Gangreen is een ernstige aandoening waarbij lichaamsweefsel afsterft en eventueel gaat rotten. Er bestaan meerdere vormen van gangreen, waarvan het droge en het natte type het meest voorkomen.
Droog gangreen
Droog gangreen wordt ook wel necrose genoemd, ofwel het afsterven van lichaamsweefsel. De oorzaak hiervan ligt in een onvoldoende voorziening van zuurstof en voedingsstoffen aan het aangedane lichaamsdeel door aanvoerend bloed. Met name de uiterste delen van je lichaam, zoals je tenen en voeten, raken hierdoor beschadigd. Het aangedane weefsel wordt zwart en droog.
In principe breidt deze afgestorven plek zich niet verder uit en breekt het weefsel op een bepaald moment af waardoor de wond kan helen.
Overigens begint deze aandoening vaak met mildere klachten, zoals het koud en bleek worden van het aangedane weefsel, in combinatie met hevige pijn. De overgang tot necrose kan enkele uren tot dagen duren, afhankelijk van de hoeveelheid bloedvoorziening die er nog is. Wanneer de necrotische plek geïnfecteerd wordt door bacteriën, kan droog gangreen overgaan tot nat gangreen.
Nat gangreen
Nat gangreen, ook wel koudvuur genoemd, is de schade aan gezond weefsel door een wond die besmet is geraakt met bacteriën. Het betreft weefsel dat levenloos is geworden door bijvoorbeeld een ongeval of schotwond, of door het al eerder bestaan van droog gangreen.
Bepaalde bacteriën, meestal van de Clostridium familie, dringen graag door tot dit soort weefsels waarin zich weinig zuurstof bevindt. De bacteriën vermenigvuldigen zich en de infectie breidt zich verder uit. Het aangedane weefsel verandert van kleur van rood, blauw en groen tot zwart en wordt gekenmerkt door een zeer sterke onaangename geur van rottend weefsel. De bacteriën kunnen gas produceren, waardoor onderhuidse luchtbelletjes ontstaan die je van buitenaf kunt voelen. Je spreekt in dat geval van gasgangreen.
Door de voortdurende uitbreiding van de infectie ontstaat er een medische spoedsituatie die zonder behandeling tot de dood kan leiden. Een bijzonder type nat gangreen is het zogenaamde gangreen van Fournier, waarbij de mannelijke geslachtsorganen zijn aangedaan.