Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Wintertenen en winterhanden (perniones)

3.6 uit 5 - 18 beoordelingen
Beoordeling icoon12 mensen vonden deze informatie nuttig

In het kort:

  • Bij wintertenen en -handen (perniones of  wintervoeten en -vingers) reageert de huid abnormaal op kou.
  • Perniones treedt vooral in de herfst- en wintermaanden op, maar kan ook in de zomer voorkomen.
  • Bloedvaatjes in de huid passen zich niet goed aan bij temperatuurwisselingen.
  • Kenmerkend is de roodblauwe kleur van de huid, zwelling, een branderig gevoel en jeuk.
  • Wintertenen en -handen zijn niet te genezen.

Wat zijn wintertenen en winterhanden?

Bij wintertenen en winterhanden – ook wel perniones of wintervoeten en wintervingers – reageert de huid abnormaal op kou. De reactie komt, zoals de naam al suggereert, vooral voor aan de handen en voeten en dan met name de vingers en tenen. In sommige gevallen is deze abnormale reactie ook te zien op de kuiten, bovenbenen, billen, neus en oren.

Perniones treedt vooral in de herfst- en wintermaanden op. Tegenwoordig komen wintertenen en -handen minder vaak voor dan vroeger, door betere isolatie en verwarming van huizen. Het is een onschuldige aandoening, maar de klachten van wintertenen kunnen erg vervelend zijn.

Wintertenen in de zomer

Ook in de zomer kun je last krijgen van wintertenen, -vingers, -voeten of -handen, hoewel dit minder vaak voorkomt dan in de herfst en winter. In de zomer kun je bijvoorbeeld klachten krijgen door blootstelling aan koude temperaturen in een koelcel. 

Verwar wintertenen en winterhanden niet met het fenomeen van Raynaud. Die aandoening geeft vergelijkbare klachten, maar heeft een andere onderliggende oorzaak.

Twijfel je of je wintertenen of het fenomeen van Raynaud hebt? Check je symptomen!

Naar de symptomenchecker van wintertenen 

Naar de symptomenchecker van Raynaud

Bij wintertenen en winterhanden – ook wel perniones of wintervoeten en wintervingers – reageert de huid abnormaal op kou. De reactie komt, zoals de naam al suggereert, vooral voor aan de handen en voeten en dan met name de vingers en tenen. In sommige gevallen is deze abnormale reactie ook te zien op de kuiten, bovenbenen, billen, neus en oren.

Perniones treedt vooral in de herfst- en wintermaanden op. Tegenwoordig komen wintertenen en -handen minder vaak voor dan vroeger, door betere isolatie en verwarming van huizen. Het is een onschuldige aandoening, maar de klachten van wintertenen kunnen erg vervelend zijn.

Wintertenen in de zomer

Ook in de zomer kun je last krijgen van wintertenen, -vingers, -voeten of -handen, hoewel dit minder vaak voorkomt dan in de herfst en winter. In de zomer kun je bijvoorbeeld klachten krijgen door blootstelling aan koude temperaturen in een koelcel. 

Verwar wintertenen en winterhanden niet met het fenomeen van Raynaud. Die aandoening geeft vergelijkbare klachten, maar heeft een andere onderliggende oorzaak.

Twijfel je of je wintertenen of het fenomeen van Raynaud hebt? Check je symptomen!

Naar de symptomenchecker van wintertenen 

Naar de symptomenchecker van Raynaud

Oorzaken van wintertenen en winterhanden

De bloedvaatjes in de huid passen zich normaal gesproken aan de omgevingstemperatuur aan. Zo worden ze bij kou wat nauwer, om de warmte binnen te houden en de lichaamstemperatuur op peil te houden. Bij een temperatuurstijging verwijden ze vervolgens weer, om zo de bloedstroom op gang te houden en ervoor te zorgen dat het lichaam geen gevaarlijk lage temperatuur bereikt.

In het geval van wintertenen en wintervingers is dat proces in de huid verstoord. De wat dieper in de huid gelegen grotere bloedvaten vernauwen. Hierdoor ontstaat de roodblauwe kleur van de huid.

