Etalagebenen (Claudicatio intermittens)

Etalagebenen zijn het meest voorkomende symptoom van perifere vaatziekten, die zich kenmerken door pijn in het been. Hoe meer je loopt, hoe meer pijn je krijgt in je bil, bovenbeen, kuit of voet. Zodra je stilstaat, verdwijnt de pijn binnen 10 minuten vaak volledig. Daar komt de naam van de aandoening ook vandaan; wanneer je even stilstaat voor een etalage is de pijn weg tot je weer een soortgelijke afstand hebt gelopen. De afstand die je kan lopen voordat de pijn terugkeert wordt steeds kleiner als de aandoening onbehandeld blijft.

Etalagebenen zijn een vaak voorkomend probleem. Ruim één op de vijf vijftigplussers heeft een of meer symptomen die op een etalagebeen wijzen (boven de 85 jaar wordt zelfs geschat dat 56% etalagebenen heeft.) Vermoedelijk gaat bijna de helft van deze mensen niet naar de huisarts met hun klachten. Omdat etalagebenen een teken zijn van vaatvernauwing, is ook de kans op andere hart- en vaatziekten groter. De levensverwachting van mensen met etalagebenen is daardoor tien jaar korter dan die van mensen zonder deze problemen.

Etalagebenen kunnen plotseling sneller verergeren dan verwacht. Het is daarom belangrijk om de huisarts te bezoeken zodra je vermoedt dat je etalagebenen hebt.

Etalagebenen krijg je door een perifere vaatziekte die leidt tot een vernauwing van een beenslagader. Door vernauwing van vaten en aders wordt de bloedsomloop bemoeilijkt. Hierdoor krijgen de benen onvoldoende zuurstof aangeleverd en kunnen afvalstoffen moeilijk worden afgevoerd. Het gevolg is dat lopen moeilijk en pijnlijk wordt. Naarmate de beenslagader verder vernauwd raakt, kan je steeds minder ver lopen zonder pijn.

De kans dat je last krijgt van etalagebenen is groter als je risicofactoren voor hart- en vaatziekten hebt:

• Roken
• Hoge bloeddruk
• Suikerziekte
• Overgewicht
• Hoog cholesterol

De symptomen van etalagebenen veranderen naarmate de aandoening verergert. Als de slagader nog niet zo ernstig vernauwd is, kan het been vrijwel normaal lijken. Wanneer de slagader wél sterk vernauwd is, kunnen de volgende symptomen optreden:

• De voet voelt koud aan.
• De huid is droog, schilferig, glanzend of gebarsten.
• De nagelgroei is afwijkend.
• Er groeit geen haar meer op (een deel van) het etalagebeen.
• De beenspieren worden dunner.

Als de slagader nog verder vernauwt ontstaan er soms slecht genezende zweren en treden gemakkelijk infecties op die snel verergeren. Het kan maanden duren voordat wondjes op het been genezen en soms genezen ze helemaal niet. Bij ernstige vernauwing kan het weefsel afsterven (gangreen). Vaak hebben mensen met ernstige vernauwing ook verminderd beenspierweefsel en is er pijn in rust.

Vaak hebben mensen met etalagebenen, door de algemene aderverkalking, ook een verhoogd risico op een herseninfarct- of bloeding en hartklachten.