Emotionele en mentale overgangsklachten

Hormoonschommelingen tijdens de overgang zorgen vaak voor veranderingen in de stemming. De volgende klachten kunnen duiden op overgangsklachten:

• Neerslachtigheid. Je hebt last van stemmingswisselingen, huilbuien, opvliegers en andere klachten. Hierdoor kun je enorm gestrest en neerslachtig worden. Hoewel je jezelf al snel de stempel ‘depressie’ mee wil geven, is dit vaak niet het geval. De overgang alléén kan namelijk geen depressie veroorzaken; je moet hier genetische aanleg voor hebben. Heeft de neerslachtigheid invloed op je dagelijkse leven? Schroom dan niet om een bezoek te brengen aan de huisarts.
• Angst en paniek. Naast een somber gevoel kunnen ook angst en paniek ontstaan. Dit herken je aan pijn op de borst, ademtekort, duizeligheid, hartkloppingen en het gevoel de controle te verliezen en ‘gek’ te worden. Als je hier voor de overgang last van had, is de kans groter dat het zich tijdens de overgang weer voordoet. Schakel hulp in als het extreme vormen aanneemt of regelmatig voorkomt.
• Geen zin meer in zorgen. Tijdens de overgang daalt het hormoon oxytocine, ook wel bekend als het knuffel- of zorghormoon. Hierdoor word je introverter: je hebt geen zin meer in allerlei afspraken en feestjes en de kletspraatjes die daarbij komen kijken. Je doet minder moeite om af te spreken met je vrienden of een praatje te maken met collega’s. Je wilt eigenlijk met rust gelaten worden, vooral als je een hectisch leven leidt.
• Lege nest syndroom. Het lege nest syndroom is juist het tegenovergestelde van bovenstaande klacht; je voelt je eenzaam en mist de gezelligheid om je heen. Je wilt iets om handen hebben. Bovendien breekt nu de periode aan dat je onvruchtbaar wordt en dat kan lastig te verdragen zijn, waardoor je steun van anderen juist nodig hebt.
• Invloed op je relatie en behoefte aan verandering. De leeftijd waarop je in de overgang komt kan invloed hebben op je relatie. Als je kinderen hebt, zijn deze waarschijnlijk net de deur uit en zit je alleen of samen met je partner. Hebben jullie nog steeds de sterke relatie van vroeger? Je gaat op deze leeftijd meer nadenken over de komende jaren en door de hormoonwisselingen kan je anders gaan denken over de invulling van je leven. Misschien wil je het wel over een hele andere boeg gooien. Een andere baan, nieuwe mensen om je heen en misschien zelfs een nieuwe partner.

Ondanks dat er veel onderzoek wordt gedaan naar het brein, is zeker nog niet alles bekend over de werking van de hersenen tijdens de overgang. Dit is wel bekend over mentale overgangsklachten:

• Geheugen, concentratie en leervermogen gaat achteruit. Deze factoren worden beïnvloed door oestrogeen. Wanneer oestrogeen daalt, ervaren veel vrouwen in de overgang geheugenproblemen. Bovendien kunnen andere overgangsklachten, zoals stemmingswisselingen en opvliegers invloed hebben op concentratie, leervermogen en geheugen. Er loopt momenteel volop onderzoek naar andere oorzaken en behandelingen van deze problemen.
• Gaat het multitasken steeds lastiger? Dit heeft waarschijnlijk niets met de overgang te maken, maar wel met het feit dat je ouder wordt. Zowel mannen als vrouwen worden steeds minder goed in multitasken naarmate de leeftijd vordert. Hoewel de overgang het multitaskprobleem niet veroorzaakt, kunnen overgangsklachten er wel invloed op hebben.
• Vergeetachtigheid en oestrogeen hebben een connectie. Dit blijkt uit recente onderzoeken. Zodra oestrogeen afneemt, kun je vergeetachtiger worden. Hoe dit precies werkt is nog niet bekend.