Het is niet precies bekend waarom de één wel last krijgt van wintervoeten en/of winterhanden en de ander niet. Waarschijnlijk speelt erfelijkheid een rol. Vrouwen hebben vaker last van deze aandoening dan mannen. Risicogroepen voor wintertenen en wintervingers bestaan uit mensen die voor hun beroep vaker te maken hebben met koude en vochtige lucht, zoals boeren. Ook het dragen van strakke sokken en schoenen speelt een rol. Roken en het gebruik van bètablokkers (bijvoorbeeld bij een hoge bloeddruk) zouden kunnen bijdragen aan het ontstaan van de aandoening.

De bloedvaatjes in de huid passen zich normaal gesproken aan de omgevingstemperatuur aan. Zo worden ze bij kou wat nauwer, om de warmte binnen te houden en de lichaamstemperatuur op peil te houden. Bij een temperatuurstijging verwijden ze vervolgens weer, om zo de bloedstroom op gang te houden en ervoor te zorgen dat het lichaam geen gevaarlijk lage temperatuur bereikt.

In het geval van wintertenen en wintervingers is dat proces in de huid verstoord. De wat dieper in de huid gelegen grotere bloedvaten vernauwen. Hierdoor ontstaat de roodblauwe kleur van de huid.

Het is niet precies bekend waarom de één wel last krijgt van wintervoeten en/of winterhanden en de ander niet. Waarschijnlijk speelt erfelijkheid een rol. Vrouwen hebben vaker last van deze aandoening dan mannen. Risicogroepen voor wintertenen en wintervingers bestaan uit mensen die voor hun beroep vaker te maken hebben met koude en vochtige lucht, zoals boeren. Ook het dragen van strakke sokken en schoenen speelt een rol. Roken en het gebruik van bètablokkers (bijvoorbeeld bij een hoge bloeddruk) zouden kunnen bijdragen aan het ontstaan van de aandoening.

Symptomen van wintertenen en winterhanden

Een symptoom waaraan je wintertenen en -vingers kunt herkennen zijn zwellingen op de aangedane plekken. De gezwollen plekken zijn blauwrood, geven een pijnlijk branderig gevoel en jeuken. In extreme gevallen komen er zweren, blaren of wondjes op te zitten. Soms kunnen er zelfs infecties optreden.

Opvallend: van buitenaf kan iemand voelen dat je koude handen, koude vingers en koude voeten en tenen hebt terwijl je zelf het gevoel hebt dat de huid op die plaatsen gloeit.

De symptomen komen vrij plotseling opzetten maar verdwijnen ook weer vanzelf, meestal binnen een week of twee. De klachten komen helaas wel gemakkelijk terug bij een volgende periode van kou.

Een symptoom waaraan je wintertenen en -vingers kunt herkennen zijn zwellingen op de aangedane plekken. De gezwollen plekken zijn blauwrood, geven een pijnlijk branderig gevoel en jeuken. In extreme gevallen komen er zweren, blaren of wondjes op te zitten. Soms kunnen er zelfs infecties optreden.

Opvallend: van buitenaf kan iemand voelen dat je koude handen, koude vingers en koude voeten en tenen hebt terwijl je zelf het gevoel hebt dat de huid op die plaatsen gloeit.

De symptomen komen vrij plotseling opzetten maar verdwijnen ook weer vanzelf, meestal binnen een week of twee. De klachten komen helaas wel gemakkelijk terug bij een volgende periode van kou.

Wintertenen en winterhanden behandelen

Wintertenen en -handen zijn niet te genezen. Ook is er geen middel dat echt goed werkt tegen de klachten van wintervoeten en -handen. Alleen in het geval van blijvende klachten zal een arts vaatverwijdende medicijnen voorschrijven. Een voorbeeld is het middel nifedipine. Deze vorm van behandelen gaat echter wel vaak gepaard met bijwerkingen, zoals hoofdpijn, opvliegers, blozen, draaierigheid en maagdarmklachten.

Zalf en crème bij wintertenen en -handen

Er bestaan verschillende soorten zalf tegen wintertenen of wintervingers die bij de klachten zouden kunnen helpen. Er is echter onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor de werking van deze crèmes bij wintertenen en -handen, maar het kan geen kwaad om uit te proberen of je er baat bij hebt. Je kunt de zalven bij de drogist kopen. Het is verstandig om het gebruik wel eerst met je huisarts te bespreken.

