Medicijntekort in Nederland loopt steeds verder op

Uit de cijfers van de apothekersorganisatie KNMP is gebleken dat het medicijntekort in Nederland steeds verder oploopt. Bij een medicijntekort is een geregistreerd medicijn tijdelijk of permanent niet beschikbaar.

Nederland een groter medicijntekort dan omringende landen. De afgelopen jaren is het medicijntekort steeds verder opgelopen: in 2011 konden 242 medicijn-varianten niet geleverd worden, in 2018 waren dit er 769. Medicatie waar in 2018 onder andere een tekort aan is geweest, zijn de anticonceptiepil en medicatie voor patiënten met de ziekte van Parkinson. Verder waren er tekorten aan oogpreparaten, antibiotica en medicatie voor het behandelen van een alcoholverslaving.

De Apothekersorganisatie KNMP geeft aan dat de toenemende tekorten een gevolg zijn van het zogeheten preferentiebeleid. Het preferentiebeleid heeft als doel om de prijs van geneesmiddelen en daarmee de zorgkosten te laten dalen: zorgverzekeraars mogen per werkzame stof één medicijn aanwijzen dat ze vergoeden aan de patiënt. Deze medicijnen worden ook wel preferente middelen genoemd. Door het preferentiebeleid ontstaat er concurrentie tussen leveranciers van geneesmiddelen, waardoor deze dalen in prijs. Deze lage medicijnprijzen besparen een hoop zorgkosten, maar maken Nederland ook tot een onaantrekkelijke afzetmarkt voor leveranciers. 

Tijdelijke en definitieve tekorten

Zowel de tijdelijke als de definitieve medicijntekorten in Nederland nemen toe. Een tijdelijk tekort komt door problemen met de productie of een stijgende vraag. Het is duur voor fabrikanten om een grote medicijnvoorraad te hebben, waardoor er problemen ontstaan wanneer de vraag naar medicijnen groeit bij een vertraagde productie. Definitieve medicijntekorten ontstaan in 70% van alle gevallen vanwege economische redenen. Een medicijn wordt dan van de Nederlandse markt gehaald, omdat de leverancier geen medicijnen meer wil leveren door de lage medicijnprijzen.

Wanneer een preferent middel niet beschikbaar is door een tekort, mogen apothekers niet zomaar een ander middel meegeven voordat ze toestemming hebben van de zorgverzekeraar. Patiënten moeten hierdoor vaak wachten op hun medicatie, wat voor frustratie zorgt bij zowel huisartsen als patiënten. Wanneer een ander medicijn met dezelfde werkzame stof wel wordt voorgeschreven, verschillen de bijwerkingen, verpakking en bijsluiter. Dit leidt eveneens vaak tot ontevredenheid van patiënten. Maandelijks moeten apothekers bij ongeveer 580.000 voorschriften op zoek naar een variant van een medicijn door een tekort.

Bronnen: KNMP, NOS, Nu.nl