Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Diabetes (Diabetes mellitus)

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Dr. K. Vos
3.4 uit 5 - 27 beoordelingen
Beoordeling icoon18 mensen vonden deze informatie nuttig

In het kort:

  • Diabetes is een chronische stofwisselingsziekte waarbij je alvleesklier onvoldoende of geen insuline aanmaakt.
  • Insuline zorgt voor een goede glucose-opname in je cellen. Bij diabetes werkt dit minder goed, met een verhoogde bloedsuikerspiegel tot gevolg.
  • Er zijn verschillende typen en vormen van diabetes waarvan de bekendste diabetes type 1 en diabetes type 2 zijn.
  • Bekende symptomen van diabetes zijn onder andere veel plassen en een droge mond.
  • Diabetes kan - afhankelijk van het type - verschillende oorzaken hebben, waaronder erfelijke aanleg, overgewicht of een ongezonde levensstijl.
  • Op den duur kunnen oogcomplicaties, nierziekten en complicaties aan de zenuwbanen ontstaan.

Wat is diabetes mellitus?

Diabetes is een chronische stofwisselingsziekte, die ook wel suikerziekte wordt genoemd. Als je diabetes hebt maakt je alvleesklier niet of onvoldoende insuline aan. Insuline is een hormoon dat ervoor zorgt dat glucose opgenomen wordt in je cellen. In je alvleesklier bevinden zich de zogenaamde 'eilandjes van Langerhans'. Deze zijn verantwoordelijk voor de insulineproductie. Soms werkt insuline niet goed, omdat je lichaam er ongevoelig voor is. De glucose kan daardoor niet in de lichaamscellen komen, en blijft dus achter in het bloed. Dit leidt tot een te hoge bloedsuikerspiegel. Uiteindelijk zorgen je nieren dat die overtollige glucose wordt afgevoerd door extra urine te maken. Daarom heb je als diabeet vaak dorst en moet je veel plassen. Tegenwoordig is diabetes goed behandelbaar, maar nog steeds niet geneesbaar. In Nederland hebben ruim 1,2 miljoen mensen diabetes mellitus (Bron: Diabetesfonds).

Diabetes is een chronische stofwisselingsziekte, die ook wel suikerziekte wordt genoemd. Als je diabetes hebt maakt je alvleesklier niet of onvoldoende insuline aan. Insuline is een hormoon dat ervoor zorgt dat glucose opgenomen wordt in je cellen. In je alvleesklier bevinden zich de zogenaamde 'eilandjes van Langerhans'. Deze zijn verantwoordelijk voor de insulineproductie. Soms werkt insuline niet goed, omdat je lichaam er ongevoelig voor is. De glucose kan daardoor niet in de lichaamscellen komen, en blijft dus achter in het bloed. Dit leidt tot een te hoge bloedsuikerspiegel. Uiteindelijk zorgen je nieren dat die overtollige glucose wordt afgevoerd door extra urine te maken. Daarom heb je als diabeet vaak dorst en moet je veel plassen. Tegenwoordig is diabetes goed behandelbaar, maar nog steeds niet geneesbaar. In Nederland hebben ruim 1,2 miljoen mensen diabetes mellitus (Bron: Diabetesfonds).

Welke soorten diabetes bestaan er?

Er zijn verschillende soorten diabetes. De meest voorkomende vormen van diabetes zijn diabetes type 1 (vroeger jeugddiabetes genoemd) en diabetes type 2 (vroeger ouderdomsdiabetes genoemd). In zeldzame gevallen komen ook tussenvormen en andere soorten suikerziekte voor, bijvoorbeeld zwangerschapsdiabetes. Ook heeft men het soms over diabetes type 3, hoewel er nog veel onduidelijkheid over heerst of dit als apart type van diabetes moet worden beschouwd. 

In de video hieronder vertellen we je wat diabetes precies is, wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn, wat de symptomen zijn en of welke manier het behandeld kan worden. Ook leer je de verschillen kennen tussen de verschillende vormen van diabetes. Daarnaast geven we je tips voor het voorkomen van diabetes, waar mogelijk. 

