Schaafwond

Bij een schaafwond is de huid open geschuurd en is tenminste een deel van de opperhuid verdwenen. De wond kan de vorm aannemen van één enkele schram tot een grotere geschaafde plek. Over het algemeen bloedt deze weinig tot niet. Wel verschijnen er kleine bloedpuntjes die pijnlijk aanvoelen (ze prikken of branden). Schaafwonden komen het meest voor op de knie, scheen of elleboog en genezen over het algemeen goed. Vaak is de huid binnen een paar dagen weer hersteld. Meestal is een schaafwond een kleine wond. Andere voorbeelden van kleine wonden zijn prik- en snijwonden. Volgens het WCS-classificatiemodel behoort een schaafwond tot de classificatie rode wonden.

De oorzaak van een schaafwond is meestal een klein ongeluk, zoals een val- of stootpartij, waarbij de huid ruw over een oppervlak wordt geschuurd en ‘afschaaft'. Hierbij verdwijnt een deel van de opperhuid en beschadigen de zenuwuiteinden. Bij diepere schaafwonden kunnen ook de lederhuid of diepere structuren beschadigen of verdwijnen.

Kinderen en schaafwonden 

Door onoplettendheid en enthousiasme hebben vooral kinderen last van schaafwonden, bijvoorbeeld op hun knie, elleboog of in het gezicht. Een kind kan bijvoorbeeld een schaafwond op het gezicht oplopen tijdens het spelen van verstoppertje of voetbal. Wanneer dit gebeurt is het belangrijk om het kind eerst gerust te stellen. Vervolgens is het van belang de schaafwond te verzorgen om een ontstoken schaafwond te voorkomen. 

Typisch voor een schaafwond zijn de kleine rode puntbloedingen in de huid. In de huid zitten vaak krassen van de ruwe oppervlakte waarlangs is geschaafd. De huid reageert op deze beschadiging met de volgende klachten en symptomen:

• Pijn
• Roodheid
• Zwelling
• Warmte
• Wondvocht. Meestal welt er een beetje wondvocht op om het vuil in de schaafwond af te voeren. 
• Bloed. Soms kan er een beetje bloed uit de schaafwond komen.  

Na enkele uren nemen deze symptomen meestal vanzelf af.

Schaafwonden genezen doorgaans zonder problemen en littekenvorming. Met onderstaande stappen kun je het herstel van de huid zo goed mogelijk ondersteunen. 

Stap 1: Reinigen van de schaafwond 

Spoel de schaafwond allereerst schoon met (kraan)water. Doe dit net zolang totdat al het zichtbare vuil, bijvoorbeeld steentjes of zand, is weggespoeld. Vervolgens kun je de schaafwond desinfecteren met jodium of alcohol. Op deze manier verklein je de kans op een ontsteking in de wond. 

Lees meer over het desinfecteren van wonden. 

Stap 2: Laten drogen of afdekken van de schaafwond

Droog de omgeving van de schaafwond daarna met een schone doek. Een oppervlakkige schaafwond kun je "aan de lucht laten drogen". Mocht dit niet praktisch zijn, bijvoorbeeld doordat de schaafwond onder de kleding zit, kun je de schaafwond afdekken met een gewone pleister. Die geeft bescherming tegen schurende kleding. Verwissel deze 1 à 2 keer per dag. Als er een beschermende korst op de wond zit, kun je deze soepel houden door een vette, helende crème of zalf op de schaafwond te smeren. Smeer geen crème of zalf op een open schaafwond. 

Bij diepere schaafwonden en bij schaafwonden waar nog wondvocht of bloed uitkomt, is het aan te raden de deze af te dekken. Doe dit met niet-verklevend steriel verband en verwissel dit dagelijks. Als zich een korst begint te vormen op de schaafwond hoeft er geen bescherming meer op.

Lees meer over wondverzorging van verschillende soorten wonden 

Meestal hoef je voor een schaafwond geen arts te raadplegen. In een aantal situaties is het echter is het verstandig om naar de huisarts te gaan met een schaafwond:

• Bij een diepe schaafwond die hevig of blijft bloeden.
• Bij schaafwond waar veel vuil in is gekomen of wanneer vuil er moeilijk uitgaat.
• Als er bijvoorbeeld straatvuil in de wond aanwezig is, kan de wond besmet zijn met de tetanusbacterie. In zo’n geval kan een tetanusvaccinatie nodig zijn.
• Bij toenemende pijn, roodheid en/of zwelling van de schaafwond of wanneer er pus uitkomt. Het kan zijn dat er een ontsteking begint te ontstaan.  
• Als je het lichaamsdeel waar de schaafwond zich bevindt niet meer kan bewegen. Er kan dan sprake zijn van bijvoorbeeld een botbreuk of een beschadiging aan een pees.

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

• Rode kruis
• NHG-Behandelrichtlijn