Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Geelzucht (Icterus)

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Drs. Z. Bodalal
3.7 uit 5 - 9 beoordelingen
Beoordeling icoon6 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat is geelzucht?

In het kort:

  • Geelzucht is een verschijnsel van aandoeningen in de lever en de galblaas.
  • Je herkent geelzucht met name aan een gele huid, geel oogwit en -tandvlees.
  • De geelheid komt door een overschot aan de afvalstof bilirubine, die een gele kleur heeft.
  • Geelzucht komt veel voor bij pasgeboren baby’s (dit is meestal niet schadelijk).
  • Geelzucht kan besmettelijk zijn wanneer het een symptoom is van hepatitis A.
  • Belangrijke oorzaken van geelzucht zijn afbraak van rode bloedcellen, verminderde leverfunctie en problemen in het afvoeren van galvloeistof.
  • De behandeling is afhankelijk van de achterliggende oorzaak.

In het kort:

  • Geelzucht is een verschijnsel van aandoeningen in de lever en de galblaas.
  • Je herkent geelzucht met name aan een gele huid, geel oogwit en -tandvlees.
  • De geelheid komt door een overschot aan de afvalstof bilirubine, die een gele kleur heeft.
  • Geelzucht komt veel voor bij pasgeboren baby’s (dit is meestal niet schadelijk).
  • Geelzucht kan besmettelijk zijn wanneer het een symptoom is van hepatitis A.
  • Belangrijke oorzaken van geelzucht zijn afbraak van rode bloedcellen, verminderde leverfunctie en problemen in het afvoeren van galvloeistof.
  • De behandeling is afhankelijk van de achterliggende oorzaak.

Over geelzucht

Geelzucht (icterus) is geen aandoening op zich, maar een verschijnsel van verschillende aandoeningen van de lever en de galblaas. Geelzucht ontstaat door een te hoog gehalte van de stof bilirubine in het bloed. Bilirubine is een afvalstof die ontstaat bij de afbraak van hemoglobine, de rode kleurstof die voorkomt in rode bloedcellen.

Geelzucht baby’s

Geelzucht komt veel voor bij baby’s, dit is over het algemeen onschuldig. De baby ziet geel, voornamelijk na de tweede of derde dag van de geboorte.

Is geelzucht besmettelijk?

Geelzucht is op zichzelf niet besmettelijk. Wel kan geelzucht voorkomen als symptoom van hepatitis A, dat wel besmettelijk is. 

Geelzucht (icterus) is geen aandoening op zich, maar een verschijnsel van verschillende aandoeningen van de lever en de galblaas. Geelzucht ontstaat door een te hoog gehalte van de stof bilirubine in het bloed. Bilirubine is een afvalstof die ontstaat bij de afbraak van hemoglobine, de rode kleurstof die voorkomt in rode bloedcellen.

Geelzucht baby’s

Geelzucht komt veel voor bij baby’s, dit is over het algemeen onschuldig. De baby ziet geel, voornamelijk na de tweede of derde dag van de geboorte.

Is geelzucht besmettelijk?

Geelzucht is op zichzelf niet besmettelijk. Wel kan geelzucht voorkomen als symptoom van hepatitis A, dat wel besmettelijk is. 

Oorzaken van geelzucht

Normaal gesproken verwerkt de lever de stof bilirubine en komt het terecht in de galvloeistof. Vervolgens wordt het via je ontlasting je lichaam uitgewerkt. Door verschillende oorzaken kan dit proces verstoord raken. De meest voorkomende oorzaken zijn:

  • Verhoogde afbraak van rode bloedcellen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een hevige bloeding. De lever kan het aanbod van bilirubine dan niet meer aan waardoor er te veel bilirubine in het bloed aanwezig blijft.
  • Stoornissen in het functioneren van de lever. Verschillende aandoeningen kunnen leiden tot een verstoring van de leverfunctie. Voorbeelden zijn levercirrose, overmatig alcoholgebruik en stofwisselingsstoornissen. De bilirubine kan dan niet op de juiste manier worden verwerkt en uitgescheiden, waardoor er een verhoogde concentratie van de stof in het bloed achterblijft.
  • Blokkade in de afvoer van de galvloeistof. Als de galwegen worden afgesloten door bijvoorbeeld galstenen, tumoren of ontstekingen, kan de galvloeistof die in de lever wordt gevormd niet meer worden afgevoerd. Hierdoor wordt er druk opgebouwd en komt de bilirubine opnieuw in je bloed terecht.

Er zijn ook een aantal specifieke situaties waarbij geelzucht kan ontstaan:

Oorzaak geelzucht baby’s

Een veelvoorkomende reden van geelzucht bij baby’s is een onrijpe lever door een te vroege geboorte. Als de lever onvoldoende ontwikkeld is, kan de bilirubine niet voldoende worden afgebroken. Dit heeft een gele kleur van de huid als gevolg. Een andere oorzaak voor geelzucht bij baby’s is een verschil tussen de bloedgroepen van moeder en kind. De moeder maakt antistoffen aan die worden doorgegeven aan de baby via de placenta. Deze antistoffen zorgen ervoor dat de rode bloedcellen van de baby worden afgebroken, waardoor er veel bilirubine vrijkomt. Ook infectie, vochttekort en stofwisselingsziekten kunnen een oorzaak zijn van geelzucht bij pasgeborenen.

