Haarnestcyste

Een haarnestcyste (sinus pilonidalis) is een holte (cyste) onder de huid, meestal tussen of bovenaan de bilspleet. De holte heeft vaak een of meerdere verbindingen door de huid naar buiten. Dit zie je aan huidintrekking of gaatjes in de huid. Doordat pus en bacteriën zich in de holte ophopen, ontstaat gemakkelijk een ontsteking of abces.

Vroeger werd ook wel gesproken van ‘jeep seat’, omdat de aandoening veel voorkwam onder soldaten die legerjeeps bestuurden. Lang zitten en op de stoel op en neer botsen op de zitting veroorzaakte irritatie en druk op de bilnaad, waardoor haarnestcystes sneller ontstonden.

Ingegroeide of schurende haartjes zijn vaak de oorzaak van een haarnestcyste. De haartjes prikken in de huid, waardoor er een open verbinding of holte ontstaat. Een verstopt haarzakje kan ook de oorzaak zijn, vooral wanneer dit ontstoken raakt. Meerdere onderhuidse ontstekingen kunnen een onderhuidse verbinding (fistel genaamd) vormen. Ook kan vanuit één grotere ontsteking (abces) een fistel ontstaan die een weg naar buiten zoekt. Zo kan een klein gaatje of bultje onder de huid, in deze regio, toch een groter probleem zijn.

Haarnestcystes ontstaan meestal bij sterke beharing rond de bilnaad. Daarom hebben meer mannen dan vrouwen er last van. Het komt ook meer voor bij jongvolwassenen en tieners; boven het veertigste levensjaar komen haarnestcystes nauwelijks voor. De reden hiervan is onduidelijk. Wel zijn er een aantal factoren die het risico op een haarnestcyste verhogen:

• Een zittend beroep
• Zwaarlijvigheid of overgewicht
• Bestaande chronische irritatie rond de anus

Een haarnestcyste veroorzaakt niet altijd klachten. Je ontdekt de haarnestcyste bijvoorbeeld doordat je een verdikking voelt tijdens het wassen of afvegen van de billen. Soms treden er plotselinge symptomen op, zoals toenemende pijn en zwelling. De pijn wordt meestal erger doordat de cyste ontstoken raakt en zich vult met pus. De huid om de cyste heen is dan zeer gevoelig en pijnlijk.

De pijn ontstaat niet altijd plotseling. Symptomen van een haarnestcyste kunnen ook langdurig (chronisch) aanwezig zijn. Je hebt dan een kleine hoeveelheid pus rond de cyste en de pijn blijft in lichte mate aanwezig door de infectie. De symptomen verdwijnen pas wanneer je de haarnestcyste behandelt. Bij chronische huidontstekingen en uitgebreide haarnestcystes heeft roken een negatieve invloed op het herstel.

Een meer uitgebreide haarnestcyste kan ook erg lijken op het beeld van hidradenitis suppurativa. Lees meer over hidradenitis suppurativa.