Een slijmbeursontsteking in de heup is een veelvoorkomende hardloopblessure, maar ook bij niet-sporters komt een slijmbeursontsteking in de heup voor. Deze aandoening gaat vaak gepaard met hevige pijnen afgewisseld met periodes van minder pijn. Het wordt vooral gezien bij mensen van middelbare leeftijd en ouderen.

De slijmbeurs

Het heupgewricht vormt een verbinding tussen het bekken en het dijbeen. Om het gewricht heen liggen allerlei pezen die de gewrichten verbinden aan de spieren. Ter hoogte van het grote botpunt aan de buitenkant van het bovenbeen (trochanter major) en de heup, loopt een lang peesblad. Een soort kussentje voorkomt directe wrijving tussen die pees en het botpunt: een slijmbeurs. Als dit kussentje geïrriteerd of ontstoken is, dan noemen we dit een slijmbeursontsteking. In de heup zitten twee slijmbeurzen: de bursa trochanterica en de bursa iliopsoas. De bursa trochanterica is de slijmbeurs die vaak de meeste problemen geeft. 

Een slijmbeursontsteking kan ook in de knie, voet, arm, schouder, bil of het bovenbeen ontstaan.

Lees meer over een slijmbeursontsteking in de knie

Er zijn verschillende oorzaken van een slijmbeursontsteking in de heup. Meestal ligt de oorzaak bij overbelasting, bijvoorbeeld door langdurige inspanning (denk aan hardlopen of vaak dezelfde beweging maken voor je werk of een inspanning die je niet eerder hebt gedaan) waarbij de heup flink wat klappen op moet vangen. Ook bij letsel door een ongeluk of harde val, kan het heupgewricht beschadigen, waardoor de slijmbeurs geïrriteerd raakt en gaat ontsteken. Langdurig liggen op de heup (bij een hard of slecht matras) is soms ook de oorzaak van een slijmbeursontsteking.

Andere oorzaken kunnen zijn:

• Spierzwakte
• Verschil in beenlengte
• Heupoperatie of -vervanging
• Botuitsteeksels op de heup
• Ontstekingen in het hele lichaam door een lage weerstand of aandoening
• Ziektes als reumatoïde artritis, jicht, psoriasis of schildklierproblemen

Een slijmbeursontsteking herken je aan de volgende symptomen:

• Pijn aan de buitenkant van de heup
• Ontstekingsverschijnselen van de heup

Pijn in de heup (met uitstraling naar het been)

Een slijmbeursontsteking van de heup gaat vaak gepaard met (hevige) pijnen in of aan de zijkant van de heup. Soms straalt deze pijn uit naar de buitenkant van het gehele bovenbeen. Uitstralingspijn in het been ontstaat doordat de spier die tegen de slijmbeurs aan ligt ook geïrriteerd of beschadigd is. De pijn is dan constant aanwezig maar verergert wanneer er druk op de spier komt of bij inspanning. Bewegingen die pijn kunnen uitlokken:

• Liggen op de aangedane zijde
• (Hard)lopen
• Traplopen
• Liggen op de gezonde zijde
• Naar binnen leggen van het aangedane been
• Van zittende naar staande positie gaan
• Zitten met over elkaar geslagen benen

Deze bewegingspijn zorgt soms voor een beperkte bewegingsvrijheid. 

Ontstekingsverschijnselen van de heup

Naast verminderde bewegingsvrijheid en pijn zijn er soms ontstekingsverschijnselen waarneembaar. De huid aan de buitenkant van de heup ter hoogte van het botpunt is dan:

• Rood
• Gezwollen
• Warm

Als je bij de arts komt met heupklachten, stelt de arts eerst een aantal vragen over de pijnklachten. Komen de antwoorden op deze vragen overeen met de symptomen van een slijmbeursontsteking aan de heup, dan verricht hij een lichamelijk onderzoek. Soms verricht de arts aanvullend onderzoek door het maken van een echo of MRI-scan van de heup. Hiermee worden andere aandoeningen uitgesloten.

