Zonneallergie (polymorfe lichteruptie)

Zonneallergie is een aandoening waarbij je huid overgevoelig is voor (zon)licht. De meest voorkomende vorm van zonneallergie is de polymorfe lichteruptie (PMLE). Het komt evenveel voor bij mannen als bij vrouwen en vaker voor bij mensen met een lichte huid. Iedereen kan het krijgen, maar doorgaans ontstaat het op jongvolwassen leeftijd. In ernstige gevallen kan het zo zijn dat je licht overgevoelig wordt, waardoor je overdag niet naar buiten kunt. Een zeldzame vorm van een zonneallergie is erytropoëtische protoporfyrie (EPP). Dit is een aangeboren afwijking waarbij je niet goed tegen zonlicht kunt.  

Zonneallergie is iets anders dan een zonnesteek. Bij een zonnesteek word je flink ziek door oververhitting van je hoofd. Bij zonneallergie is een korte blootstelling van de huid aan zonlicht al voldoende om symptomen te krijgen en je wordt er meestal niet echt ziek van.

Ook is een zonneallergie iets anders dan warmte-uitslag. Warmte-uitslag is een huidaandoening die niet direct veroorzaakt wordt door de zon, terwijl zonneallergie wel direct veroorzaakt wordt door de zon. Bij een warmte-uitslag raken je zweetkanaaltjes verstopt. Beide aandoeningen hebben een andere oorzaak en een andere behandeling.

Zonneallergie wordt veroorzaakt door UV-licht. UV-licht is een niet-zichtbaar onderdeel van zonlicht. Normaal zorgt UV-licht ervoor dat je huid in de zomer langzaam bruin wordt, maar bij zonneallergie reageert je huid te heftig op het UV-licht. Het is niet precies bekend waarom de ene persoon wel last krijgt van zonneallergie en een andere persoon niet. Als je een lichte huid hebt die niet makkelijk bruin wordt, heb je een grotere kans om zonneallergie te ontwikkelen.

Er zijn ook bepaalde stoffen die voor een overgevoeligheid voor zonlicht kunnen zorgen. Dit wordt foto-allergie genoemd. Voorbeelden van stoffen die foto-allergie kunnen veroorzaken zijn:

• Bepaalde medicijnen, zoals antibiotica, pijnstillers, anti-jeukmiddelen en plastabletten.
• Contact met bepaalde plantensoorten, zoals berenklauw, selderij, peterselie, dille en sint-janskruid.
• Langdurige blootstelling aan chemische stoffen, zoals bestrijdingsmiddelen of cosmetica.

De symptomen van een zonneallergie ontstaan meestal binnen één tot vijf dagen na blootstelling aan zonlicht:

• Rode huid
• Bultjes
• Jeuk
• Witte schilfering
• Warm aanvoelende huid 

Over het algemeen komt de huiduitslag alleen voor op de plekken die in aanraking zijn gekomen met de zon, maar soms kan het zich verspreiden naar delen die bedekt waren.

Waar komt het voor op je lichaam?

Een zonneallergie komt voor op de delen van je huid die blootgesteld worden aan het zonlicht. Zo zijn veelvoorkomende plekken: gezicht, nek, armen, handen, voeten en benen.

Lente-oren

Een bijzondere vorm van zonneallergie is lente-oren. Bij deze vorm krijg je alleen op je oren bultjes en blaasjes. De naam doet het al vermoeden: dit komt vooral voor tijdens de lente (het voorjaar). Lente-oren zien we voornamelijk bij jonge jongens tussen de vier en twaalf jaar.

Zonneallergie is in veel gevallen redelijk goed te behandelen. Zijn de klachten niet erg hevig, dan is het meestal voldoende om in de lente de huid langzaam aan de zon te laten wennen (gewenningstherapie). Ga in de lente bijvoorbeeld al steeds korte momenten in de zon zitten en bescherm je huid met een goede zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor (SPF). Ook met lichttherapie kun je de huid langzaam laten wennen aan de invloed van zonlicht. Welke type lichttherapie je krijgt, is afhankelijk van de stralen (UV-A of UV-B) die voor problemen zorgen. Meestal begint de lichttherapie in de lente zodat je goed voorbereid de zomer ingaat.

Verder zijn er nog allerlei middelen die tegen zonneallergie ingezet kunnen worden. Zo zijn er crèmes en tabletten verkrijgbaar die mogelijk verlichting bieden. Biedt dit geen verlichting, dan kun je ook ontstekingsremmende medicijnen gebruiken om de symptomen te bestrijden. 

Als je huisarts denkt dat je zonneallergie hebt, zal hij je doorverwijzen naar een huidarts. Deze zal je verder onderzoeken en samen met jou bekijken welke behandeling voor jou het beste is.

Medicatie bij zonneallergie

In ernstige gevallen van zonneallergie kan de huidarts je medicijnen voorschrijven. Deze medicijnen worden ook gebruikt tegen malaria. De malaria-medicatie heeft zijn werkzaamheid bewezen bij bepaalde huidaandoeningen en huidklachten, waaronder zonneallergie.  

Wat kun je zelf doen tegen zonneallergie?

Om zonneallergie te voorkomen, kun je zelf al een aantal dingen doen:

• Blijf uit de zon tussen 12 uur en 3 uur. De zon is dan op zijn sterkst.
• Als je in de zon komt, draag dan een zonnehoed of zonneklep. Bescherm je huid ook door je armen en benen te bedekken met kleding.
• Gebruik in de zon altijd zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor (SPF). Zonnebrandcrème houdt echter niet al het UV-licht tegen, dus zelfs met een crème kun je een reactie krijgen.
• Vermijd situaties waarbij je plotseling heel veel zonlicht te verduren krijgt. Denk hierbij aan vakanties naar een zonnig land, maar ook aan wintersportvakanties. Sneeuw en zand weerkaatsen veel zonlicht.
• Als je toch uitslag gekregen hebt, ga dan niet krabben, hoe erg het ook jeukt. Dit verergert de klachten alleen maar.

Zonneallergie bij je kind of baby

Allereerst komt een zonneallergie niet heel vaak voor bij kinderen, maar ontstaat het meer op latere leeftijd. Indien je kind er wel last van heeft, dan groeien ze er vaak overeen. Verder geldt voor kinderen hetzelfde als voor volwassenen. Heeft je kind last van zonneallergie, bescherm hem of haar dan extra goed. Doe je kind bedekkende kleding aan in de zon, draag een hoedje en gebruik altijd zonnebrandcrème met minimaal factor 30. Ook is het verstandig om je kind tussen 12 uur en 3 uur uit de zon te houden, laat ze dan lekker in de schaduw spelen. Als je kind erg veel jeuk heeft, kun je de jeuk verminderen met koele, natte doeken. Tot slot wanneer je kind hevig last heeft van de uitslag, ga dan langs de huisarts.

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen: 

• Huidarts
• NHG-Richtlijnen Zonneallergie
• Huidinfo