Kortademig en moe? Herken longfibrose en IPF!

Kortademigheid of snel buiten adem zijn hoeft niet altijd te wijzen op een longaandoening zoals astma of COPD. In dit dossier lees je meer over een zeldzamere maar beperkende longziekte: longfibrose en de specifieke vorm idiopathische pulmonale fibrose (IPF). Longfibrose en IPF zijn lastig te herkennen. Naar schatting wordt er bij IPF in ongeveer de helft van de gevallen in eerste instantie een verkeerde diagnose gesteld¹.

Longfibrose is een chronische longaandoening waarbij er littekens (bindweefsel) in de longen worden gevormd. Dit littekenweefsel gaat niet meer weg. Het longweefsel wordt dikker en stijver en de longen functioneren daardoor minder goed. De longen nemen minder zuurstof op waardoor je lichaam sneller een tekort aan zuurstof krijgt.

Idiopathische pulmonale fibrose

Longfibrose kan onder andere ontstaan door blootstelling aan giftige stoffen, organische stoffen zoals schimmels, medicijnen, infecties of bestraling. In de helft van de gevallen is de oorzaak echter onbekend. Vermoedelijk herstelt het longweefsel niet goed na beschadigingen, maar hoe dit precies komt is onduidelijk. Dit noemt men idiopathische pulmonale fibrose, idiopathische longfibrose of afgekort IPF (idiopathisch betekent ‘onbekende oorzaak’). Ongeveer de helft van de mensen met longfibrose heeft IPF.

De eerste symptomen van longfibrose zijn vergelijkbaar met die van andere longaandoeningen. Denk hierbij vooral aan droge hoest en kortademigheid. Dit maakt het lastig om longfibrose te herkennen. Soms wordt ook gedacht aan hartfalen omdat kortademigheid hierbij ook een bekend symptoom is.

Om IPF te vermoeden zijn er vier belangrijke symptomen waar je op kunt letten²:

• Kortademigheid, vooral na lichte fysieke inspanning in dagelijkse activiteiten zoals traplopen of aankleden, die sneller verergert dan voor de leeftijd normaal is (IPF ontwikkelt zich niet in de loop van maanden, maar van enkele jaren).
• Aanhoudende droge hoest (zonder slijm).
• Krakende ademhaling, dit geluid wordt wel eens omschreven als het lostrekken van klittenband. Dit geluid is alleen hoorbaar voor de arts als hij naar de longen luistert. Juist daarom is het zo belangrijk om bij aanhoudende klachten naar je huisarts te gaan. Lees meer over het belang van longonderzoek.
• In een later stadium ontstaan opbollende nagels (horlogeglasnagels) of uiteinden van de vingertoppen (trommelstokvingers), waarschijnlijk door chronisch zuurstoftekort.

Door zuurstoftekort kunnen op langere termijn ook andere organen minder goed gaan functioneren, zoals het hart en de hersenen. Andere symptomen van longfibrose die kunnen optreden zijn³:

• Vermoeidheid of verzwakt voelen
• Lusteloosheid
• Gebrek aan eetlust
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Concentratieproblemen
• Somberheid

Bronnen:
1 https://www.breathlessipf.com/pdf/IPF%20vs.%20COPD.pdf
2 https://www.breathlessipf.com/ipf-symptoms
3 http://www.longfibrose.nl/wat is longfibrose/symptomen/