Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Margarine, halvarine, boter of roomboter?

4.3 uit 5 - 366 beoordelingen
Beoordeling icoon0 mensen vonden deze informatie nuttig

Boter, margarine en olie worden overal ter wereld gebruikt om in te bakken en braden. In sommige landen, waaronder Nederland, is het ook gebruikelijk om (room)boter of margarine op je brood te smeren. Daardoor zijn deze producten verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van onze dagelijkse vetinname. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen boter en margarine? En wat is gezonder: roomboter of margarine? Op deze pagina vind je informatie hierover.

Margarine, halvarine, boter en roomboter

Wat is (room)boter?

Roomboter is een smeerbaar vet dat gemaakt is van melk. Roomboter bestaat grotendeels uit afgeroomd melkvet, ofwel room. Hier wordt een beetje water aan toegevoegd en soms ook zout of andere ingrediënten zoals melkzuurbacteriën. Roomboter bevat van nature vitamine A en een klein beetje vitamine D en E. Boter en roomboter zijn hetzelfde, er bestaat dus geen variant van boter die zonder room gemaakt is. Boter is zelfs een beschermde naam, om boter te heten moet een product maar liefst 80 procent melkvet bevatten. Toch wordt de term boter in de praktijk vaak als overkoepelend begrip gebruikt voor zowel roomboter als margarine.

Roomboter is een smeerbaar vet dat gemaakt is van melk. Roomboter bestaat grotendeels uit afgeroomd melkvet, ofwel room. Hier wordt een beetje water aan toegevoegd en soms ook zout of andere ingrediënten zoals melkzuurbacteriën. Roomboter bevat van nature vitamine A en een klein beetje vitamine D en E. Boter en roomboter zijn hetzelfde, er bestaat dus geen variant van boter die zonder room gemaakt is. Boter is zelfs een beschermde naam, om boter te heten moet een product maar liefst 80 procent melkvet bevatten. Toch wordt de term boter in de praktijk vaak als overkoepelend begrip gebruikt voor zowel roomboter als margarine.

Wat is margarine?

Margarine is net als boter een smeerbaar vet, maar dan gemaakt van plantaardige oliën. Margarine ontstond in de negentiende eeuw als een alternatief voor boter met een langere houdbaarheid, wat handig was voor de legertroepen. Het woord margarine stamt af van het Griekse woord margarites (parel) vanwege de parelachtige structuur van margarine in die tijd. Margarine stond ook wel bekend als 'kunstboter' en werd toentertijd gemaakt van dierlijke vetten.

Tegenwoordig worden er voor margarine vrijwel uitsluitend plantaardige vetten gebruikt, zoals zonnebloemolie, koolzaadolie, lijnzaadolie of sojaolie. De basis voor margarine komt dus uit de natuur, bijvoorbeeld uit de zaadjes van de zonnebloem of lijnzaadbloem. Vervolgens wordt hieruit de olie geperst die de basis vormt voor de margarine. In plantaardige oliën zit van nature vitamine E. Aan alle margarines en halvarines (in kuipjes, pakjes en flessen) worden ook andere vitamines en/of mineralen toegevoegd, waaronder altijd vitamine A en D. Margarine en vooral halvarine bevat relatief vrij veel water, waardoor het vetgehalte lager is dan roomboter. Omdat vet en water van nature niet met elkaar mengen worden emulgatoren aan toegevoegd, zoals soja- of zonnebloemlecithine. Fabrikanten voegen vaak ook andere natuurlijke ingrediënten toe voor de smaak, kleur en bijvoorbeeld de houdbaarheid. 

Halvarine en light margarine

Van margarine bestaan er ook varianten met een lagere hoeveelheid vet. Halvarine bestaat voor zo'n veertig procent uit vet, de helft minder dan boter en margarine. Het vetpercentage is lager omdat er water aan toegevoegd is. De meeste producten die in de supermarkt liggen zijn halvarines. Er bestaat ook light margarine, deze bevatten vaak maar rond de 30% vet.

Margarine met plantensterolen

Voor mensen met een verhoogd cholesterolgehalte bestaan er margarines met plantensterolen. Plantensterolen helpen actief een verhoogd cholesterolgehalte te verlagen. Het is belangrijk er ook een gezonde leefstijl op na te houden en gezonde voeding binnen te krijgen met voldoende groente en fruit.

Margarine is net als boter een smeerbaar vet, maar dan gemaakt van plantaardige oliën. Margarine ontstond in de negentiende eeuw als een alternatief voor boter met een langere houdbaarheid, wat handig was voor de legertroepen. Het woord margarine stamt af van het Griekse woord margarites (parel) vanwege de parelachtige structuur van margarine in die tijd. Margarine stond ook wel bekend als 'kunstboter' en werd toentertijd gemaakt van dierlijke vetten.