Normaal gesproken verwerkt de lever de stof bilirubine en komt het terecht in de galvloeistof. Vervolgens wordt het via je ontlasting je lichaam uitgewerkt. Door verschillende oorzaken kan dit proces verstoord raken. De meest voorkomende oorzaken zijn:

  • Verhoogde afbraak van rode bloedcellen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een hevige bloeding. De lever kan het aanbod van bilirubine dan niet meer aan waardoor er te veel bilirubine in het bloed aanwezig blijft.
  • Stoornissen in het functioneren van de lever. Verschillende aandoeningen kunnen leiden tot een verstoring van de leverfunctie. Voorbeelden zijn levercirrose, overmatig alcoholgebruik en stofwisselingsstoornissen. De bilirubine kan dan niet op de juiste manier worden verwerkt en uitgescheiden, waardoor er een verhoogde concentratie van de stof in het bloed achterblijft.
  • Blokkade in de afvoer van de galvloeistof. Als de galwegen worden afgesloten door bijvoorbeeld galstenen, tumoren of ontstekingen, kan de galvloeistof die in de lever wordt gevormd niet meer worden afgevoerd. Hierdoor wordt er druk opgebouwd en komt de bilirubine opnieuw in je bloed terecht.

Er zijn ook een aantal specifieke situaties waarbij geelzucht kan ontstaan:

Oorzaak geelzucht baby’s

Een veelvoorkomende reden van geelzucht bij baby’s is een onrijpe lever door een te vroege geboorte. Als de lever onvoldoende ontwikkeld is, kan de bilirubine niet voldoende worden afgebroken. Dit heeft een gele kleur van de huid als gevolg. Een andere oorzaak voor geelzucht bij baby’s is een verschil tussen de bloedgroepen van moeder en kind. De moeder maakt antistoffen aan die worden doorgegeven aan de baby via de placenta. Deze antistoffen zorgen ervoor dat de rode bloedcellen van de baby worden afgebroken, waardoor er veel bilirubine vrijkomt. Ook infectie, vochttekort en stofwisselingsziekten kunnen een oorzaak zijn van geelzucht bij pasgeborenen.

Symptomen van geelzucht

Bij geelzucht kunnen er verschillende symptomen optreden.

Geel oogwit en tandvlees

Een van de meest kenmerkende symptomen van geelzucht is de verkleuring van de slijmvliezen. Hierbij is er sprake van geel oogwit en geel tandvlees.

Gele huid

Naast de slijmvliezen kan ook de huid geel kleuren. Een gele huid wijst vaak op geelzucht. In enkele gevallen ontstaat een gele huid door een overmatige inname van bètacaroteen uit voeding (bijvoorbeeld in oranje groente en fruit zoals wortel, zoete aardappel en mango). Dit noemt men ook wel pseudo-geelzucht. Het oogwit is bij pseudo-geelzucht niet verkleurd.

Donkerbruine urine en bleke ontlasting

Ook donkerbruine urine kan wijzen op geelzucht, net als bleke ontlasting. Normaal gesproken zorgt bilirubine voor de donkere kleur van de ontlasting. Als bilirubine in het bloed achterblijft, filteren de nieren dit en ontstaat donkere urine. De bilirubine komt niet in de ontlasting terecht, waardoor de ontlasting bleek of lichtgrijs blijft.

Jeuk

Een jeukende huid kan ook een symptoom zijn van geelzucht. Dit ontstaat door een te hoog gehalte van galzouten in het bloed. De jeuk is vaak erg hevig en over het hele lichaam aanwezig.

Bij geelzucht kunnen er verschillende symptomen optreden.

Geel oogwit en tandvlees

Een van de meest kenmerkende symptomen van geelzucht is de verkleuring van de slijmvliezen. Hierbij is er sprake van geel oogwit en geel tandvlees.

Gele huid

Naast de slijmvliezen kan ook de huid geel kleuren. Een gele huid wijst vaak op geelzucht. In enkele gevallen ontstaat een gele huid door een overmatige inname van bètacaroteen uit voeding (bijvoorbeeld in oranje groente en fruit zoals wortel, zoete aardappel en mango). Dit noemt men ook wel pseudo-geelzucht. Het oogwit is bij pseudo-geelzucht niet verkleurd.

Donkerbruine urine en bleke ontlasting

Ook donkerbruine urine kan wijzen op geelzucht, net als bleke ontlasting. Normaal gesproken zorgt bilirubine voor de donkere kleur van de ontlasting. Als bilirubine in het bloed achterblijft, filteren de nieren dit en ontstaat donkere urine. De bilirubine komt niet in de ontlasting terecht, waardoor de ontlasting bleek of lichtgrijs blijft.

Jeuk

Een jeukende huid kan ook een symptoom zijn van geelzucht. Dit ontstaat door een te hoog gehalte van galzouten in het bloed. De jeuk is vaak erg hevig en over het hele lichaam aanwezig.

Verder lezen

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

3.7 uit 5 - 9 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -