Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Leukemie

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Drs. Z. Bodalal
4.3 uit 5 - 53 beoordelingen
Beoordeling icoon45 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat is leukemie?

In het kort:

  • Leukemie is een verzamelnaam voor een aantal vormen van kanker die allemaal veroorzaakt worden door ontspoorde kwaadaardige witte bloedcellen.
  • Andere benamingen voor leukemie zijn bloedkanker en beenmergkanker.
  • Leukemie kan worden onderverdeeld in acute leukemie en chronische leukemie.
  • Leukemie ontstaat door een foutje in het DNA van een stamcel, de deling van de cel gaat dan veel te snel.
  • Het kan worden veroorzaakt door blootstelling aan straling, erfelijke factoren en roken.
  • Symptomen van leukemie zijn onder andere opgezette lymfeklieren, bloedingen, pijnlijke gewrichten en vermoeidheid.
  • In het ziekenhuis kan met bloedonderzoek en een biopt van het beenmerg de diagnose leukemie worden gesteld.
  • Er bestaan verschillende behandelingen voor leukemie, vaak zijn dat bestraling en chemotherapie.

In het kort:

  • Leukemie is een verzamelnaam voor een aantal vormen van kanker die allemaal veroorzaakt worden door ontspoorde kwaadaardige witte bloedcellen.
  • Andere benamingen voor leukemie zijn bloedkanker en beenmergkanker.
  • Leukemie kan worden onderverdeeld in acute leukemie en chronische leukemie.
  • Leukemie ontstaat door een foutje in het DNA van een stamcel, de deling van de cel gaat dan veel te snel.
  • Het kan worden veroorzaakt door blootstelling aan straling, erfelijke factoren en roken.
  • Symptomen van leukemie zijn onder andere opgezette lymfeklieren, bloedingen, pijnlijke gewrichten en vermoeidheid.
  • In het ziekenhuis kan met bloedonderzoek en een biopt van het beenmerg de diagnose leukemie worden gesteld.
  • Er bestaan verschillende behandelingen voor leukemie, vaak zijn dat bestraling en chemotherapie.

Over leukemie

In Nederland krijgen ruim 2500 mensen per jaar de diagnose leukemie. Dit aantal neemt elk jaar toe. Leukemie is een ernstige, soms levensbedreigende vorm van een aantal vormen van kanker in de leukocyten. Leukocyten zijn één van de verschillende soorten witte bloedcellen die in het bloed door het lichaam vervoerd wordt. Daarom wordt leukemie ook wel bloedkanker genoemd. Het beenmerg is de fabriek waar deze witte bloedcellen gevormd worden. Vandaar dat de andere benaming van leukemie ook wel beenmergkanker is. 

Beenmerg

Het beenmerg zit in het midden van de botten. In het beenmerg zitten stamcellen, waaruit nieuwe rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes worden gemaakt. Er zijn verschillende soorten witte bloedcellen en die maken een relatief klein deel uit van het bloed. De witte bloedlichaampjes doorlopen verschillende rijpingsstadia in het beenmerg en ze komen pas in het bloed terecht als ze helemaal rijp zijn. Dan maken ze een belangrijk deel uit van het afweersysteem: ze bestrijden bijvoorbeeld virussen en bacteriën. 

Bij leukemie is er een probleem met de witte bloedcellen. De normale samenstelling van het bloed verandert. 

In Nederland krijgen ruim 2500 mensen per jaar de diagnose leukemie. Dit aantal neemt elk jaar toe. Leukemie is een ernstige, soms levensbedreigende vorm van een aantal vormen van kanker in de leukocyten. Leukocyten zijn één van de verschillende soorten witte bloedcellen die in het bloed door het lichaam vervoerd wordt. Daarom wordt leukemie ook wel bloedkanker genoemd. Het beenmerg is de fabriek waar deze witte bloedcellen gevormd worden. Vandaar dat de andere benaming van leukemie ook wel beenmergkanker is. 

Beenmerg

Het beenmerg zit in het midden van de botten. In het beenmerg zitten stamcellen, waaruit nieuwe rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes worden gemaakt. Er zijn verschillende soorten witte bloedcellen en die maken een relatief klein deel uit van het bloed. De witte bloedlichaampjes doorlopen verschillende rijpingsstadia in het beenmerg en ze komen pas in het bloed terecht als ze helemaal rijp zijn. Dan maken ze een belangrijk deel uit van het afweersysteem: ze bestrijden bijvoorbeeld virussen en bacteriën. 

Bij leukemie is er een probleem met de witte bloedcellen. De normale samenstelling van het bloed verandert. 

Soorten leukemie

Bij leukemie maken we onderscheid in verschillende soorten leukemie. Het verschil zit zowel in de rijping van de bloedcellen, als in het type bloedcel.

