Waterwratten (Mollusca contagiosa)

Waterwratten zijn kleine bultjes op de huid die zeer besmettelijk zijn. Ze hebben een parelmoerachtige glans en een kuiltje in het midden. Waterwratjes komen vooral voor bij jongere kinderen, maar ook volwassenen kunnen er last van hebben. Besmetting treedt gemakkelijk op via het vocht in de bultjes.

Waterwratjes worden ook wel bolhoedwratjes of parelwratten genoemd.

Waterwratten worden ook wel eens verward met steelwratjes. Steelwratjes zijn kleine huiduitstulpsels en worden niet veroorzaakt door een virus. Weet je niet zeker of je waterwratjes hebt? Lees dan ook onze artikelen over wratten en steelwratjes. 

Waterwratten worden veroorzaakt door een pokkenvirus, namelijk Molluscum contagiosum. Je kunt waterwratten krijgen door directe en indirecte besmetting. 

• Bij een directe besmetting is jouw huid in contact gekomen met de huid van iemand die zelf waterwratjes heeft. 
• Bij een indirecte besmetting is je huid in contact gekomen met een voorwerp met het virus erop. Daarom is het verstandig om bijvoorbeeld geen handdoeken te delen met iemand die waterwratten heeft. 

Na de besmetting duurt het zo'n twee weken tot een half jaar voordat de symptomen van waterwratjes opkomen. Het is daarom vaak lastig te achterhalen hoe en waar je de besmetting precies hebt opgelopen.

Waterwratjes zijn niet moeilijk te herkennen. Het zijn kleine bultjes met de volgende kenmerken: 

• een lichte parelmoerachtige glans 
• vaak een kuiltje in het midden
• een bolle vorm
• gevuld met vocht
• een gladde structuur 

Bij waterwratjes kan je last hebben van de volgende symptomen: 

• ontstoken huid
• jeuk
• geel vocht dat uit de wratjes loopt
• korstjes als de wratjes zijn opgedroogd

Meestal verschijnen waterwratten in kleine groepjes. Je ziet ze het meest op de volgende plekken: 

• op de romp 
• onder de oksel
• aan de binnenkant van de elleboog
• in de knieholte
• in het gezicht
• in de nekplooien
• op de billen

Soms komen waterwratjes ook voor rond de anus.

Waterwratjes zijn erg besmettelijk en worden veroorzaakt door molluscum contagiosum: een pokkenvirus. Je kunt waterwratten krijgen door directe en indirecte besmetting, of door zelfbesmetting. 

Na de besmetting duurt het zo'n twee weken tot een half jaar voordat de symptomen van waterwratjes opkomen. Het is daarom vaak lastig te achterhalen hoe en waar je de besmetting precies hebt opgelopen.

Vooral kinderen tussen de 1 en 5 jaar lopen snel waterwratten op. Zij geven deze vervolgens weer door aan andere kinderen. Kinderen in deze leeftijdsgroep hebben meestal nog geen afweer tegen het virus, en juist veel contact met leeftijdsgenoten. Hierdoor hebben zij een verhoogde kans op besmetting. Waterwratjes komen niet vaak voor bij baby’s.

Kinderen met eczeem zijn vaak extra vatbaar voor waterwratjes, omdat zij door het krabben het virus in hun kwetsbare huid wrijven.

Volwassenen kunnen in zeldzame gevallen ook het molluscum contagiosum-virus krijgen. Zo kunnen waterwratten bijvoorbeeld voorkomen bij mensen die bepaalde medicijnen gebruiken, zoals ontstekingsremmers. Ook mensen met een verminderde weerstand, door bijvoorbeeld een immuunstoornis of hiv, hebben sneller kans om waterwratjes op te lopen. Ook kunnen waterwratjes bij volwassen als soa worden overgedragen, dus door seksueel contact.

Ja, waterwratten zijn besmettelijk. Als de blaasjes opengaan, komt er vocht vrij. Dit vocht is erg besmettelijk. Hiermee kun je anderen, voorwerpen of andere lichaamsdelen van jezelf besmetten met het molluscum contagiosum-virus. Je kunt dit niet helemaal voorkomen. Daarom is het goed om altijd alert te blijven als je waterwratjes hebt, zodat je anderen en jezelf niet onnodig besmet. 

Er zijn drie manieren waarop je besmet kunt raken met het molluscum contagiosum-virus dat waterwratjes veroorzaakt:

• Door een directe besmetting. Je krijgt waterwratten doordat iemand anders je besmet met het virus. Dit gebeurt wanneer jouw huid in aanraking komt met de huid van iemand die zelf waterwratjes heeft.
• Door een indirecte besmetting. Je huid komt in contact met een besmet voorwerp. Om dit te voorkomen, is het verstandig om bijvoorbeeld geen handdoeken te delen met iemand die waterwratten heeft. 
• Door zelfbesmetting. Hierbij besmet je jezelf en krijg je last van meer waterwratjes op andere plekken van je lichaam. Na de besmetting duurt het zo'n 2 weken tot een half jaar voordat de symptomen van waterwratjes opkomen. Het is daarom vaak lastig te achterhalen hoe en waar je de besmetting precies hebt opgelopen.

Het afweersysteem ontwikkelt zelf weerstand tegen het onderliggende molluscum contagiosum-virus. Zodra deze weerstand voldoende is, zullen de waterwratjes vanzelf verdwijnen. Meestal houd je zo'n 3 maanden tot een jaar last van waterwratjes. Door zelfbesmetting ontstaan er vaak steeds weer nieuwe wratjes. Hierdoor kan het langer duren voordat je er helemaal vanaf bent. Dit kan soms zelfs 2 jaar duren. 