Wat te doen tegen wintertenen en -handen?

Als je weet dat je last hebt van wintertenen en wintervingers, dan is de beste remedie het voorkómen van de klachten. Enkele adviezen voor je op een rijtje:

  • Vermijd (plotselinge) kou en afknelling. Wintertenen ontstaan vooral bij plotselinge temperatuurwisselingen of afknelling van de bloedstroom richting je voeten en handen. Draag dus goed-isolerende en niet-knellende kleding. Denk ook aan een muts of neuswarmer bij klachten aan oren en neus.
  • Warm je wintertenen of -handen niet op. Heb je toch een aanval van winterhanden en -tenen? Als je je handen en voeten te snel probeert op te warmen, dan worden de klachten alleen maar erger. Laat de aangedane delen dus rustig op temperatuur komen.
  • Wisselbaden. Bij sommige mensen geven wisselbaden enige verlichting van de klachten doordat de baden de bloedsomloop stimuleren. Hierbij dompel je je voeten of handen eerst onder in koud water en daarna in warm water, al dan niet in combinatie met massages. Er is echter geen wetenschappelijke onderbouwing voor deze behandeling.
  • Stop met roken. Hiermee voorkom je de mogelijk nadelige werking van het roken op je bloedvaten.
  • Let op je medicijngebruik. Gebruik je bètablokkers? Bespreek dan met je huisarts of daar een alternatief voor is.

Wintertenen en -handen zijn niet te genezen. Ook is er geen middel dat echt goed werkt tegen de klachten van wintervoeten en -handen. Alleen in het geval van blijvende klachten zal een arts vaatverwijdende medicijnen voorschrijven. Een voorbeeld is het middel nifedipine. Deze vorm van behandelen gaat echter wel vaak gepaard met bijwerkingen, zoals hoofdpijn, opvliegers, blozen, draaierigheid en maagdarmklachten.

Zalf en crème bij wintertenen en -handen

Er bestaan verschillende soorten zalf tegen wintertenen of wintervingers die bij de klachten zouden kunnen helpen. Er is echter onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor de werking van deze crèmes bij wintertenen en -handen, maar het kan geen kwaad om uit te proberen of je er baat bij hebt. Je kunt de zalven bij de drogist kopen. Het is verstandig om het gebruik wel eerst met je huisarts te bespreken.

Wat te doen tegen wintertenen en -handen?

Als je weet dat je last hebt van wintertenen en wintervingers, dan is de beste remedie het voorkómen van de klachten. Enkele adviezen voor je op een rijtje:

  • Vermijd (plotselinge) kou en afknelling. Wintertenen ontstaan vooral bij plotselinge temperatuurwisselingen of afknelling van de bloedstroom richting je voeten en handen. Draag dus goed-isolerende en niet-knellende kleding. Denk ook aan een muts of neuswarmer bij klachten aan oren en neus.
  • Warm je wintertenen of -handen niet op. Heb je toch een aanval van winterhanden en -tenen? Als je je handen en voeten te snel probeert op te warmen, dan worden de klachten alleen maar erger. Laat de aangedane delen dus rustig op temperatuur komen.
  • Wisselbaden. Bij sommige mensen geven wisselbaden enige verlichting van de klachten doordat de baden de bloedsomloop stimuleren. Hierbij dompel je je voeten of handen eerst onder in koud water en daarna in warm water, al dan niet in combinatie met massages. Er is echter geen wetenschappelijke onderbouwing voor deze behandeling.
  • Stop met roken. Hiermee voorkom je de mogelijk nadelige werking van het roken op je bloedvaten.
  • Let op je medicijngebruik. Gebruik je bètablokkers? Bespreek dan met je huisarts of daar een alternatief voor is.

Meer weten over wintertenen en winterhanden? 

De informatie op deze pagina is gebaseerd op de volgende bronnen:

De informatie op deze pagina is gebaseerd op de volgende bronnen:

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Vond je deze informatie nuttig?

3.6 uit 5 - 18 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -