Lekkende hartklep (Hartklepinsufficiëntie)

Wanneer een hartklep niet voldoende sluit, wordt er gesproken van een lekkende hartklep. In dat geval lekt er bloed door de klep terug in het hart. Een lekkende hartklep wordt ook wel hartklepinsufficiëntie, hartklepregurgitatie of hartklepincompetentie genoemd en is een vorm van een hartklepafwijking.

Wat zijn hartkleppen?

Een hart heeft vier hartkleppen. Bij  alle vier de kleppen in het hart kan lekkage optreden. De kleppen heten de mitralis-, de tricuspidalis-, de pulmonalis- en de aortaklep. Als het hart zich samenknijpt om het bloed rond te pompen, worden deze kleppen geopend of gesloten. Ze openen of sluiten niet zelf, omdat het geen spieren zijn. De hartkleppen reageren op de drukverschillen in het bloed wanneer het hart zich samenknijpt. De kleppen zorgen ervoor dat het bloed de goede kant op gestuurd wordt en dat er geen bloed terug het hart in stroomt.

Een lekkende hartklep gaat niet altijd gepaard met symptomen. Of er wel of geen klachten optreden, hangt af van de ernst van de lekkage. Door lekkage moet het hart harder werken om al het bloed rond te pompen. Hoe harder het hart moet werken, hoe meer symptomen er optreden. Symptomen van een lekkende hartklep zijn:

• Hartruis, te horen door de huisarts.
• Kortademigheid, vooral na inspanning of wanneer je net opstaat.
• Moeheid.
• Duizeligheid of flauwvallen bij inspanning.
• Onregelmatige hartslag of hartkloppingen.
• Pijn of druk op de borst (angina pectoris).
• Opgezet weefsel, met name de voeten. Hierbij hoort dat je plotseling één tot anderhalve kilo op een dag kunt aankomen.

Er zijn verschillende manieren waarop een lekkende hartklep ontstaat. Je wordt ermee geboren of het ontstaat gedurende je leven.

Lekkende hartklep bij geboorte

De hartkleppen bestaan uit meerdere klepbladen. Bij aangeboren lekkende hartkleppen zijn de klepbladen vaak met elkaar vergroeid, waardoor ze niet goed functioneren. Ook kan het zijn dat de klep te groot of te klein is.

Lekkende hartklep op latere leeftijd

De belangrijkste oorzaak van een lekkende hartklep is ouderdom. Na verloop van tijd worden de hartkleppen harder en minder soepel door verkalking. Stugge hartkleppen sluiten minder goed, met lekkage tot gevolg. Ook een hoge bloeddruk, vaatvernauwing en roken kan een negatieve invloed hebben op de hartkleppen.

Lekkende hartklep na ziekte

Daarnaast kunnen lekkende hartkleppen ontstaan na ziekte. Hartkleppen zijn met name gevoelig voor reuma en bacteriële infecties. Ook kunnen de kleppen zelf ontsteken (endocarditis). Dit soort ziektes beschadigen de kleppen of laten littekens achter, waardoor de klepbladen met elkaar verkleven. Dit zorgt ervoor dat de kleppen niet optimaal meer sluiten.

Omdat er extra bloed het hart terug instroomt, moet het hart harder werken om al het bloed rond te pompen. Hierdoor kun je een vergroot hart ontwikkelen. Uiteindelijk kan een vergroot hart zorgen voor een verzwakking van de hartspier en daarmee tot mindere hartcapaciteit. Als het hart zwakker is, heeft het niet de kracht om al het bloed het lichaam door te stuwen. Hierdoor ontstaan bovengenoemde symptomen kortademigheid en duizeligheid. Daarnaast kan de vergroting van het hart leiden tot hartritmestoornissen en zelfs een beroerte.

Het is ook mogelijk dat er langdurig bloed terug de longen in lekt. Wanneer dit gebeurt, is er kans op de levensgevaarlijke aandoening longoedeem. Voor meer informatie hierover kun je terecht op de pagina over longoedeem.

Het uiteindelijke gevolg van lekkende hartkleppen zijn hartfalen. Echter zijn lekkende hartkleppen niet de enige oorzaak van hartfalen.

Als de huisarts een hartruis hoort, dan kan dit betekenen dat je een hartklepafwijking hebt. Voor verder onderzoek krijg je een verwijzing naar de cardioloog. Deze arts doet vervolgonderzoek door middel van een echocardiografie, hartkatheterisatie of een hartfilmpje (ECG).

Wanneer je geen klachten hebt, is een behandeling doorgaans niet nodig. Wel is het dan belangrijk dat je regelmatig op controle gaat om te kijken of de lekkage niet verergert. Ernstige gevallen van hartklepinsufficiëntie kunnen worden behandeld met medicijnen of door middel van een operatie. Medicijnen bestrijden de klachten, maar pakken de oorzaak van de lekkage niet aan. Met een operatie wordt de lekkage daadwerkelijk verminderd.

Medicijnen bij hartklepinsufficiëntie

Medicijnen zorgen ervoor dat  het hart minder hard hoeft te werken, waardoor de klachten verminderen. In sommige gevallen worden er ook stollingwerende medicijnen voorgeschreven om bloedpropjes te voorkomen. 

Operatie bij hartklepinsufficiëntie

Wanneer het wel gewenst is om de lekkage te verhelpen, biedt een operatie uitkomst. De cardioloog zal een keuze maken of de bestaande klep te repareren is of dat deze vervangen moet worden. 

Bij vervanging kiest de arts voor een organische klepprothese of een mechanische klep. Ouderen krijgen meestal een organische kunstklep, terwijl jongeren vaak een mechanische kunstklep krijgen. Een mechanische kunstklep kan een leven lang meegaan.

Bij een reparatie van de hartklep is de ingreep afhankelijk van de situatie en de oorzaak. Zo kan er tijdens een operatie bijvoorbeeld verkalking worden verwijderd, worden de vergroeide hartkleppen losgemaakt of wordt een vernauwde klep opgerekt door middel van een hartkatheterisatie.

Raadpleeg je huisarts bij het herkennen van de symptomen van een lekkende hartklep. De symptomen die je zelf gemakkelijk kunt herkennen zijn:

• Kortademigheid.
• Duizeligheid of flauwvallen bij inspanning.
• Hartkloppingen.
• Pijn of druk op de borst.
• Opgezette voeten.
• Plotseling één tot anderhalve kilo op één dag aankomen.

De informatie op deze pagina is gebaseerd op de volgende bronnen:

• Hartstichting
• Hartwijzer
• Medtronic