Acute leukemie

Bij acute leukemie worden er te veel witte bloedcellen gemaakt, maar deze cellen zijn niet rijp genoeg wanneer ze in je bloed komen. Onrijpe witte bloedcellen werken niet goed in het afweersysteem. Acute vormen van leukemie treffen vaak jonge mensen en kinderen. Acute lymfatische leukemie is de vorm van leukemie die het meest voorkomt bij kinderen.

Chronische leukemie

Bij chronische leukemie worden er juist te veel rijpe witte bloedcellen gemaakt. De chronische soorten leukemie komen vooral voor bij oudere mensen. 

Myeloïde leukemie of lymfatische leukemie

Het onderscheidt tussen myeloïde leukemie of lymfatische leukemie heeft te maken met het type witte bloedlichaampje wat de leukemie veroorzaakt. Bij myeloïde leukemie komt het door de myeloblasten of myeloïde cellen. Bij lymfatische leukemie komt het door de B-lymfocyten of T lymfocyten.

Acute lymfatische en myeloïde leukemie

Elk jaar krijgen in Nederland ongeveer 200 mensen de diagnose acute lymfatische leukemie (ALL) en 600 mensen de diagnose acute myeloïde leukemie (AML). Bij acute lymfatische leukemie en acute myeloïde leukemie worden er te veel onrijpe witte bloedcellen gemaakt. De onrijpe bloedcellen blijven in het beenmerg hangen en zorgen ervoor dat er ook geen andere gezonde cellen meer gevormd kunnen worden. Daardoor ontstaat er een tekort aan rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes in het bloed. 

Chronische lymfatische leukemie

Tussen de 600 en 700 patiënten krijgen elk jaar de diagnose chronische lymfatische leukemie. Bij chronische lymfatische leukemie (CLL), worden er te veel witte bloedcellen van een bepaalde soort geproduceerd. Deze witte bloedcellen zijn beschadigd en kunnen hun rol in de afweer niet goed meer uitvoeren. Daardoor ben je vatbaarder voor ziekten. Vaak sterven mensen met chronische lymfatische leukemie niet aan de leukemie, maar aan de complicaties van een slechte afweer zoals infecties.

Chronische myeloïde leukemie

Per jaar krijgen in Nederland 500 mensen de diagnose chronische myeloïde leukemie. Chronische myeloïde leukemie is een zeldzame vorm van leukemie. Bij chronische myeloïde leukemie worden er te veel witte bloedcellen geproduceerd, maar deze blijven nog wel uitrijpen. Er zitten dus veel te veel witte bloedcellen in het bloed, maar die werken wel nog gewoon. Daarom heb je waarschijnlijk ook minder klachten dan wanneer je een acute vorm van leukemie hebt. 

Bij leukemie maken we onderscheid in verschillende soorten leukemie. Het verschil zit zowel in de rijping van de bloedcellen, als in het type bloedcel.

Acute leukemie

Bij acute leukemie worden er te veel witte bloedcellen gemaakt, maar deze cellen zijn niet rijp genoeg wanneer ze in je bloed komen. Onrijpe witte bloedcellen werken niet goed in het afweersysteem. Acute vormen van leukemie treffen vaak jonge mensen en kinderen. Acute lymfatische leukemie is de vorm van leukemie die het meest voorkomt bij kinderen.

Chronische leukemie

Bij chronische leukemie worden er juist te veel rijpe witte bloedcellen gemaakt. De chronische soorten leukemie komen vooral voor bij oudere mensen. 

Myeloïde leukemie of lymfatische leukemie

Het onderscheidt tussen myeloïde leukemie of lymfatische leukemie heeft te maken met het type witte bloedlichaampje wat de leukemie veroorzaakt. Bij myeloïde leukemie komt het door de myeloblasten of myeloïde cellen. Bij lymfatische leukemie komt het door de B-lymfocyten of T lymfocyten.

Acute lymfatische en myeloïde leukemie

Elk jaar krijgen in Nederland ongeveer 200 mensen de diagnose acute lymfatische leukemie (ALL) en 600 mensen de diagnose acute myeloïde leukemie (AML). Bij acute lymfatische leukemie en acute myeloïde leukemie worden er te veel onrijpe witte bloedcellen gemaakt. De onrijpe bloedcellen blijven in het beenmerg hangen en zorgen ervoor dat er ook geen andere gezonde cellen meer gevormd kunnen worden. Daardoor ontstaat er een tekort aan rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes in het bloed. 

