Oedeem

Oedeem is een vochtophoping op plaatsen in het lichaam waar vocht normaal niet of nauwelijks aanwezig is. Dit ontstaat doordat het vocht op bepaalde plaatsen niet kan worden afgevoerd via de bloedsomloop. Oedeem komt vaak voor in de benen, voeten, enkels en longen (longoedeem). Je kunt oedeem herkennen doordat er een putje in de huid blijft staan als je met je vinger op de zwelling drukt. 

Oedeem kan onschuldig zijn, maar het kan ook wijzen op een ernstige, onderliggende aandoening, zoals hartfalen of nierfalen.

Oedeem is te herkennen aan de volgende symptomen:

• Vochtophoping in de enkels, voeten, benen of armen.
• Een gespannen gevoel op de plek van de zwelling.
• Opgezwollen ogen.
• Benauwdheid. 
• Sneller moe zijn. 
• Kortademigheid bij inspanning of bij plat liggen (‘s nachts).
• Binnen een paar dagen één of twee kilogram aankomen.

Twijfel je of je oedeem hebt? Ga dan naar de symptomenchecker. 

Symptomenchecker

Het vasthouden van vocht kan veroorzaakt worden door:

• Een ongeval, operatie of bestraling. 
• Overgewicht. 
• Een verstopte ader (bijvoorbeeld door trombose).
• Beschadiging of blokkade van lymfevaten (lymfoedeem).
• Beschadigde bloedvaten (angio oedeem).
• Hartfalen. Een verminderde pompfunctie van het hart zorgt ervoor dat het bloed en lichaamsvocht minder goed door de aderen kunnen worden afgevoerd. 
• Nierziekten. Nieren regelen de vochthuishouding van het lichaam. Het niet goed functioneren van de nieren kan zorgen voor vochtophopingen.  
• Leveraandoeningen. 

Blijft er een putje achter in je huid, wanneer je hard drukt op de vochtophoping? In dat geval kun je ervan uit gaan dat je last hebt van oedeem. Laat je liever door een expert controleren of je oedeem hebt? Je huisarts kan vrij eenvoudig op basis van je klachten en je medische geschiedenis vaststellen of je oedeem hebt. 

De huisarts kan je eventueel doorverwijzen naar het ziekenhuis om de onderliggende oorzaak van oedeem te achterhalen. 

De behandeling van oedeem hangt af van de precieze oorzaak. Daarnaast kan de huisarts plaspillen voorschrijven. Deze medicijnen zorgen ervoor dat je nieren meer zout uitscheiden, waardoor je vaker moet plassen en je dus meer vocht kwijtraakt.

Heb je last van oedeem? Het vasthouden van vocht kun je verminderen door:

• Zuinig te zijn met zout eten. Hierdoor houd je minder vocht vast en daalt je bloeddruk.
• Voldoende te bewegen. Bewegen stimuleert de doorbloeding, waardoor je lichaam minder vocht vasthoudt. 
• Warm en koud water af te wisselen tijdens het douchen, nadat je hebt gewandeld, gefietst of gesport. Dit bevordert de doorbloeding.
• Steun- of compressiekousen te dragen. Deze kousen helpen de kuitspieren bij het terugpompen van bloed naar het hart. 

Als je last hebt van oedeem en hartpatiënt bent, is het belangrijk om een paar keer per week je lichaamsgewicht te checken. Neemt je lichaamsgewicht flink toe? Breng dan een bezoek aan je huisarts.

Ook bij twijfel of bijkomende klachten, is het verstandig om je huisarts te raadplegen. 

De informatie op deze pagina is gebaseerd op de volgende bronnen:

• Hartwijzer
• Hartstichting