Astigmatisme is een refractieve aandoening of brekingsafwijking aan het oog. Het wordt ook wel “een cilinder” genoemd. Normaalgesproken is het hoornvlies van het oog regelmatig en rond. Bij astigmatisme is de bolling van het hoornvlies aan één kant vlakker, zoals bij een rugbybal. Astigmatisme gaat vaak gepaard met verziendheid of bijziendheid.
Door de kromming van het hoornvlies kan het oog niet alle lichtstralen in dezelfde richting bundelen. Om scherp te zien, moet er één brandpunt op het netvlies vallen. Bij astigmatisme komt de lichtstraling samen in twee brandpunten in plaats van één. Dit veroorzaakt een onscherp beeld.
We onderscheiden doorgaans twee typen astigmatisme:
- Eenvoudig astigmatisme. Hierbij valt het ene brandpunt op het netvlies en het andere net vóór of achter het netvlies.
- Samengesteld astigmatisme (compound astigmatisme). Hierbij vallen beide brandpunten op verschillende plekken ofwel vóór, ofwel achter het netvlies.