Welke kenmerken heeft autisme?

De beperkingen van mensen met een autismespectrumstoornis zijn grofweg in te delen in drie probleemgebieden. 

• Problemen met de sociale interactie en verbeelding. Zo kunnen ze zich moeilijk inleven in anderen.
• Problemen met verbale- en non-verbale communicatie. Zo kunnen ze geen gezichtsuitdrukkingen herkennen.
• Problemen met stereotiepe interesses en gedrag. Ze kunnen bijvoorbeeld helemaal opgaan in een bepaalde activiteit, zodat nergens anders aandacht meer voor is.

Hoewel deze beperkingen voorkomen bij alle autismespectrumstoornissen, zijn er per vorm duidelijke verschillen in de mate waarin ze voorkomen. Zo ligt de taalontwikkeling van mensen met klassiek autisme vaak achter, terwijl dit bij mensen met Asperger juist goed is. Ook hebben mensen met Asperger minder moeite met het zelfstandig leven in vergelijking met mensen met klassiek autisme en PDD-NOS. Dit komt mede doordat ze door hun verstand te gebruiken en veel te oefenen, hun beperkingen kunnen camoufleren. Hieronder beschrijven we per vorm wat de meest herkenbare kenmerken zijn binnen de eerdergenoemde autistische stoornissen.

Hieronder vind je enkele kenmerken die specifiek gelden bij mensen met klassiek autisme. 

• Een minder goed ontwikkelde motoriek en houterige bewegingen.
• Overgevoeligheid voor prikkels van buitenaf.
• Niet goed tegen verandering kunnen. Voor een autist moet alles hetzelfde blijven: van de weg naar het werk, tot aan de spullen in de kast.
• Contact met andere mensen verloopt moeizaam, ze maken meestal geen oogcontact.
• Achterlopende taal- en spraakontwikkeling. Hierbij hebben ze vaak een monotone en robotachtige uitspraak.
• Mensen met autisme kunnen een voorwerp alleen gebruiken waarvoor het ook daadwerkelijk bedoeld is. Gebruik je bijvoorbeeld een soeplepel om Madonna’s zangkunsten te imiteren, dan is het voor een autist moeilijk om te snappen dat de soeplepel een microfoon moet voorstellen.
• Autisten houden vaak niet van aanraking door anderen, vooral als ze het niet zien aankomen kan dit voor problemen zorgen.
• Geen of weinig behoefte aan een sociaal leven.

Hieronder vind je enkele kenmerken die specifiek gelden bij mensen met het syndroom van Asperger.

• Een overmatige interesse voor een bepaald iets. Dit heet fiebs of preoccupatie. 
• Iemand met Asperger doet vaak alles vanuit zijn intelligentie en weinig met gevoel.
• Behendig in spelling.
• Een formele en deftige spraak. Daarbij spreken ze heel gedetailleerd.
• Autoritaire en starre indruk. Grotendeels vanwege de stellige uitspraken.
• Het dwangmatig herhalen van woorden en zinnen van anderen. Dit wordt ook echolalie genoemd.
• Het dwangmatig herhalen van woorden en zinnen van jezelf. Dit heet ook wel palilalie.
• Gespannen indruk bij gesprekken die geen informatieuitwisselings-doel maar een sociaal doel hebben. 
• Moeite met het vinden van de juiste gezichtsuitdrukking voor het uiten van emoties. 
• Weinig inlevingsvermogen. Echter hebben mensen met Asperger wel meer behoefte aan een sociaal leven. 
• Emotioneler en gevoeliger voor depressies. 
• Minder goede fijne motoriek. 
• Moeite met het filteren van geluiden. Als op een feestje meerdere mensen door elkaar praten met op de achtergrond een vrolijk deuntje, dan schept dit voor mensen met Asperger verwarring. 

Hieronder vind je de enkele kenmerken die specifiek gelden bij mensen met PDD-NOS:

• Moeite met het lezen van subtiele non- verbale communicatie. 
• Moeiet met het plannen van en structuur inbrengen in het dagelijks leven.   
• Geen behoefte aan een sociaal leven. 
• Moeite met het onderscheiden van realiteit en fictie. Dit komt mede doordat ze veel dingen letterlijk opvatten. Een uitspraak 'oude koeien uit de sloot halen' snapt iemand met PDD-NOS niet gauw. 
• Starre houding.
• Het snel leggen van bepaalde (onbedoelde) associaties. Hierdoor kan een gesprek een totaal andere richting opgaan, wat nog al eens voor irritaties kan zorgen. Denk bijvoorbeeld aan de eerder genoemde uitspraak ‘oude koeien uit de sloot halen’. Iemand met PDD-NOS kan het gesprek na deze uitspraak helemaal omgooien tot bijvoorbeeld het drinken van verse koeienmelk. 
• Een formele en deftige spraak. (In mindere mate dan iemand met Asperger).
• Moeite met aanraking. Net als autisten houden ook zij niet van een (onverwachte) aanraking door anderen.