In 2009 heeft een groep experts namens het RIVM verschillende drugs beoordeeld op schadelijkheid, waaronder de verslavende werking. Hoe (snel) verslavend een middel is, heeft te maken met de eigenschappen van het middel. De sterkte van een middel bepaalt bijvoorbeeld hoe snel er ontwenningsverschijnselen optreden. Verder heeft ook de manier van toedienen invloed; roken en spuiten leidt sneller tot verslaving dan slikken of snuiven. De groep experts is tot de volgende top 10 van verslavende middelen gekomen.
1 – Heroïne
Heroïne staat op nummer één in de lijst van de verslavende middelen top 10. Lichamelijke afhankelijkheid van heroïne treedt erg snel op, maar het middel is ook geestelijk erg verslavend.
2 – Crack
Crack is een bewerkte variant van cocaïne die je kunt roken. Ondanks dat het om het middel cocaïne gaat, staat crack los in deze lijst, omdat het roken ervan sneller tot verslaving kan leiden. De effecten zijn intenser en kort, waardoor de verleiding om steeds meer te gebruiken groot is.
3 – Tabak
Tabak lijkt misschien een vreemde eend in de bijt in deze lijst, maar roken is erg verslavend. Dit komt door de werkzame stof nicotine. Roken is zowel geestelijk als lichamelijk verslavend. Dit betekent dat er ook afkickverschijnselen optreden wanneer je stopt met roken.
4 – Methamfetamine
Methamfetamine (crystal meth) is een vorm van amfetamine (speed) maar heeft een sterkere en langere werking. Door deze effecten is methamfetamine erg verslavend.
5 – Cocaïne
Aan cocaïne kun je gemakkelijk verslaafd raken. Het witte poeder staat dan ook niet voor niets op de vijfde plaats in de verslavende middelen top 10. Het effect van cocaïne is kort, waardoor de behoefte om meer te nemen sterk kan zijn.
6 – Alcohol
Aan alcohol kun je zowel geestelijk als lichamelijk verslaafd raken. Lees in het dossier Alcoholverslaving wanneer je van alcoholverslaving spreekt en welke effecten alcohol op je lichaam heeft.
7 – Amfetamine (speed)
Bij amfetamine of speed is er ook kans op lichamelijke én geestelijke verslaving. Lichamelijk heb je steeds meer nodig om hetzelfde effect te bereiken. Bij stoppen met amfetamine treden ontwenningsverschijnselen op. Geestelijk kun je sterk verlengen naar het prettige gevoel dat amfetamine kan geven.
8 – Benzodiazepinen
Benzodiazepinen is een verzamelnaam voor slaap- en kalmeringstabletten. De verslavende werking van deze middelen wordt vaak onderschat, terwijl het gevaar op gewenning groot is. Bij enkele weken gebruik treedt al tolerantie op; je hebt steeds meer van het middel nodig. Bekijk voor meer informatie eens het artikel op Dokterdokter over slaappillen.
9 – GHB
GHB werd vroeger gebruikt als narcosemiddel maar is tegenwoordig een veelgebruikte vloeibare drug. Lees voor meer informatie de pagina over GHB-verslaving.
10 – Cannabis
Met cannabis worden hasj en wiet bedoeld; onderdelen van de hennepplant die vaak gerookt worden als genotsmiddel. Cannabis lijkt misschien relatief onschuldig, maar haalt toch de tiende plek in meest verslavende middelen. Op Dokterdokter lees je meer over de risico’s van cannabisgebruik.
Andere verslavende middelen of activiteiten
Naast de hierboven genoemde top 10 van verslavende middelen zijn er natuurlijk nog veel meer middelen die een verslavende werking hebben. Denk bijvoorbeeld aan XTC, paddo’s en LSD. Daarnaast kun je niet alleen verslaafd raken aan middelen of drugs, maar ook aan bepaalde activiteiten of gedragingen. Bekende voorbeelden hiervan zijn seksverslaving, internetverslaving en gameverslaving. Op de pagina Wat is een verslaving vind je een overzicht van kenmerken die wijzen op een verslaving. Voor de behandeling van verslavingen lees je verder op de pagina Therapieën in de verslavingszorg.