Er zijn verschillende soorten diabetes. De meest voorkomende vormen van diabetes zijn diabetes type 1 (vroeger jeugddiabetes genoemd) en diabetes type 2 (vroeger ouderdomsdiabetes genoemd). In zeldzame gevallen komen ook tussenvormen en andere soorten suikerziekte voor, bijvoorbeeld zwangerschapsdiabetes. Ook heeft men het soms over diabetes type 3, hoewel er nog veel onduidelijkheid over heerst of dit als apart type van diabetes moet worden beschouwd. 

In de video hieronder vertellen we je wat diabetes precies is, wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn, wat de symptomen zijn en of welke manier het behandeld kan worden. Ook leer je de verschillen kennen tussen de verschillende vormen van diabetes. Daarnaast geven we je tips voor het voorkomen van diabetes, waar mogelijk. 

Wat is de oorzaak van diabetes?

Diabetes type 1

Bij diabetes type 1 vernietigt het afweersysteem om onbekende reden de cellen die insuline aanmaken. Omdat deze vorm van diabetes al vaak op jonge leeftijd ontstaat (bij peuters en kleuters), werd het vroeger ook wel jeugddiabetes genoemd. Hoe diabetes type 1 ontstaat, is nog niet geheel bekend, maar erfelijkheid kan een rol spelen. In totaal heeft ongeveer tien procent van alle patiënten met diabetes deze vorm. Lees meer over de mogelijke oorzaken op onze pagina over diabetes type 1.

Diabetes type 2

Diabetes type 2 komt vaker voor; vooral op hogere leeftijd, maar tegenwoordig ook steeds vaker bij jongere mensen. Ongeveer negentig procent van alle patiënten met diabetes heeft dit type suikerziekte. De alvleesklier werkt nog wel, maar niet goed genoeg. Of hij werkt goed, maar de lichaamscellen reageren slecht op insuline. Vooral bij overgewicht zijn de cellen vaker minder gevoelig voor insuline. Oorzaken van dit type diabetes zijn erfelijke aanleg, overgewicht en een ongezonde levensstijl met ongezonde voeding. De aandoening wordt vaak per toeval ontdekt. Dit is gevaarlijk, omdat diabetes op de lange duur tot ernstige complicaties kan leiden. Lees meer over deze vorm van diabetes op onze pagina over diabetes type 2.

Zwangerschapsdiabetes

Ook tijdens de zwangerschap kun je diabetes krijgen. Deze vorm van diabetes wordt zwangerschapsdiabetes genoemd en kan ontstaan vanaf de 24e week tijdens de zwangerschap. Door de zwangerschap maakt je lichaam hormonen aan, die ervoor zorgen dat je lichaam minder goed reageert op insuline. Normaal gesproken maakt je lichaam als reactie daarop meer insuline aan, maar bij zwangerschapsdiabetes gebeurt dit niet. Integendeel: je lichaam maakt juist te weinig insuline aan, waardoor er een overschot aan insuline ontstaat. Na de geboorte van het kindje is deze vorm van diabetes direct over. Lees meer over deze vorm van diabetes op onze pagina over zwangerschapsdiabetes

Diabetes type 1

Bij diabetes type 1 vernietigt het afweersysteem om onbekende reden de cellen die insuline aanmaken. Omdat deze vorm van diabetes al vaak op jonge leeftijd ontstaat (bij peuters en kleuters), werd het vroeger ook wel jeugddiabetes genoemd. Hoe diabetes type 1 ontstaat, is nog niet geheel bekend, maar erfelijkheid kan een rol spelen. In totaal heeft ongeveer tien procent van alle patiënten met diabetes deze vorm. Lees meer over de mogelijke oorzaken op onze pagina over diabetes type 1.

Diabetes type 2

Diabetes type 2 komt vaker voor; vooral op hogere leeftijd, maar tegenwoordig ook steeds vaker bij jongere mensen. Ongeveer negentig procent van alle patiënten met diabetes heeft dit type suikerziekte. De alvleesklier werkt nog wel, maar niet goed genoeg. Of hij werkt goed, maar de lichaamscellen reageren slecht op insuline. Vooral bij overgewicht zijn de cellen vaker minder gevoelig voor insuline. Oorzaken van dit type diabetes zijn erfelijke aanleg, overgewicht en een ongezonde levensstijl met ongezonde voeding. De aandoening wordt vaak per toeval ontdekt. Dit is gevaarlijk, omdat diabetes op de lange duur tot ernstige complicaties kan leiden. Lees meer over deze vorm van diabetes op onze pagina over diabetes type 2.

