Hevig bloedverlies en anticonceptie

Door een onregelmatige hormoonproductie, bijvoorbeeld in de overgang, kan het slijmvlies dikker worden dan normaal, waardoor er heviger bloedverlies optreedt. Myomen (vleesbomen) en poliepen die soms in de baarmoeder aanwezig zijn kunnen ook hevig bloedverlies veroorzaken. Andere afwijkingen zijn andenomyose en endometriose, waarbij het slijmvlies dat normaal alleen de baarmoederwand bekleedt ook op plaatsen aanwezig is. Soms kan de aanwezigheid van een spiraaltje het bloedverlies doen toenemen. Echter bij de meerderheid van de vrouwen met hevig bloedverlies kan geen directe oorzaak gegeven worden.

Met verschillende onderzoeken kan vastgesteld worden of er sprake is van eventuele afwijkingen die het hevige bloedverlies veroorzaken.

• Bij een gyneacologisch onderzoek wordt een speculum in de schede gebracht, om de grootte van de baarmoeder te onderzoeken. Dit kan ook met een echoscopisch onderzoek. Dan worden de baarmoeder en eierstokken met hoogfrequente geluidsgolven door de buikwand of via de schede onderzocht op afwijkingen.
• Bij de aanwezigheid van vleesboompjes kan ook een hysteroscopie gedaan worden. Via een kijkbuisje wordt de baarmoeder bekeken. Een kleine poliep kan meteen verwijderd worden. Bij meerdere poliepen wordt een grotere hysteroscopische operatie geadviseerd.
• De baarmoeder kan ook worden schoongemaakt. Dit heet curettage. Het slijmvlies en eventuele kleine poliepen worden dan weggekrabd of weggezogen. 

Bij de aanwezigheid van vleesbomen kan geadviseerd worden ze te laten weghalen. Bij gevallen waarbij er geen reden gevonden wordt voor het bloedverlies en waar de klachten relatief mild zijn worden meestal medicijnen voorgeschreven. 

Medicijnen zonder hormonen

Er bestaan een aantal medicijnen zonder hormonen die invloed hebben op de hevigheid van de menstruatie. Pijnstillers worden vaak voorgeschreven bij menstruatiepijn, maar hebben als bijeffect dat het bloedverlies daarmee vaak ook verminderd. Een ander niet-hormonaal geneesmiddel heeft invloed op de bloedstolling en wordt ingenomen op de dagen dat de bloeding het hevigst is. Dit middel is niet geschikt voor vrouwen die ooit trombose hebben gehad of bij vrouwen waar de kans op trombose aanwezig is.

Medicijnen met hormonen

Medicijnen met hormonen hebben als pluspunt dat zij ook gebruikt kunnen worden als anticonceptiemiddel. Hieronder voorbeelden van medicijnen met hormonen:

• De pil. De pil is misschien wel het bekendste voorbeeld. De pil zorgt ervoor dat er geen eisprong plaatsvindt. Het baarmoederslijmvlies verandert ook zodanig dat een eicel zich niet kan nestelen. Verder zorgt de pil ervoor dat de baarmoedermond wordt versperd door een taai net van slijm, zodat spermacellen niet door kunnen dringen. Bij een stopweek waarin de pil niet wordt geslikt laat het slijmvlies los. Dit heet een onttrekkingsbloeding. Meestal is deze bloeding niet zo hevig en pijnlijk als normaal.
• De prikpil. Een variant van de pil is de prikpil. Eens in de drie maanden wordt een injectie met een grotere dosis progestageen hormoon gegeven. Vaak blijven de bloedingen daarmee helemaal uit. De eerste maanden kan het bloedverlies onregelmatig en langduriger zijn. Soms kan het meer dan een jaar duren voordat een vrouw weer vruchtbaar is als er met de prikpil gestopt wordt. De prikpil wordt daarom niet vaak voorgeschreven.
• Progesteronpreparaten. Deze voorkomen een eisprong en daardoor een menstruatie. Deze preparaten moeten dagelijks ingenomen worden en kunnen niet altijd een bloeding voorkomen. Bijwerkingen zijn gewichtstoename en een vette huid, soms depressieve klachten en een verminderd libido.
• LH/RH-agonisten. Dit zijn medicijnen die de periode na de laatste menstruatie nabootsen. De eierstokken produceren geen hormonen en het baarmoederslijmvlies wordt niet opgebouwd en afgestoten. Voor jonge vrouwen is deze behandeling meestal niet geschikt. Overgangsklachten kunnen bij vrouwen in de overgang versterkt worden. Spiraaltjes zonder hormoonafgifte hebben vaak als bijwerking dat de menstruatie heviger is.
• Hormoonspiraal. Een spiraaltje dat ook hormonen afgeeft zorgt ervoor dat het slijmvlies minder gevoelig is voor de hormonen van de eierstokken. Het Mirena-spiraaltje geeft gedurende vijf jaar het hormoon progestageen af. Verder blijkt dat vrouwen met dit spiraaltje veel minder bloeden dan normaal.
• Implantatiestaafje. Het staafje is gemaakt van onafbreekbaar kunststof met een lengte van vier centimeter en een diameter van twee millimeter. Het staafje wordt door een arts onder de huid in de bovenarm geplaatst en beschermt ten minste drie jaar tegen zwangerschap. Het staafje geeft een kleine dosis hormonen af. Door dit hormoon vindt er geen eisprong plaats. Bij de meeste vrouwen wordt het bloedverlies minder of stopt helemaal. 

Kiezen voor een medicijn

Bij de keuze voor een behandeling moeten er een aantal afwegingen gemaakt worden. Is de oorzaak van het hevige bloedverlies een afwijking aan de baarmoeder of de eierstokken dan kan de arts besluiten een hysteroscopie, curettage of operatie uit te voeren. Is er geen sprake van een afwijking, dan kan voor medicijnen gekozen worden. De medicijnen varieren in samenstelling, werkzaamheid en wijze van inname. Daarom is het altijd verstandig eens met uw arts over de verschillende behandelingen te praten.