Hoofdpijnmedicatie

• pijnstillers: aspirine en paracetamol 
• pijnstillers met cafeïne of codeïne: Panadol plus, Saridon 
• pijnstillers met acetylsalicylzuur, paracetamol en cafeïne (Exidrin) 
• ontstekingsremmende middelen: ibuprofen (Advil, Brufen), naproxen (Naprocot)  
• anti-migrainemiddelen, de zogenaamde triptanen: almotriptan (Almogran), eletriptan (Relpax), frovatriptan (Fromirex), naratriptan (Naramig), rizatriptan (Maxalt), sumatriptan (Imigran), zolmitriptan (Zomig),  of de generieke varianten hiervan 
• preventieve middelen: atenolol, natriumvalproaat (Depakine), propranolol (Inderal) 

De triptanen zijn bedoeld als aanvalsbehandeling en zijn gericht op het verminderen van hoofdpijn en begeleidende symptomen, zoals misselijkheid en eventueel braken. Dit komt neer op het innemen van medicatie zodra de migraine klachten veroorzaakt. 

De preventieve (of profylactische) middelen zijn medicijnen die je dagelijks moet slikken, dus niet alleen ten tijde van een hoofdpijnaanval zoals dat bij de andere medicijntypen het geval is. De preventieve middelen verminderen het aantal aanvallen dat je krijgt. 

Er is een grote keus aan medicijnen en de meeste worden door een verzekeringsmaatschappij vergoed. Samen met de arts moet worden bepaald welke medicijnen het beste aansluiten bij de aandoening. Het gaat dan onder andere om de aard van de hoofdpijn en de frequentie waarop aanvallen zich voordoen. Uit de praktijk blijkt dat de meeste medicijnen in het geval van hoofdpijn worden voorgeschreven voor klachten die duiden op migraine. 

Paracetamol, Nederlands meest geslikte pijnstiller, heeft 1 vervelende bijwerking: je kunt er hoofdpijn van krijgen. Het gezondheidstijdschrift BETER komt met dit nieuws in een artikel over medicatie-afhankelijke hoofdpijn. Bij 30% tot 40% van de mensen die geregeld hoofdpijn heeft, wordt de hoofdpijn in stand gehouden door de pijnstiller die zij slikken. Medicatie-afhankelijke hoofdpijn begint altijd bij mensen die geregeld hoofdpijn hebben, zoals spierspanningshoofdpijn en migraine. Omdat zij veel pijnstillers slikken om deze pijn te verzachten, wordt hun zenuwstelsel langzaam ongevoelig voor het dempen van pijnprikkels. ’Je hebt dus een steeds hogere dosis nodig voor het bestrijden van de pijn,’ schrijft BETER. ‘Omdat je zenuwstelsel echter ongevoeliger wordt, komt de pijn alsmaar sneller terug. Dus grijp je nog vaker naar de medicijnen. De “normale” hoofdpijn gaat op deze manier langzaam over in chronische hoofdpijn.’ Pijnstillers zijn tegen die tijd een bittere noodzaak geworden. Als deze mensen een keer een tablet overslaan, is de hoofdpijn nog erger dan anders. 

Toch is volgens BETER de oplossing simpel: ‘Stoppen met de medicijnen. Zo snel en rigoureus mogelijk.’ Makkelijk is het niet. Net als bij elke andere verslaving zijn ontwenningsverschijnselen onafwendbaar. Steun van de omgeving en de huisarts is onmisbaar. De oorspronkelijke hoofdpijnklachten blijven bestaan, maar uiteindelijk kunnen pijnstillers weer gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: het bestrijden van erge hoofdpijn. Het zijn niet alleen de zware pijnstillers die verslaving bewerkstelligen. Ook de gewone paracetamol verstoort het zenuwstelsel. De vuistregel is maximaal 2 tot 3 dagen per week een half of een kwart tablet slikken. Hetzelfde geldt voor pijnstillers op basis van acetylsalicylzuur en ibuprofen. Helemaal oppassen geblazen is het met ergotamine. Paracetamol staat sinds 1999 vast op de vijfde plek in de ranglijst van meest door huisartsen voorgeschreven geneesmiddelen. In 1999 schrapten ziektekostenverzekeraars de vergoeding van dit middel dat tot dan toe steevast op nummer 1 stond. Paracetamol is echter ook volop in de vrije verkoop verkrijgbaar bij onder meer drogist en supermarkt. Bijna 1 op de 20 Nederlanders heeft chronische hoofdpijn (3 of meer dagen per week hoofdpijn). Uit onderzoek is bekend dat slechts een beperkt deel van hen de huisarts raadpleegt. De overgrote meerderheid neemt zijn toevlucht tot de vrij verkrijgbare pijnstillers.