Ziekte van Kahler (Multipel Myeloom)

In het kort:

• De ziekte van Kahler is een vorm van beenmergkanker en wordt veroorzaakt door plasmacellen die kwaadaardig worden.
• De medische term voor deze aandoening is multipel myeloom.
• De ziekte van Kahler komt met name voor bij mensen boven de vijftig jaar.
• Mogelijke oorzaken voor deze aandoening zijn blootstelling aan straling en een van de herpesvirussen (HHV-8).
• Veelvoorkomende symptomen zijn pijn in de botten, bloedarmoede, verstoorde nierfunctie en gevoeligheid voor infecties.
• Er wordt over smouldering (smeulend) multipel myeloom gesproken als de ziekte wel aanwezig is, maar er nog geen symptomen zijn waargenomen.
• Aan de hand van bloedonderzoek, röntgenfoto’s en scans, urineonderzoek en een monster van je beenmerg kan de ziekte worden gediagnosticeerd.
• De ziekte van Kahler is niet te genezen. Door middel van chemotherapie, stamceltransplantatie en bestraling kan de ziekte wel worden geremd.

De ziekte van Kahler (de officiële, medische term is multipel myeloom) is een vorm van beenmergkanker die veroorzaakt wordt door plasmacellen (een bepaald type witte bloedcellen) die plotseling kwaadaardig worden. De ziekte van Kahler komt voornamelijk voor bij mensen boven de vijftig jaar.

Kwaadaardige plasmacellen (myelomen)

Plasmacellen zitten vooral in het beenmerg en produceren daar afweerstoffen die vechten tegen virussen en bacteriën. Beenmerg is zacht, sponsachtig weefsel dat binnenin veel botten in je lichaam zit. Normaalgesproken zijn plasmacellen zo’n één procent van de cellen in het beenmerg. Bij de ziekte van Kahler zijn groepen kwaadaardige plasmacellen (myelomen) echter tot wel negentig procent van de cellen in het beenmerg.

Bij de ziekte van Kahler vormen myelomen op verschillende plekken in het beenmerg plekken waar zij zich vermeerderen, zogenoemde haarden. Er komen steeds meer haarden bij van deze kwaadaardige plasmacellen (multipel myeloom) die de gezonde plasmacellen in het beenmerg verdrukken. Aangezien de gezonde plasmacellen verantwoordelijk zijn voor je afweersysteem, word je dus vatbaarder voor infecties.

Daarnaast verstoren de myelomen de bouw van andere bloedcellen: rode bloedcellen die zuurstof vervoeren, trombocyten die voor de bloedstolling zorgen en witte bloedcellen die vechten tegen infecties. Ook zorgen myelomen ervoor dat botten sneller worden afgebroken dan opgebouwd.

De kwaadaardige plasmacellen produceren daarnaast grote hoeveelheden abnormale afweerstoffen. Deze eiwitten kunnen zich ophopen in je nieren. Samen met kalk uit je afgebroken botten kan dit tot nierbeschadiging leiden. Ook kunnen de eiwitten neerslaan op andere organen, zoals je hart. Dit heet amyloïdose en kan de werking van de aangeslagen organen negatief beïnvloeden.

De ziekte van Kahler wordt veroorzaakt door plasmacellen die ongecontroleerd beginnen te groeien in het beenmerg. Hoe het komt dat deze plasmacellen kwaadaardig worden, is vooralsnog onduidelijk. Blootstelling aan straling en oplossingsmiddelen worden als mogelijke oorzaak gezien. Ook speelt mogelijk een van de herpesvirussen (HHV-8) een rol bij deze aandoening.

De volgende symptomen komen vaak voor bij de ziekte van Kahler:

• Pijn in de botten en spontane botbreuken.
• Bloedarmoede. Kan gepaard gaan met vermoeidheid.
• Bloedingen door een tekort aan trombocyten die voor bloedstolling zorgen.
• Gevoeligheid voor infecties.
• Verhoogd kalkgehalte in het bloed door botafbraak.
• Verstoorde nierfunctie of beschadigde nieren door het verhoogde kalk- en eiwitgehalte in het bloed.
• Beschadigde zenuwwortels of ruggenmerg door het ingroeien of doorgroeien van plasmacellen vanuit aangetaste wervels.

Smouldering multipel myeloom

Sommige mensen vertonen geen symptomen, terwijl ze wel de ziekte van Kahler hebben. Dan wordt de aandoening ook wel smouldering (smeulend) multipel myeloom genoemd. Dit is een vroeg stadium van de ziekte van Kahler. Er zijn al myelomen aanwezig in het beenmerg en de kans is groot dat de ziekte van Kahler eruit ontstaat. Doordat je geen symptomen vertoont, wordt smouldering multipel myeloom alleen bij toeval ontdekt. Na diagnose smouldering multipel myeloom wordt meestal afgewacht hoe de ziekte ontwikkelt en ga je regelmatig op controle bij een arts. Je kunt dan tijdig worden behandeld wanneer dat nodig is.

Vermoedt je huisarts dat je multipel myeloom hebt, dan verwijst hij of zij je door naar de oncoloog. De oncoloog voert dan verschillende onderzoeken uit om vast te stellen hoe agressief de kwaadaardige plasmacellen zich gedragen. Onderzoeken bij de ziekte van Kahler kunnen bestaan uit:

• Een uitgebreid bloedonderzoek in een laboratorium.
• Meerdere röntgenfoto’s, een CT-scan, MRI-scan en/of PET-scan van je botten. Hierop zijn de haarden te zien waar myelomen zich bevinden.
• Urineonderzoek om te controleren op het afwijkende eiwit. Soms wordt de urine van een etmaal verzameld en onderzocht.
• Hierbij wordt onder lokale verdoving beenmerg uit je bekken afgenomen en een heel klein stukje bot weggehaald en onder de microscoop onderzocht.
• Als blijkt dat de nieren zijn aangetast, is het soms nodig om een stukje nier weg te halen voor onderzoek.