen de blaas te ontspannen, zodat je minder vaak hoeft te plassen. Bij vrouwen wordt soms een pessarium (voorbehoedsmiddel) geplaatst, waardoor het beter lukt de plas op te houden. Bij ernstig urineverlies kun je een plasbuisbandje overwegen. Deze wordt met een operatie ingebracht en ondersteunt de sluitspier. Bij sommige vormen van incontinentie kan door middel van elektrische pulsen in het sacrale gebied de plasprikkel worden gecorrigeerd (sacrale neuromodulatie). Om (licht) urineverlies op te vangen, kun je incontinentiemateriaal gebruiken.