Zwangerschapsdiabetes

Ook tijdens de zwangerschap kun je diabetes krijgen. Deze vorm van diabetes wordt zwangerschapsdiabetes genoemd en kan ontstaan vanaf de 24e week tijdens de zwangerschap. Door de zwangerschap maakt je lichaam hormonen aan, die ervoor zorgen dat je lichaam minder goed reageert op insuline. Normaal gesproken maakt je lichaam als reactie daarop meer insuline aan, maar bij zwangerschapsdiabetes gebeurt dit niet. Integendeel: je lichaam maakt juist te weinig insuline aan, waardoor er een overschot aan insuline ontstaat. Na de geboorte van het kindje is deze vorm van diabetes direct over. Lees meer over deze vorm van diabetes op onze pagina over zwangerschapsdiabetes

Wat zijn de symptomen van diabetes?

Symptomen diabetes type 1

Bij diabetes type 1 vernietigt het lichaam om onduidelijke reden ‘de eilandjes van Langerhans’ (groepjes cellen die insuline aanmaken) in de alvleesklier. Er wordt dan helemaal geen insuline meer geproduceerd. Dit gebeurt vaak op jonge leeftijd. Je wordt in korte tijd erg ziek en je moet de rest van je leven zelf insuline inspuiten. Bij diabetes type 1 ontstaan de klachten doorgaans binnen enkele weken tot maanden. De eerste verschijnselen zijn:

  • Veel plassen (ook 's nachts)
  • Extreme dorst
  • Droge mond
  • Verstopping
  • Vermagering
  • Vermoeidheid
  • Wazig zien
  • Misselijkheid en overgeven

Symptomen diabetes type 2

De klachten bij diabetes type 2 zijn sluipender dan bij type 1: je kunt diabetes krijgen zonder dat je het in de gaten hebt. Soms heb je wel klachten als:

  • Een droge mond
  • Wazig of slecht zien, branderige ogen, rode ogen
  • Dorst hebben
  • Kortademigheid
  • Veel moeten plassen
  • Pijnlijke of vermoeide benen
  • Vermoeidheid
  • Wondjes genezen slecht
  • Infecties komen vaker terug, bijvoorbeeld een blaasontsteking

Droge mond door diabetes

Bij diabetes is er sprake van een probleem in de suikerhuishouding. Er wordt niet genoeg insuline aangemaakt door het lichaam of het lichaam neemt niet voldoende insuline op (lichaamscellen reageren slecht op insuline). Hierdoor wordt er niet voldoende suiker uit het bloed opgenomen. Om dit bloed te verdunnen en de concentratie aan suikers naar beneden te brengen, onttrekt je lichaam vocht uit de weefsels die eromheen liggen. Hierdoor ontstaat uiteindelijk een droge mond. Naast een droge mond kun je ook last hebben van een droge tong, veel dorst hebben en vaak moeten plassen. Vaak is het daarbij lastiger om te slikken en voelt de binnenkant van je mond wat plakkerig aan. 

Als je veel last hebt van een droge mond, kan dit uiteindelijk leiden tot meer mondproblemen, zoals een onaangenaam ruikende adem, tandbederf, bloedend tandvlees en wondjes en kloven in de lippen. Je tanden kunnen ook extra gevoelig worden (bijvoorbeeld bij koud of juist warm eten) en er kunnen schimmelinfecties of bacteriële infecties ontstaan. 

Om minder last te hebben van de droge mond en andere klachten zoveel mogelijk te voorkomen, kun je verschillende dingen doen. Zo brengt het dagelijks spuiten van insuline je suikerhuishouding weer op peil, waardoor je minder last hebt van de droge mond. Drink daarnaast veel water en eet geen voedingswaren die een droge mond veroorzaken, zoals zout eten en flink gekruide gerechten. Eet en drink ook geen producten met daarin veel suikers. Meer weten? Lees dan onze tips en behandelingen bij diabetes.