Behandeling van slijmbeursontsteking heup

Er is helaas geen simpele behandeling die een slijmbeursontsteking in de heup verhelpt. Je lichaam moet het aangedane weefsel zelf herstellen en daarbij is het belangrijk dat je het gewricht rust gunt. Een kanttekening is dat je de heup (waar mogelijk) wel blijft gebruiken om zo stijfheid te voorkomen. Probeer niks te forceren. Ook herstelt de heup sneller als je niet op de aangedane zijde ligt.

Medicatie en injecties met corticosteroïden

Pijnstillers kunnen pijnklachten verminderen. In sommige gevallen schrijft de arts ontstekingsremmende medicatie voor. Soms is de pijn zo hevig dat deze zelfs met pijnmedicatie niet onderdrukt kan worden. In dat geval beslist de arts soms om een injectie met corticosteroïden te zetten. Dit is een zeer sterk ontstekingsremmend middel dat direct in de slijmbeurs wordt gespoten en voor directe verlichting van de pijn zorgt. Een corticosteroïdinjectie veroorzaakt soms wel tijdelijke vervelende bijwerkingen. Overleg daarom altijd eerst goed met je arts of de injectie echt noodzakelijk is.

Oefeningen voor een soepel heupgewricht

In een later stadium van de ontsteking kun je oefeningen voor de heup uitvoeren. Met deze oefeningen beweeg je het heupgewricht op een gecontroleerde manier en stimuleer je de doorbloeding. Een goede doorbloeding van het gewricht draagt bij aan het herstel. Om het gewricht soepel te houden, is het ook goed om kleine stukjes te blijven lopen.

Een voorbeeld van een oefening voor een soepel heupgewricht zie je in onderstaande video. Let op: zodra het te veel pijn doet moet je stoppen en rust houden. Overleg altijd met je arts en of fysiotherapeut welke oefeningen en bewegingen je het beste kunt doen.

Operatie bij een slijmbeursontsteking

In enkele gevallen wordt de slijmbeurs in het geheel verwijderd. Dit gebeurt via een kleine snede aan de zijkant van de heup. Ook wordt er dan een snede in de peesplaat gemaakt, zodat deze minder strak over het heupbot loopt. Het herstel duurt gemiddeld zes weken.

Een slijmbeursontsteking is meestal niet ernstig, maar kan wel lang duren. Soms houden klachten wel enkele maanden aan. Het is belangrijk om voldoende rust te nemen en druk op de slijmbeurs te voorkomen. Als je het gewricht te veel belast, kan de herstelperiode wel een jaar duren. 

Voor een goed herstel van de heup kun je langsgaan bij een fysiotherapeut. Hij of zij zal een programma samenstellen met oefeningen in combinatie met een behandeling. Soms wil het behandelen van de omliggende spieren verlichting geven en helpen bij het herstel. Door de juiste oefeningen uit te voeren zal de pijn en zwelling minder worden. Als je bent geopereerd, moet je de eerste 6 weken rustig aan doen met je been.

Als je merkt dat je de heup overbelast hebt, is het vaak al te laat. Gelukkig geeft de heup al snel signalen af, zoals een zeurende of brandende pijn, als hij overbelast dreigt te raken. Het is dan belangrijk om toe te geven aan deze signalen en een beetje gas terug te nemen. Maak niet te veel dezelfde bewegingen en probeer geregeld even rust te nemen.

Een slijmbeursontsteking in de heup is een veelvoorkomende hardloopkwaal. Hardlopen doe je altijd op goede hardloopschoenen met een goede demping. Zo zorg je ervoor dat de heup minder klappen krijgt.

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

• Orthopedische kliniek Ocon
• Fysiotherapeut Douma
• NHG - Injectie bij trochantair pijnsyndroom