Stottertherapieën

Het oefenen van spreektechnieken, zoals het bevorderen van een rustige en regelmatige ademhaling, een verlaging van het spreektempo, het verlengen van bepaalde klanken en het spreken in een bepaald ritme, vormen de belangrijkste doelen bij een spraakgerichte therapie. Systematisch wordt er een nieuwe manier van spreken aangeleerd. Deze methode vergt veel inspanning van de stotteraar. Gedurende lange tijd zal de nieuwe spreekvorm geoefend moeten worden. Het spreken wordt steeds verder uitgebreid naar moeilijke situaties, zoals het spreken voor een grote groep mensen.

Er bestaan ook stottertherapieën die zich niet alleen richten op het spreken, maar ook op de gevoelens die bij stotteraars kunnen heersen. Bijvoorbeeld het negeren van moeilijke situaties, het hebben van een negatief zelfbeeld, het voelen van negatieve gedachten. Aan deze gevoelens wordt aandacht besteed om ze in positieve vorm om te zetten. Stotteraars wordt geleerd om minder aandacht te besteden aan wat anderen van hen kunnen vinden, zelfverzekerder te zijn en moeilijke situaties aan te gaan.

Een paar jaar geleden is de Nederlandse Richtlijn Stotteren gepubliceerd. Deze richtlijn is geschreven op basis van alles wat wetenschappelijk bekend is over het ontstaan, de diagnostiek en behandeling van stotteren, terwijl de aanbevelingen aangepast zijn aan de Nederlandse gezondheidszorg. Bekijk hier de de richtlijn.

De reguliere stottertherapie wordt in Nederland volledig vergoed door de zorgverzekeraar, met uitzondering van het eigen risico boven de achttien jaar. Hier wordt eerst diagnostisch onderzoek gedaan. Op basis daarvan wordt een individueel therapieplan opgesteld en kan de therapie worden gestart. Reguliere therapeuten hebben de brede paramedische hbo-opleiding tot logopedist gevolgd, of een universitaire opleiding Psychologie, die goedgekeurd is door de beroepsvereniging NVLF (logopedie) of NIP (psychologie). Bij de diagnostiek worden door de therapeut ook de overige respectievelijk logopedische of psychologische stoornissen, die een raakvlak met stotteren kunnen hebben, vastgesteld. In de therapiefase kunnen deze overige stoornissen eventueel ook worden behandeld. Er is dus sprake van een integrale benadering. De therapie is meestal een combinatie van individuele therapie en therapie in een groep.

Niet-reguliere stotterprogramma's hebben qua opleiding een diverse achtergrond. Sommige therapieën zijn ontwikkeld door mensen die zelf ervaring hebben met stotteren en die hun persoonlijke oplossingen een plaats geven in de behandelmethode. De therapie is veelal gebaseerd op een specifieke visie of aanname over stotterend spreken en de therapie is daardoor vaak gebaseerd op een programma dat in grote lijnen hetzelfde is voor alle groepen cliënten. Niet-reguliere stotterprogramma's hoeven niet te voldoen aan specifieke kwaliteitseisen met betrekking tot de gevolgde methodiek. In veel gevallen wordt de niet-reguliere therapie deels of geheel door zorgverzekeraars vergoed vanuit het aanvullende pakket. Er wordt vrijwel altijd in een groepsgewijze benadering gewerkt.

Een aantal zelfstandige stottercentra hebben zich verenigd in de Vereniging Stottercentra Nederland (VSN). Deze stottercentra streven naar maatwerk, gebaseerd op bovengenoemde Richtlijn. Zij proberen zo veel mogelijk te kijken naar de persoon die stottert en zijn/haar behoeften. Op basis daarvan wordt een therapie samengesteld.

In vier academische ziekenhuizen zijn stottercentra gevestigd die zich richten op diagnostiek van stotterproblemen voor iedere leeftijd. Hier kun je ook terecht voor een second opinion. De ziekenhuizen geven advies over de te volgen behandeling.

In Nederland bestaat er ook een aantal instituten die zelfstandig opereren met een eigen methode. Bekend is de Del Ferro methode. De Del Ferro methode richt zich op de middenrifspier. Door middel van het trainen van deze middenrifspier beoogt men bij de stotteraar een vloeiende spraak teweeg te brengen. 

De Hausdörfer methode richt de aandacht op het gehoor van de stotteraar. Door de stotteraar bewust te maken van de klanken die hij/zij voortbrengt en door deze langzaam uit te spreken, wordt de aandacht verlegd van de ademhaling en de aparte mondstanden.

De BOMA® methode is een totaaltherapie die werkt aan de spraaktechniek en de gevoelens van de stotteraar.

Bij Stichting Lösch wordt ook een totaal therapie geleverd, waarbij de nadruk ligt op gezelligheid en waarbij er gestreefd wordt naar een complete aanpak.

Al eerder werd aangestipt dat geen enkele stottertherapie iedereen er helemaal van kan afhelpen. Benadrukt moet worden dat een positieve houding en een gemotiveerde inzet van de persoon die stottert essentieel is om tot een succes te leiden.

Voor meer informatie over alle bestaande therapievormen, zie de website van het StotterFonds.

Deze tekst is goedgekeurd door het StotterFonds