Aantasting van de myelineschede is goed te zien op een MRI-scan. Omdat er echter nog meer ziekten zijn die een dergelijk beeld vertonen, is er nog aanvullend onderzoek nodig om de diagnose ADEM te kunnen stellen. Dit aanvullende onderzoek bestaat meestal uit het afnemen van bloed en hersenvocht dat in een laboratorium onderzocht kan worden op ontstekingsfactoren. Hersenvocht wordt door middel van een ruggenprik afgenomen, wat ook wel een lumbaalpunctie wordt genoemd.
De behandeling van ADEM bestaat uit het remmen van de ontstekingsreactie. Dit wordt in eerste instantie geprobeerd door een behandeling van vijf dagen met een heel sterke ontstekingsremmer via een infuus.
Wanneer een behandeling met ontstekingsremmers niet werkt, kun je een hoge dosis antilichamen toegediend krijgen. Antilichamen zijn een soort afweerstoffen. Dit gaat ook via een infuus en duurt enkele dagen. Ook deze behandeling remt de ontsteking, maar het is niet bekend hoe dit precies gebeurt.
Een laatste optie is plasmaferese. Dit is een behandeling waarbij een machine de ontstekingsfactoren uit het bloed haalt. Je bloed wordt als het ware schoongewassen.