Tegenwoordig worden er voor margarine vrijwel uitsluitend plantaardige vetten gebruikt, zoals zonnebloemolie, koolzaadolie, lijnzaadolie of sojaolie. De basis voor margarine komt dus uit de natuur, bijvoorbeeld uit de zaadjes van de zonnebloem of lijnzaadbloem. Vervolgens wordt hieruit de olie geperst die de basis vormt voor de margarine. In plantaardige oliën zit van nature vitamine E. Aan alle margarines en halvarines (in kuipjes, pakjes en flessen) worden ook andere vitamines en/of mineralen toegevoegd, waaronder altijd vitamine A en D. Margarine en vooral halvarine bevat relatief vrij veel water, waardoor het vetgehalte lager is dan roomboter. Omdat vet en water van nature niet met elkaar mengen worden emulgatoren aan toegevoegd, zoals soja- of zonnebloemlecithine. Fabrikanten voegen vaak ook andere natuurlijke ingrediënten toe voor de smaak, kleur en bijvoorbeeld de houdbaarheid. 

Halvarine en light margarine

Van margarine bestaan er ook varianten met een lagere hoeveelheid vet. Halvarine bestaat voor zo'n veertig procent uit vet, de helft minder dan boter en margarine. Het vetpercentage is lager omdat er water aan toegevoegd is. De meeste producten die in de supermarkt liggen zijn halvarines. Er bestaat ook light margarine, deze bevatten vaak maar rond de 30% vet.

Margarine met plantensterolen

Voor mensen met een verhoogd cholesterolgehalte bestaan er margarines met plantensterolen. Plantensterolen helpen actief een verhoogd cholesterolgehalte te verlagen. Het is belangrijk er ook een gezonde leefstijl op na te houden en gezonde voeding binnen te krijgen met voldoende groente en fruit.

- Advertentie -

Verschil boter en margarine

Het belangrijkste verschil tussen boter en margarine is dat roomboter gemaakt is van melk en margarine van plantaardige olie. Daardoor bevat boter voornamelijk verzadigd vet, terwijl margarine juist vooral uit onverzadigde vetten bestaat.

Wat is beter voor me: roomboter of margarine?

Wat kun je nou beter gebruiken: roomboter of margarine? Roomboter bevat veel verzadigde vetten. Verzadigde vetten verhogen het cholesterolgehalte in het bloed en een te hoog cholesterolgehalte vergroot het risico op hart- en vaatziekten. De Gezondheidsraad beveelt aan om zoveel mogelijk verzadigde vetten te vervangen voor onverzadigde vetten om de kans op hart- en vaatziekten te verlagen. Daarom is het advies van het Voedingscentrum om margarine, halvarine of olie te gebruiken in plaats van roomboter. Om dezelfde reden staat boter niet in de Schijf van Vijf en margarine wel. De plantaardige oliën in margarine bevatten bovendien gezonde vetten, zoals omega 3- en omega 6-vetzuren

Lees verder over de verschillen tussen gezonde en ongezonde vetten.

Bron: Voedingscentrum

Dit dossier is mede mogelijk gemaakt door onze partners

Het belangrijkste verschil tussen boter en margarine is dat roomboter gemaakt is van melk en margarine van plantaardige olie. Daardoor bevat boter voornamelijk verzadigd vet, terwijl margarine juist vooral uit onverzadigde vetten bestaat.

Wat is beter voor me: roomboter of margarine?

Wat kun je nou beter gebruiken: roomboter of margarine? Roomboter bevat veel verzadigde vetten. Verzadigde vetten verhogen het cholesterolgehalte in het bloed en een te hoog cholesterolgehalte vergroot het risico op hart- en vaatziekten. De Gezondheidsraad beveelt aan om zoveel mogelijk verzadigde vetten te vervangen voor onverzadigde vetten om de kans op hart- en vaatziekten te verlagen. Daarom is het advies van het Voedingscentrum om margarine, halvarine of olie te gebruiken in plaats van roomboter. Om dezelfde reden staat boter niet in de Schijf van Vijf en margarine wel. De plantaardige oliën in margarine bevatten bovendien gezonde vetten, zoals omega 3- en omega 6-vetzuren

Lees verder over de verschillen tussen gezonde en ongezonde vetten.

Bron: Voedingscentrum

Dit dossier is mede mogelijk gemaakt door onze partners

Vond je deze informatie nuttig?

4.3 uit 5 - 366 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

Pagina laatst aangepast op 05-04-2022

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

.
- Advertentie -
- Advertentie -