Iedereen maakt pigment aan. Er bestaan verschillende soorten pigmentvlekken. Sommige soorten ontstaan al op jonge leeftijd of zelfs bij de geboorte. Andere ontstaan in de loop der jaren.
Café-au-lait vlekken (CALM)
Café-au-lait vlekken zijn goedaardige vlekken die aangeboren zijn of op jonge leeftijd ontstaan. Het zijn lichtbruine, ovaalvormige pigmentvlekken op de huid. Café-au-lait-vlekken zijn niet altijd zichtbaar vanaf de geboorte, omdat ze in het begin nog klein en licht van kleur zijn. Rond het tweede levensjaar worden de pigmentvlekken meestal donkerder en dus beter zichtbaar. Vaak groeien ze bij het groter worden mee. Heb je een donkere huid? Dan is de kans op café-au-lait vlekken groter.
Ouderdomsvlekken
Ouderdomsvlekken (lentigo senilis) komen veel voor. Ouderdomsvlekken zijn verkleurde plekjes op de huid die met name in het gezicht, op handruggen, op onderbenen en in het decolleté voorkomen. Ze worden veroorzaakt doordat de pigmentcellen beschadigd zijn door jarenlange blootstelling aan uv-straling. De pigmentcellen worden groter en verspreiden zich minder. Ouderdomsvlekken komen voor bij mensen ouder dan veertig jaar. In het algemeen zijn ouderdomsvlekken niet schadelijk.
Zwangerschapsmasker (melasma)
Melasma is een pigmentstoornis die met name voorkomt bij zwangere vrouwen, daarom de naam zwangerschapsmasker. Zwangerschapsmasker wordt veroorzaakt door hormonale schommelingen tijdens de zwangerschap of door de anticonceptiepil. De vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron stimuleren de pigmentaanmaak in de cellen, waardoor je (donker)bruine vlekken op de huid kunt krijgen.
Bij zwangere vrouwen ontstaan pigmentvlekken vooral in het tweede en derde trimester van de zwangerschap. De vlekken kunnen verdwijnen na de bevalling. De huidverkleuring komt vooral voor op het voorhoofd, de jukbeenderen, de kin en soms in de nek en op de armen. Een zwangerschapsmasker is niet schadelijk, maar wordt door veel vrouwen als ontsierend ervaren.
Wil je een zwangerschapsmasker voorkomen?
- Probeer de zon zoveel mogelijk te vermijden
- Draag een pet of hoed
- Smeer je in met een hoge factor, >30 SPF.
Sommige vrouwen zijn helaas extra gevoelig voor het ontstaan van pigmentvlekken, dan is het extra belangrijk dat je blootstelling aan de zon beperkt.
Postinflammatoire hyperpigmentatie
Postinflammatoire hyperpigmentatie is een vlakke, donkere verkleuring die ontstaat na een ontsteking of beschadiging van de huid. De vlekken ontstaan bijvoorbeeld als gevolg van eczeem, acne, psoriasis of insectenbeten en komen zowel bij mannen als vrouwen voor. De ontsteking in de huid activeert de melanineproducerende cellen, waardoor pigmentkorrels vrijgemaakt worden. De overtollige pigmentkorrels worden donker en veroorzaken een verkleuring van het beschadigde of ontstoken gebied.
De kleur van de pigmentvlekken kunnen afhankelijk zijn van de plek in het huidoppervlak. Zo kunnen de vlekken licht of donkerbruin, grijsblauw of grijsbruin zijn. Door ontsteking of zonlicht kan de kleur verergeren. De grootte van de pigmentvlek hangt af van de grootte van de ontsteking. Vaak blijft deze pigmentverkleuring nog lang zichtbaar nadat de wond is genezen. Dit is afhankelijk van het kleurverschil tussen de natuurlijke huidskleur en pigmentvlekken. In sommige gevallen is de verkleuring blijvend.
Witte pigmentvlekken (hypopigmentatie)
In tegenstelling tot donkergekleurde pigmentvlekken bij hyperpigmentatie, kun je ook te weinig of geen pigment hebben. Dit wordt ook wel hypopigmentatie genoemd. Bij witte pigmentvlekken is op sommige delen van de huid het pigment weg. Je herkent dit aan witte vlekjes op de huid. Depigmentatie kan blijvend of tijdelijk zijn:
Purpura senilis
Purpura senilis wordt vaak verward met ouderdomsvlekken. Purpura zijn ook donkere vlekjes die voorkomen bij oudere mensen, maar worden niet veroorzaakt door een teveel aan pigment. Het zijn namelijk kleine bloeduitstortingen die ontstaan doordat de huid minder elastisch wordt. De vlekken hebben een roodbruine kleur en worden rond de vijf centimeter groot. Ze bevinden zich vaak op de benen, onderarmen en op de rug van de handen.