Symptomen diabetes type 1

Bij diabetes type 1 vernietigt het lichaam om onduidelijke reden ‘de eilandjes van Langerhans’ (groepjes cellen die insuline aanmaken) in de alvleesklier. Er wordt dan helemaal geen insuline meer geproduceerd. Dit gebeurt vaak op jonge leeftijd. Je wordt in korte tijd erg ziek en je moet de rest van je leven zelf insuline inspuiten. Bij diabetes type 1 ontstaan de klachten doorgaans binnen enkele weken tot maanden. De eerste verschijnselen zijn:

  • Veel plassen (ook 's nachts)
  • Extreme dorst
  • Droge mond
  • Verstopping
  • Vermagering
  • Vermoeidheid
  • Wazig zien
  • Misselijkheid en overgeven

Symptomen diabetes type 2

De klachten bij diabetes type 2 zijn sluipender dan bij type 1: je kunt diabetes krijgen zonder dat je het in de gaten hebt. Soms heb je wel klachten als:

  • Een droge mond
  • Wazig of slecht zien, branderige ogen, rode ogen
  • Dorst hebben
  • Kortademigheid
  • Veel moeten plassen
  • Pijnlijke of vermoeide benen
  • Vermoeidheid
  • Wondjes genezen slecht
  • Infecties komen vaker terug, bijvoorbeeld een blaasontsteking

Droge mond door diabetes

Bij diabetes is er sprake van een probleem in de suikerhuishouding. Er wordt niet genoeg insuline aangemaakt door het lichaam of het lichaam neemt niet voldoende insuline op (lichaamscellen reageren slecht op insuline). Hierdoor wordt er niet voldoende suiker uit het bloed opgenomen. Om dit bloed te verdunnen en de concentratie aan suikers naar beneden te brengen, onttrekt je lichaam vocht uit de weefsels die eromheen liggen. Hierdoor ontstaat uiteindelijk een droge mond. Naast een droge mond kun je ook last hebben van een droge tong, veel dorst hebben en vaak moeten plassen. Vaak is het daarbij lastiger om te slikken en voelt de binnenkant van je mond wat plakkerig aan. 

Als je veel last hebt van een droge mond, kan dit uiteindelijk leiden tot meer mondproblemen, zoals een onaangenaam ruikende adem, tandbederf, bloedend tandvlees en wondjes en kloven in de lippen. Je tanden kunnen ook extra gevoelig worden (bijvoorbeeld bij koud of juist warm eten) en er kunnen schimmelinfecties of bacteriële infecties ontstaan. 

Om minder last te hebben van de droge mond en andere klachten zoveel mogelijk te voorkomen, kun je verschillende dingen doen. Zo brengt het dagelijks spuiten van insuline je suikerhuishouding weer op peil, waardoor je minder last hebt van de droge mond. Drink daarnaast veel water en eet geen voedingswaren die een droge mond veroorzaken, zoals zout eten en flink gekruide gerechten. Eet en drink ook geen producten met daarin veel suikers. Meer weten? Lees dan onze tips en behandelingen bij diabetes.

Bloedglucosespiegel en diabetes

Bij onze dagelijkse voeding krijgen we koolhydraten binnen; uit melk, aardappels, meelproducten, fruit, zoetigheden et cetera. In de dunne darm worden deze koolhydraten afgebroken tot glucose en vervolgens opgenomen in de bloedbaan. De hoeveelheid glucose in je bloed bepaalt de bloedglucosespiegel (bloedsuikerspiegel). Lichaamscellen willen de glucose opnemen om het om te zetten in energie. Voor deze opname is insuline nodig. 

Door het tekort aan insuline of door de ongevoeligheid voor insuline, kan glucose niet in de lichaamscellen komen. Hierdoor stijgt het glucosegehalte in het bloed. Door een dieet en medicijnen kun je proberen de hoeveelheid bloedglucose binnen bepaalde grenzen te houden. Zo kun je de diabetes onder controle houden en een zo normaal mogelijk leven leiden. Bij een persoon zonder diabetes schommelt de bloedsuikerspiegel tussen de 4 en 8 mmol (millimol) glucose per liter (1 mmol/liter betekent 180 milligram glucose per liter bloed). Bij diabetespatiënten kan dit oplopen tot 20 - 30 mmol per liter. Lees meer over de bloedglucosespiegel en diabetes in het dossier Bloedsuiker meten bij diabetes. bij diabetes. Daar lees je bijvoorbeeld alles over de normaalwaarden van glucose en de manier waarop je je bloedsuiker kunt meten

Bij onze dagelijkse voeding krijgen we koolhydraten binnen; uit melk, aardappels, meelproducten, fruit, zoetigheden et cetera. In de dunne darm worden deze koolhydraten afgebroken tot glucose en vervolgens opgenomen in de bloedbaan. De hoeveelheid glucose in je bloed bepaalt de bloedglucosespiegel (bloedsuikerspiegel). Lichaamscellen willen de glucose opnemen om het om te zetten in energie. Voor deze opname is insuline nodig. 