Het verloop van waterwratjes - van besmetting tot genezing - is meestal als volgt: 

• De waterwratjes ontstaan niet direct na besmetting met het virus. Het duurt over het algemeen zo'n 2 weken tot 6 maanden voordat de wratjes ontstaan.
  Als de wratjes opkomen, zijn ze na ongeveer 12 weken op hun grootst. Meestal zijn ze dan ongeveer een halve centimeter groot.
• Wanneer de wratjes opdrogen kunnen er korstjes ontstaan, maar dit is niet altijd het geval.
• Vervolgens verdwijnen de waterwratjes weer. Je hoeft ze dus niet zelf te verwijderen. De huid herstelt vanzelf.
• In de meeste gevallen ontstaan er geen littekens, maar in sommige gevallen wel. Deze littekens ontstaan dan door krabben of doordat de wratjes weggesneden of uitgedrukt zijn. 

Over het algemeen krijg je waterwratjes maar 1 keer. De kans dat je het nog eens krijgt, is minimaal. Nadat je waterwratjes zijn verdwenen, heb je namelijk antistoffen tegen het waterwratten-virus in je lichaam. Deze antistoffen zorgen ervoor dat je niet snel opnieuw besmet kunt raken. 

Het is geen goed idee om waterwratjes zelf te verwijderen door ze uit te drukken. Waterwratjes gaan namelijk niet sneller weg als je ze uitdrukt. Wel vergroot je hiermee de kans op littekens. Ook kunnen de wratjes hierdoor gaan ontsteken.  Probeer er dus ook niet aan te krabben als ze jeuken. Als je de waterwratjes toch uitdrukt of doorprikt, is het belangrijk om ze vervolgens te desinfecteren. 

Je kunt waterwratten het beste met rust laten.

Waterwratten kunnen ontstoken raken. De huid rondom ziet er dan rood, gezwollen en schilferend uit. Er kunnen korstjes ontstaan en het kan jeuken of pijn doen. Ontstoken waterwratjes zijn niet ernstig. Vaak ontstaat de ontsteking juist op het moment dat de wratjes hun grootste vorm bereikt hebben. Hierna verdwijnen ze langzaam. Dit is een teken dat je lichaam weerstand tegen het virus opbouwt. Ook kan een ontsteking ontstaan als je de wratjes openkrabt. 

Aan ontstoken waterwratjes hoef je niets te doen. Je kunt ze het beste met rust laten en er een pleister op plakken. Door een pleister op een ontstoken waterwrat plakken, voorkom je dat het vocht uit de wrat zich verspreidt en je zo anderen of jezelf besmet. 

Het is meestal niet nodig om waterwratjes te behandelen, omdat ze vanzelf weer weggaan. Je lichaam moet echter eerst een weerstand tegen het molluscum contagiosum-virus ontwikkelen. Een eerste teken van deze weerstand is dat de waterwratten gaan ontsteken. Wanneer je waterwratjes vanzelf laat verdwijnen, laten ze geen littekens achter. Nadat de waterwratjes verdwenen zijn, heb je antistoffen tegen het virus aangemaakt. De kans dat je opnieuw waterwratjes krijgt, is dan ook minimaal. 

Waterwratjes verwijderen

Mocht je je waterwratjes toch willen laten verwijderen, kan de arts ze bijvoorbeeld bevriezen, uitlepelen of uitdrukken. De kans op littekens bij deze agressieve behandeling tegen waterwratjes is echter veel groter. Bovendien kunnen ze weer terugkomen, omdat je nog geen afweer tegen het virus hebt opgebouwd.

Als de waterwratten jeuk veroorzaken, kun je er mentholpoeder op strooien. Dit zal de jeuk wat verlichten. Mentholpoeder mag echter niet gebruikt worden als de bultjes open zijn. Verder bestaan er specifieke (homeopathische) zalfjes tegen waterwratjes. Ook kunnen sudocrème en zinkzalf in sommige gevallen helpen. 

Verspreiding voorkomen 

In de periode dat je last hebt van waterwratjes is het van belang om verdere besmetting te voorkomen. Er zijn een aantal voorzorgsmaatregelen om de verspreiding van waterwratjes tegen te gaan:

• Was goed je handen en probeer niet te krabben. Als je kind waterwratten heeft, is het meestal moeilijk om te voorkomen dat andere kinderen of de ouders binnen het gezin ook besmet worden met het virus. Door bijvoorbeeld aparte handdoeken te gebruiken kun je het besmettingsgevaar verkleinen. 
• Ontsmet opengekrabde waterwratjes met jodium en dek ze af met een pleister. Hierdoor wordt het vrijgekomen virus gedood en voorkom je dat er bacteriën in de bultjes komen waardoor ze gaan ontsteken. De pleister zorgt ervoor dat er geen nieuwe bacteriën in de wratjes komen en gaat verdere verspreiding tegen. 

Heb jij of heeft je kind last van waterwratten? Dan hoef je in de meeste gevallen niet naar de huisarts. Raadpleeg in deze gevallen wél je huisarts: 

• als de wratten bloeden of van grootte of kleur veranderen 
• als de wratten heel erg jeuken 
• als de wratjes gepaard gaan met een verminderde weerstand
• als je diabetes hebt
• als je wratten aan je geslachtsdelen of anus krijgt