Knieklachten

Bij knieklachten heb je last of pijn van je knie of de gewrichten eromheen. Er zijn veel verschillende knieklachten. Voordat we de verschillende knieklachten beschrijven is het handig als je wat van de knie afweet.  

In het kniegewricht komen twee botten bij elkaar, het scheenbeen en het dijbeen. Aan de uiteinden van die botten zit een laag kraakbeen, zodat de knie soepel kan bewegen. De binnenkant van je kniegewricht is, aan de kant van je kapsel, bekleed met slijmvlies waar voedingsstoffen in zitten voor het kraakbeen en dat eveneens dient als smeermiddel voor het gewricht. 

De kraakbeenlaag is elastisch en dempt schokken en stoten. Het kniegewricht wordt op zijn plek gehouden door de kniebanden. De menisci (meervoud van meniscus) zitten vast aan het gewrichtskapsel en je onderbeen. Zij zorgen voor schokdemping tijdens het lopen en zorgen ervoor dat de botten van het onder- en bovenbeen soepel op elkaar aansluiten. 

Bij knieklachten kan het zijn dat een van deze processen niet meer goed werkt. 

Je knie is een ingewikkeld gewricht en kan dus op verschillende manieren pijn doen. We noemen de meest voorkomende symptomen van knieklachten en mogelijke oorzaken: 

• Pijn aan de binnenkant van je knie: als je pijn aan de binnenkant van je knie hebt dan kan het zijn dat je last hebt van je meniscus, de botten, het kapsel, je kruisband of slijtage van het kraakbeen. Check in dit geval of je ook last hebt van een zwelling. Is dit zo? Neem dan contact op met je huisarts of fysiotherapeut. 
• Pijn in de knieholte: als je pijn in je knieholte hebt dan kan het zijn dat je je knie overbelast hebt of dat je een slechte warming-up gedaan hebt voor het sporten. Ook kan een trauma of artrose in de knie ervoor zorgen dat je pijn in je knieholte krijgt. 
• Pijn aan de buitenkant van je knie: als je vooral pijn aan de buitenkant van je knie hebt, dan kan dit komen omdat je je knie verdraaid hebt. Ook kan pijn aan de buitenkant van je knie duiden op een lopersknie of letsel aan je buitenste knieband. 
• Pijn aan de knieschijf: dit wordt ook wel patellofemoraal pijnsyndroom genoemd. Pijn aan je knieschijf kan voorkomen als je je knieën veel belast zoals met wandelen, hardlopen, fietsen of traplopen. Vooral activiteiten waarbij je je knieën moet buigen dus. Een symptoom van pijn aan je knieschijf kan bijvoorbeeld zijn dat je knie knakt.
• Pijn in knie bij buigen: last in je knie bij het buigen kan komen door letsel aan de kniebanden. Maar ook een scheur in je kraakbeen of een kapotte meniscus kunnen zorgen voor pijn bij het buigen. 

Knieklachten kunnen door verschillende oorzaken ontstaan. We maken onderscheid tussen algemene oorzaken van knieklachten en oorzaken van knieaandoeningen. Knieaandoeningen duren vaak langer of zijn chronisch. Over het algemeen worden knieklachten vaak veroorzaakt door: 

• Overbelasting. Je kunt je knie overbelasten door veel te sporten. Vooral hardlopen is een zware belasting voor je knieën. Naast sporten kan een verkeerde belasting van je knie ook zorgen voor kniepijn. 
• Lopersknie. Een blessure die je door hardlopen kan oplopen is een lopersknie, ook wel runners knee. Een lopersknie is een gevolg van overbelasting en kan komen door te hard trainen, verkeerd schoeisel, zwakke spieren en geen of een slechte warming-up of cooling-down. 
• Overgewicht. Overgewicht zorgt voor (extra) belasting van je knieën.  
• Blessure. Naast overbelasten kun je je knieën ook blesseren. Dit gebeurt vaak tijdens het sporten, maar kan ook bij andere vallen of ongelukken gebeuren. 
• Ouderdom. Ook ouderdom is ook een belangrijke risicofactor voor knieproblemen. Deze klachten hebben meestal niks met blessures te maken, maar met slijtage aan de knieën.

Sommige mensen hebben chronische knieklachten. Dat kan komen door de volgende knieproblemen:

