Koolzaad en raapzaad zijn zaden van planten die worden gebruikt voor plantaardige olie. De planten worden in Canada, China en binnen de Europese Unie in Duitsland, Frankrijk en Nederland verbouwd. De koolzaadplant wordt gebruikt in de landbouw, maar er bestaat ook een wilde variant genaamd raapzaad. Raapzaad zie je in groten getale bloeien in het voorjaar langs de wegen in Nederland. Omdat de twee planten erg op elkaar lijken, worden de termen raapzaadolie en koolzaadolie in de praktijk vaak door elkaar heen gebruikt.
De koolzaadplant bloeit op in april en mei. In deze periode vormt de plant zaden en pitten, die je in juni en juli kunt oogsten. Vervolgens wordt uit de zaden olie geperst die als ingrediënt gebruikt wordt in verschillende producten. Je kunt de olie herkennen aan een gelige kleur en een neutrale smaak. Je kunt de zaden van de koolzaadplant ook persen zonder hitte. Wanneer er minder warmte wordt gebruikt bij het persen, blijven er bepaalde stoffen in de olie achter. Koudgeperste koolzaadolie heeft door de aanwezigheid van deze stoffen meer kleur en een uitgesproken, soms nootachtige smaak.
