Hoe is het om wijkverpleegkundige van een kankerpatiënt te zijn?

Wat doe je precies?

Ik ben (al ruim 20 jaar) wijkverpleegkundige, dus ik doe de zorg van hulpbehoevenden in de wijk. Daarnaast doe ik ook voor een gedeelte de zorgcoördinatie. Dat wil zeggen dat ik vanaf het begin dat een nieuwe patiënt zorg nodig heeft, ik daar een intake gesprek ga doen om te kijken wat er precies voor zorg nodig is. Op basis hiervan stellen we een zorgplan op met hierin informatie over welke zorg nodig is, welke verpleegkundige erheen moet, welk dagdeel of dagdelen er zorg nodig is, enzovoorts. 

Jullie hebben te maken met verschillende soorten zorg, van bijvoorbeeld hulp bij persoonlijke verzorging tot wondverzorging, maar hebben jullie ook wel eens te maken met kanker gerelateerde zorg? 

Zeker. We hebben steeds vaker te maken met verschillende vormen van kanker, ook bij jongere mensen. Deze worden dan vroegtijdig uit het ziekenhuis ontslagen en dan wordt de zorg aan ons overgedragen.  Van alle zorg die we bij ons in de wijk verlenen, is minimaal 25 procent kankergerelateerd. 

Welke vormen van zorg verlenen jullie bij kanker? 

Dit is eigenlijk heel divers en afhankelijk van het soort kanker. Zo heb je de lichamelijke verzorging van iemand met kanker. Als iemand bijvoorbeeld darmkanker heeft, dan kan die tijdelijke stomazorg nodig hebben. Of mensen met huidkanker waarbij we de wondverzorging doen, maar bijvoorbeeld ook de verzorging van terminale patiënten. Bij dit laatste kun je denken aan nachtzorg (ter ontlasting van de mantelzorgers) of infuusverwisseling. Alle zorg doen we natuurlijk niet alleen, maar dit gebeurt in multidisciplinair overleg met de behandeld specialist (bijvoorbeeld oncologen), de huisarts, het paliatie team (pijnbestrijding) en wij als thuiszorg. Dit werkt erg fijn en persoonlijk vind ik dit ook een belangrijk onderdeel voor een zo goed mogelijke zorg voor de patiënt. 

Heb je zelf ook wel eens te maken gehad met terminale zorg? En zo ja, kun je de zorg dan op het werk laten of neem je dat toch mee naar huis? 

Ja, daar heb ik wel vaker mee te maken gehad. Ik denk dat je je altijd betrokken voelt bij de familie die dit overkomt, als je dit werk doet. Als verpleegkundige denk ik dat je jezelf in bepaalde mate moet kunnen afschermen, maar dat lukt niet altijd. Het ligt bij mij persoonlijk aan de leeftijd van de patiënt in hoeverre ik dat kan loslaten. Als het eimand uit mijn eigen leeftijdscategorie of jonger is, dan heb ik daar meer moeite mee. Je gaat dan toch wel even nadenken dat het jou ook kan overkomen. Van de andere kant merk ik wel dat we vaak vrijer over de ziekte kunnen praten, wanneer het leeftijdgenoten overkomt. 

Wat vind je het meest belangrijke in de zorg van kankerpatienten?

Naast een goed multidisciplinair overleg en goede communicatie is dit voor mij humor. Dat klinkt misschien heel gek, maar dit kan in dergelijke situaties net wat lucht scheppen. Voor de patiënt zelf, maar ook voor de mantelzorgers (familie en naasten). Je moet natuurlijk wel kunnen aanvoelen wanneer het wel en niet kan. Maar over het algemeen is het fijn om naast af en toe een traantje, ook wel eens een lach te delen. Mijn ervaring is dat mensen dit enorm waarderen. 

Kun je een situatie beschrijven die je het meest is bijgebleven?

Dat was een mannelijke patiënt met longtumoren. Hij had een kunstmatige opening in de luchtpijp waardoor het voor hem steeds moeilijker werd om te communiceren. Op een gegeven moment verspreiden de tumoren zich naar zijn gezicht en hieraan kreeg hij bloedingen. Dit was heftig, maar ondanks dat bleef hij zelf altijd positief en sterk. Hierbij hoefden we elkaar alleen maar aan te kijken en dan wisten we wat we bedoelden. De laatste weken ging hij erg achteruit en kon niet meer alleen in zijn huis blijven. Hij is toen bij ons uit zorg gegaan, omdat hij bij familie ging intrekken elders in het land. Ik werd wel door de familie op de hoogte gehouden, maar dat voelt dan net even anders. Dit verhaal is me tot op de dag van vandaag nog steeds bijgebleven.