• Gescheurde kniebanden of kruisbanden. De kniebanden stabiliseren het kniegewricht. Wanneer deze scheuren, kun je mogelijk je knie niet buigen of zak je er telkens doorheen. Vaak houdt je knie dan ook vocht vast, waardoor hij opgezwollen is. Wanneer er slechts een kleine scheur in zit, kun je met fysiotherapie van de kniepijn afkomen. Soms is echter een operatie aan je knie noodzakelijk. 
• Gescheurd kraakbeen. Door een ongeluk of door overbelasting van de knie kunnen er kleine scheurtjes in het kraakbeen ontstaan. Deze scheurtjes kunnen doorlopen tot in het botweefsel en voor kniepijn zorgen. Via een kijkoperatie bekijkt de arts wat de schade is en spoelt hij losliggende bot en kraakbeenfragmenten weg. Soms moet het kraakbeen vervangen worden. Er wordt dan een stukje bot met kraakbeen uit een ander deel van je knie weggehaald en teruggeplaatst op de plek van het gescheurde kraakbeen. 
• Gescheurde meniscus. Dit knieprobleem kan ontstaan doordat je een plotselinge beweging hebt gemaakt. De meniscus kan ook van het gewricht afscheuren waardoor het verschuift en je knie ‘op slot’ komt te zitten. In sommige gevallen kan de meniscus herstellen door rust te houden. In andere gevallen anders kan tijdens een kniekijkoperatie het gescheurde gedeelte van de meniscus worden verwijderd. 
• Gebroken bot. Als gevolg van een val kun je je botten rond het kniegewricht breken. Afhankelijk van de plek van de breuk, de leeftijd en of er verschuiving is van de botstukken wordt er gekozen voor een behandeling zonder operatie dan wel een operatieve ingreep.
• Knieschijf uit de kom. Je knie kan uit de kom raken als je knie bijvoorbeeld heel hard naar binnen draait terwijl je voet nog recht blijft staan. Doordat je knieschijf verplaatst kan er een zwelling ontstaan.
• Losse kraakbeen- of botstukjes. Deze kunnen ook voor kniepijn zorgen. Met een kijkoperatie kunnen deze deeltjes uit de knieholte worden weggespoeld.
• Slijtage. Dit wordt ook wel artrose genoemd en kun je oplopen als je je knie langdurig overbelast. Als je knie versleten is, kan het zijn dat je een operatie moet ondergaan en een knieprothese moet.
• Slijmbeursontsteking (ook wel, bursitis). Je kunt ook een ontsteking hebben aan je knie. Je knie is dan opgezwollen, er zit vocht in de knie. De slijmbeurzen verbinden je gewrichten met je botten. De arts kan het teveel aan vocht in je slijmbeurs verwijderen en vervolgens de bacteriën die erin zitten onderzoeken. Op die manier kan hij de oorzaak van de ontsteking achterhalen. Bij een bacteriële oorzaak krijg je een antibioticakuur en anders ontstekingsremmende pijnstillers tegen je pijnlijke knie. 
• Auto-immuunziektes zoals reuma. Reuma tast de gewrichten in je lichaam aan, het is dus ook mogelijk da je kniegewricht aangetast wordt. Reuma tast niet alleen je kniegewricht aan, maar kan ook het kraakbeen, spieren, pezen en andere gewrichten beschadigen.
• Stofwisselingsstoornissen zoals jicht en pseudojicht. Net zoals bij reuma raakt met (psuedo)jicht een gewricht ontstoken. Vaak kun je dit merken aan zwelling, warmte en roodheid.

Als je met knieklachten naar de huisarts gaat, is het belangrijk dat je je klachten goed uitlegt. Je huisarts zal vervolgens naar je knie kijken en deze testen door je bepaalde oefeningen te laten doen. Hij of zij stelt een (voorlopige) diagnose en kan je doorsturen voor een van de volgende vervolgonderzoeken: 

• Anamnese. De arts stelt je allerlei vragen om te achterhalen wat er mis zou kunnen zijn met je knie. Daarna volgt vaak een lichamelijk onderzoek om je kniefunctie te controleren.
• Röntgenonderzoek. Door het maken van röntgenfoto’s kunnen de artsen je meniscus, knieband en je kraakbeen controleren. Ook kunnen ze zien of je een botafwijking hebt.
• Artroscopie (kijkonderzoek). Bij deze methode kijkt de arts via een artroscoop, een buis met een kleine camera, in je knie. Op die manier kan een scheur in je kraakbeen, je meniscus en je knieband worden vastgesteld. Meestal wordt het meteen operatief behandeld. 
• MRI-onderzoek. Met dit onderzoek kunnen er beelden van je knie worden verkregen, zonder röntgenstraling. De beelden geven informatie over je kniebanden en menisci.

Knieklachten kunnen chronisch of incidenteel zijn. In beide gevallen is het verstandig om vooral rust te houden en je knie te ontlasten. Helpt de rust niet voldoende en blijf je last houden van je klachten? Dan zijn de volgende kniebehandelingen een optie: 

• Kniebrace. Een kniebrace biedt ondersteuning aan je knie. Met de brace om kun je sporten en bewegen zonder pijn. Daarnaast voorkomt een kniebrace slijtage aan het kniegewricht.
• Fysiotherapie.  Met fysiotherapie voor je knie is het de bedoeling je knie en de spieren die je knie ondersteunen, weer sterk te maken en knieklachten in het vervolg te voorkomen. Een fysiotherapeut kan naast manuele therapie ook dry needling toepassen.
• Tapen. Knie tapen, ook wel medical taping genoemd, kan gebruikt worden voor verschillende knieklachten zoals vocht in de knie en gescheurde kniebanden. Je kunt ook je knie tapen bij overbelasting. Knietape kan schade aan de knie voorkomen.

Helpen bovenstaande behandelingen en adviezen niet? Dan is het nog mogelijk om je knie te laten behandelen in het ziekenhuis, je krijgt dan een knieoperatie. Er bestaan verschillende soorten knieoperaties, namelijk: 

• Kijkoperatie. Bij deze ingreep hoeft de knie niet opengemaakt te worden, maar wordt er met een microscopisch klein apparaatje gekeken wat er eventueel mis is met je knie.
• Halve knieprothese, ook wel hemi-prothese. Een knieprothese wordt ook wel een kunstknie genoemd. Als alleen de binnen- of buitenzijde van de knie vervangen wordt dan spreken we over een halve knieprothese.
• Hele knieprothese. Als je een hele knieprothese krijgt dan wordt al het kraakbeen van het dijbeen en scheenbeen vervangen. Een kunstknie werkt meestal 15 tot 20 jaar goed en moet daarna vervangen worden.

Knieklachten gaan in de meeste gevallen vanzelf over. Als je voldoende rust neemt kan het zijn dat je na een paar maanden geen last meer hebt van de klachten. Pijnstillers kunnen eventueel ook helpen. Wanneer is het verstandig om de huisarts te bellen? 

• De klachten houden langer aan dan een paar maanden. 
• De klachten verergeren. 
• Je kunt je knie niet meer strekken. 
• Je kunt niet meer op het been met knieklachten staan. 
• Het voelt alsof je knie naar achteren schuift.