Chronische lymfatische leukemie

Tussen de 600 en 700 patiënten krijgen elk jaar de diagnose chronische lymfatische leukemie. Bij chronische lymfatische leukemie (CLL), worden er te veel witte bloedcellen van een bepaalde soort geproduceerd. Deze witte bloedcellen zijn beschadigd en kunnen hun rol in de afweer niet goed meer uitvoeren. Daardoor ben je vatbaarder voor ziekten. Vaak sterven mensen met chronische lymfatische leukemie niet aan de leukemie, maar aan de complicaties van een slechte afweer zoals infecties.

Chronische myeloïde leukemie

Per jaar krijgen in Nederland 500 mensen de diagnose chronische myeloïde leukemie. Chronische myeloïde leukemie is een zeldzame vorm van leukemie. Bij chronische myeloïde leukemie worden er te veel witte bloedcellen geproduceerd, maar deze blijven nog wel uitrijpen. Er zitten dus veel te veel witte bloedcellen in het bloed, maar die werken wel nog gewoon. Daarom heb je waarschijnlijk ook minder klachten dan wanneer je een acute vorm van leukemie hebt. 

Oorzaak van leukemie

Leukemie wordt veroorzaakt door DNA mutaties in de progenitorcellen van lymfocyten. Een ander woord voor progenitorcellen zijn voorlopercellen. Voorlopercellen zijn nog niet volledig gerijpte cellen, in dit geval van lymfocyten. DNA mutaties zijn veranderingen in de eigenschappen van het gen. Anders gezegd: leukemie wordt veroorzaakt door veranderingen in het DNA van de voorlopercellen van lymfocyten.

Bij sommige vormen van leukemie zitten er onrijpe witte bloedcellen in je bloed. Ook dat kan door een foutje in het DNA veroorzaakt worden. 

Die foutjes in het DNA kunnen verschillende oorzaken hebben. De kans dat je foutjes in het DNA krijgt is veel groter als je veel blootgesteld bent aan straling. Als kanker, en met name leukemie, in je familie voorkomt, heb je een grotere kans om zelf ook leukemie te krijgen. Verder is de kans op leukemie groter als je rookt.

Leukemie wordt veroorzaakt door DNA mutaties in de progenitorcellen van lymfocyten. Een ander woord voor progenitorcellen zijn voorlopercellen. Voorlopercellen zijn nog niet volledig gerijpte cellen, in dit geval van lymfocyten. DNA mutaties zijn veranderingen in de eigenschappen van het gen. Anders gezegd: leukemie wordt veroorzaakt door veranderingen in het DNA van de voorlopercellen van lymfocyten.

Bij sommige vormen van leukemie zitten er onrijpe witte bloedcellen in je bloed. Ook dat kan door een foutje in het DNA veroorzaakt worden. 

Die foutjes in het DNA kunnen verschillende oorzaken hebben. De kans dat je foutjes in het DNA krijgt is veel groter als je veel blootgesteld bent aan straling. Als kanker, en met name leukemie, in je familie voorkomt, heb je een grotere kans om zelf ook leukemie te krijgen. Verder is de kans op leukemie groter als je rookt.

Symptomen van leukemie

Er zijn veel verschillende symptomen bij leukemie. Doordat het afweersysteem niet meer goed werkt, kunnen de volgende klachten vaak voorkomen:

Er zijn veel verschillende symptomen bij leukemie. Doordat het afweersysteem niet meer goed werkt, kunnen de volgende klachten vaak voorkomen:

Diagnose van leukemie

Als een arts denkt dat je leukemie hebt, zal hij beginnen met een bloedonderzoek. In het bloed wordt gekeken naar de hoeveelheid witte bloedcellen. Ook kan je arts aan de hand van het bloedonderzoek bekijken welke vorm van leukemie je hebt, door te bekijken welke bloedcellen aanwezig zijn. Als een arts aan de hand van je bloedonderzoek vermoedt dat je leukemie hebt, zal hij waarschijnlijk een biopt nemen van je beenmerg. Er wordt dan een klein stukje beenmerg weggehaald en onderzocht. Op die manier kan hij met zekerheid de diagnose leukemie stellen. Deze onderzoeken gebeuren in het ziekenhuis.

Als een arts denkt dat je leukemie hebt, zal hij beginnen met een bloedonderzoek. In het bloed wordt gekeken naar de hoeveelheid witte bloedcellen. Ook kan je arts aan de hand van het bloedonderzoek bekijken welke vorm van leukemie je hebt, door te bekijken welke bloedcellen aanwezig zijn. Als een arts aan de hand van je bloedonderzoek vermoedt dat je leukemie hebt, zal hij waarschijnlijk een biopt nemen van je beenmerg. Er wordt dan een klein stukje beenmerg weggehaald en onderzocht. Op die manier kan hij met zekerheid de diagnose leukemie stellen. Deze onderzoeken gebeuren in het ziekenhuis.

Verder lezen

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

4.3 uit 5 - 53 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -