ACNES
Wat is ACNES?
ACNES is de Engelse afkorting voor Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome. Dit syndroom kenmerkt zich door buikwandpijn die ontstaat doordat zenuwtakjes in de buikwand bekneld raken. De zenuwtakjes lopen door de buikspieren richting de huid en zorgen voor het gevoel van de buikwand en buikhuid. Wanneer de zenuwtakjes beklemd raken, veroorzaakt dit een variabel pijnsyndroom: een af en toe aanwezige en milde buikpijn of acute, ernstige buikpijn.
Het ACNES-syndroom is nog niet erg bekend omdat de symptomen erg uiteenlopen. Daarnaast wordt buikpijn vaak gekoppeld aan een inwendige oorzaak van organen, zoals de maag, darmen, blinde darm en eierstokken.
Oorzaken van ACNES
De precieze oorzaak van ACNES is onbekend. Momenteel vindt er nog veel onderzoek plaats naar de oorzaken van ACNES. ACNES ontstaat veelal spontaan. Wel zijn er omstandigheden die in verband worden gebracht met de pijn. Mogelijk is er een verband met operaties, waarbij de zenuwtakjes bekneld kunnen raken. Ook speelt de rug en het bewegingsapparaat een rol bij het ontstaan van de buikpijn. Met bewegingsapparaat wordt het geheel van spieren en botten bedoeld, dat zorgt voor ondersteuning, stabiliteit en beweging.
Mogelijke oorzaken van ACNES zijn:
- Sportactiviteiten, zoals het trainen van de buikspieren.
- Operatie aan de buik. Voorbeelden van operaties waarna ACNES kan ontstaan, zijn kijkoperaties, blindedarmoperaties, keizersnedes, baarmoederoperaties en galblaasoperaties. Dit zijn operaties die niet direct in verband staan met de buikzenuw, maar waarna toch buikwandpijn kan ontstaan.
- Verhoogde druk op de buikwand door zwangerschap of bevalling.
Ook bestaat er mogelijk een relatie tussen ACNES en het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). Een groot deel van de ACNES-patiënten heeft een combinatie van PDS en ACNES. Na de diagnose PDS, wordt overigens niet altijd verder onderzocht, waardoor ACNES niet altijd vastgesteld en behandeld wordt.
Symptomen van ACNES
ACNES kenmerkt zich door een buikpijn die kan variëren van een af en toe aanwezige milde, tot extreme onhoudbare pijn. Bij de meeste mensen met ACNES is er al langer sprake van buikklachten. Vaak komt ACNES aan één kant of op een specifieke plek voor. In sommige vallen is er sprake van dubbelzijdig ACNES. Je hebt dan zowel links als rechts een pijnpunt. Vaak zijn deze pijnpunten symmetrisch.
De buikklachten ontstaan met name bij bewegingen waarbij je de buikspieren gebruikt, zoals bukken, overeind komen, sporten en gebogen zitten. Bij ontspanning neemt de pijn vaak af of verdwijnen de klachten geheel. Bekende symptomen van ACNES zijn:
- Vaste plek van de pijn: de pijn bevindt zich altijd op dezelfde plek en is vaak aan te wijzen met één vinger.
- Opgeblazen gevoel en gezwollen buik. Hierdoor heb je soms minder eetlust.
- Verergerde pijn bij volle blaas en problemen met ontlasting. Dit is een bekend symptoom van ACNES linksonder in de buik.
- Overgevoeligheid van het stukje buikhuid dat verbonden is met de beknelde zenuwtakjes. Soms is de huid juist minder gevoelig en voelt de huid slaperig of verdoofd.
Diagnose van ACNES
De diagnose ACNES wordt vrijwel altijd gesteld aan de hand van lichamelijk onderzoek. Hierbij test de arts het gevoel van de buikhuid. De pijn bevindt zich altijd op dezelfde plaats. Veel patiënten kunnen met één vinger aanwijzen waar de pijn zit. Vaak is dit in het midden van de buikspier onder de navel.
Omdat de gevoelszenuwtakjes afgekneld worden, is het stukje buikhuid dat bij de zenuw hoort soms overgevoelig. Ook komt het tegenovergestelde voor: het stukje huid is juist minder gevoelig en voelt slaperig aan. Met een wattenstaafje kan de arts de gevoeligheid van de huid testen.
Soms is er sprake van pijn aan de zijkant van de buik die je tot aan de ribbenboog voelt. Dit heeft te maken met het verloop van de huidzenuw door de buik. De arts kan op sommige plekken drukken om te kijken hoe je hierop reageert. Het komt ook voor dat bepaalde plekken op de rug pijn veroorzaken wanneer je erop drukt. Dit komt doordat deze plekken in verbinding staan met de pijn in de buikwand.
Laatst bijgewerkt op 3 oktober 2017
Deze informatie is gecontroleerd door: P. Schipper, arts