Door het tekort aan insuline of door de ongevoeligheid voor insuline, kan glucose niet in de lichaamscellen komen. Hierdoor stijgt het glucosegehalte in het bloed. Door een dieet en medicijnen kun je proberen de hoeveelheid bloedglucose binnen bepaalde grenzen te houden. Zo kun je de diabetes onder controle houden en een zo normaal mogelijk leven leiden. Bij een persoon zonder diabetes schommelt de bloedsuikerspiegel tussen de 4 en 8 mmol (millimol) glucose per liter (1 mmol/liter betekent 180 milligram glucose per liter bloed). Bij diabetespatiënten kan dit oplopen tot 20 - 30 mmol per liter. Lees meer over de bloedglucosespiegel en diabetes in het dossier Bloedsuiker meten bij diabetes. bij diabetes. Daar lees je bijvoorbeeld alles over de normaalwaarden van glucose en de manier waarop je je bloedsuiker kunt meten

Wat is een hypo en/of hyper en wat zijn de symptomen? 

Hypo (hypoglykemie)

Als je een ‘hypo’ (hypoglykemie) hebt, heb je te weinig glucose in je bloed. Wanneer te veel insuline is ingespoten kan hypoglykemie ontstaan. Dit kan ook bij het overslaan van een maaltijd, of bij een grotere lichamelijke inspanning dan normaal. 

Symptomen van een hypo zijn: 

  • Hartkloppingen
  • Zweten
  • Beven
  • Hoofdpijn 
  • Honger.

Door druivensuiker (glucose) te eten of gewone limonade te drinken gaat de hypo snel weer over.

Hyper (hyperglykemie)

Een ‘hyper’ (hyperglykemie) is een te hoog suikergehalte in het bloed. Wanneer je diabetes niet, of niet goed behandelt kan dat resulteren in hyperglykemie. Het kan het gevolg zijn van te weinig insuline spuiten of te veel suiker eten. 

Symptomen van een hyper zijn:

  • Dorst
  • Veel plassen
  • Een droge mond
  • Vermoeidheid
  • Zwaar ademen
  • Een naar aceton ruikende adem

Je kunt een hyper zelf behandelen door extra insuline of bloedsuikerverlagende tabletten te nemen. Als je vaak een hyper krijgt, moet je contact opnemen met je huisarts.

Hypo (hypoglykemie)

Als je een ‘hypo’ (hypoglykemie) hebt, heb je te weinig glucose in je bloed. Wanneer te veel insuline is ingespoten kan hypoglykemie ontstaan. Dit kan ook bij het overslaan van een maaltijd, of bij een grotere lichamelijke inspanning dan normaal. 

Symptomen van een hypo zijn: 

  • Hartkloppingen
  • Zweten
  • Beven
  • Hoofdpijn 
  • Honger.

Door druivensuiker (glucose) te eten of gewone limonade te drinken gaat de hypo snel weer over.

Hyper (hyperglykemie)

Een ‘hyper’ (hyperglykemie) is een te hoog suikergehalte in het bloed. Wanneer je diabetes niet, of niet goed behandelt kan dat resulteren in hyperglykemie. Het kan het gevolg zijn van te weinig insuline spuiten of te veel suiker eten. 

Symptomen van een hyper zijn:

  • Dorst
  • Veel plassen
  • Een droge mond
  • Vermoeidheid
  • Zwaar ademen
  • Een naar aceton ruikende adem

Je kunt een hyper zelf behandelen door extra insuline of bloedsuikerverlagende tabletten te nemen. Als je vaak een hyper krijgt, moet je contact opnemen met je huisarts.

Welke complicaties kunnen ontstaan bij diabetes mellitus?

Op den duur kunnen bij diabetes vervelende complicaties ontstaan. De meest voorkomende complicaties bij suikerziekte zijn:

Op den duur kunnen bij diabetes vervelende complicaties ontstaan. De meest voorkomende complicaties bij suikerziekte zijn:

Bronnen

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen: 

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen: 

Verder lezen

Pagina laatst aangepast op 12-12-2022

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

3.4 uit 5 - 27 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -