Borstvoeding geven: do's & don'ts

De eerste dagen na de geboorte van je baby moet je melkproductie nog op gang komen. Bijna iedere moeder moet eerst goed oefenen met het aanleggen van de baby voordat het lukt om borstvoeding te geven. Daarna zal het geven van borstvoeding steeds gemakkelijker verlopen. 

Veel moeders twijfelen tussen het geven van borstvoeding of flesvoeding. Beide hebben hun voor- en nadelen. 

Voordelen van borstvoeding

• Het is de meest gezonde, dorstlessende en lichtverteerbare voeding die er is voor je baby. Moedermelk bevat allerlei voedingsstoffen en mineralen die je baby beschermen tegen virussen en ziekten. 
• Je melkklieren produceren precies de juiste concentratie en voedingsstoffen die je baby het hardst nodig heeft in periode na de geboorte. 
• Je baby heeft minder last van buikkrampen dan bij poedermelk. 
• Borstvoeding heb je altijd bij je en is altijd beschikbaar wanneer je baby aangeeft te willen drinken.
• Het geven van borstvoeding is een intiem en ontspannen moment, voor zowel jou als voor je baby. 
• Borstvoeding bevat colostrum. Dat bevat een hoge concentratie aan vitaminen, eiwitten en mineralen. Colostrum verhoogt de weerstand van je baby. Na ongeveer tien dagen is het colostrum uit je borsten verdwenen en produceer je normale moedermelk. 
• Borstvoeding verkleint de kans op een voedselallergie bij je baby. 
• Borstvoeding geven verkleint de kans dat jij op latere leeftijd borstkanker of diabetes krijgt. 

Nadelen van borstvoeding

• Persoonsgebonden. Niemand anders dan jij kan de voeding geven (behalve wanneer je het kolft).
• Lichamelijke ongemakken. Sommige vrouwen ervaren ongemakken tijdens het geven van borstvoeding, zoals: 
  • Pijnlijke tepels.
  • Tepelkloven. Deze ontstaan doordat je baby verkeerd wordt aangelegd. 
  • Spruw. Dit is een schimmelinfectie en komt vaak voor op de huid. Je tepels zijn rood, pijnlijk of kunnen jeuken. Via borstvoeding kan je baby ook besmet raken met de infectie en krijgt dan kleine witte plekjes in de mond en op de geslachtsdelen. Neem contact op met je huisarts wanneer je dit constateert. 
  • Stuwing. Borstvoeding moet na de bevalling altijd op gang komen. Je borsten kunnen dan groter, hard en rood zijn. Je kunt de druk verlagen door je borsten te masseren voordat je borstvoeding geeft.
• Bij sommige moeders komt de borstvoeding slecht op gang, bijvoorbeeld wanneer jij en je baby na de geboorte van elkaar werden gescheiden en de baby dus niet direct aan je borst werd gelegd. Het is belangrijk de baby zo snel mogelijk na de geboorte aan je borst te leggen, want de melkproductie moet zo snel mogelijk opgang worden gebracht. 
• Sommige moeders produceren te weinig melk, waardoor de baby na het voeden nog steeds honger heeft. Om de honger te stillen en te zorgen dat de baby voldoende groeit is bijvoeden noodzakelijk.  
• Sommige vrouwen produceren juist te veel melk. Je merkt dat aan je borsten die vol en gespannen aanvoelen en aan je baby die zich vaak verslikt of een schuimige ontlasting heeft. 
• Verhoogde kans op botontkalking. Moeders die enkele maanden borstvoeding geven, krijgen te maken met een verminderde botdichtheid. Na de borstvoedingperiode (lactatieperiode) verandert je hormoonhuishouding weer, waardoor de opgelopen botontkalking weer wordt hersteld. 
• Je kunt niet controleren hoeveel je baby heeft gedronken. 

Voordelen van flesvoeding

• Iemand anders dan de moeder kan de voeding geven. Hierdoor heb je meer vrijheid. 
• Je kunt zelf de hoeveelheid flesvoeding bepalen en daardoor bijhouden hoeveel je baby gedronken heeft .
• Het is makkelijk wanneer je weer gaat werken. Je hoeft niet naar je baby voor het geven van borstvoeding en je hoeft ook niet op het werk te kolven. 

Nadelen van flesvoeding

• Melkpoeder bevat koemelk en dat is één van de grootste allergieveroorzakers. 
• Je kindje kan vaker last krijgen van obstipatie en darmkrampjes. 
• Het bevat geen antistoffen die je baby beschermen tegen virussen en allergieën. 
• Bij het geven van kunstvoeding moet je op meer dingen letten. Je moet zorgen dat je het altijd bij je hebt, je het in de juiste concentratie hebt samengesteld en het de juiste temperatuur heeft. 

Voor, tijdens en na de zwangerschap is het belangrijk dat gezonde en gevarieerde voeding tot je neemt. Het is nog onduidelijk of de voedselinname van de moeder de moedermelk beïnvloedt. Wel is bekend dat onverzadigde vetzuren de groei van je baby positief kunnen beïnvloeden. De vetzuren zitten in noten, pinda’s, vloeibare bak- en braadproducten, halvarine, margarine en olie. 

Wanneer je weer begint met werken, kan het handig zijn om borstvoeding te kolven. Kolven is het op gang brengen van de borstvoeding. Er zijn elektrische en handmatige kolfapparaten waarmee je de borstvoeding op gang kunt opwekken. Je kunt het beste net zo vaak afkolven als dat je baby aan je borst lag, om op die manier de melkproductie op peil te houden. 

Afgekolfde melk kun je 5 dagen bewaren in de koelkast bij een maximum temperatuur van 4 °C.

Als je moedermelk wilt invriezen, dan kun je dat het beste binnen 24 uur na het kolven doen. Ingevroren melk (-18 °C) kun je tot zes maanden bewaren. Na het ontdooien is de melk nog 24 uur houdbaar. 

Het is het beste om het geven van borstvoeding langzaam af te bouwen. Na zes maanden komen bij je baby de tandjes door, waardoor borstvoeding geven pijnlijk kan worden. Het is goed om rond die periode je baby langzaam te laten wennen aan andere voeding. 

• Bouw het geven van borstvoeding langzaam af. Je baby kan dan langzaam wennen aan ander voedsel en jouw borsten krijgen de tijd om de hoeveelheid melk langzaam af te bouwen. Hierdoor heb je minder kans op een borstontsteking of stuwing. 
• Laat tijdens het afbouwen van de borstvoeding als eerste de voeding vallen waarbij je baby het minste drinkt. Wanneer je zes borstvoedingen op een dag geeft, kan het bijvoorbeeld zijn dat je baby het slechts drinkt tijdens je vijfde voeding. Tijdens het afbouwen, kun je dan dus het beste beginnen met het overslaan van de vijfde voeding. 
• Laat één voeding per zeven dagen vallen.
• Verdeel de overige borstvoedingen regelmatig over de dag. Bijvoorbeeld ’s ochtends en ’s avonds en gedurende de dag flesvoeding. 
• Kolf melk wanneer je last hebt van stuwing. Op die manier kun je de druk verlichten zonder de melkproductie al te veel te stimuleren. 
• Controleer je borsten op harde plekken om borstontsteking op tijd te voorkomen.