Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Acute lymfatische leukemie (ALL): een vorm van bloedkanker

4.2 uit 5 - 6 beoordelingen
Beoordeling icoon5 mensen vonden deze informatie nuttig

Acute lymfatische leukemie (ALL) is een vorm van bloedkanker. Deze ingrijpende ziekte heeft impact op jou en je naasten. Met deze pagina willen we een duidelijk overzicht geven en je informeren over acute lymfatische leukemie. Hierin maken we onderscheid tussen acute lymfatische leukemie bij volwassenen en bij kinderen.

Wat is acute lymfatische leukemie?

ALL is een vorm van bloedkanker. In ons bloed spelen witte bloedcellen (leukocyten) een belangrijke rol in de afweer tegen ziekteverwekkers, zoals virussen en bacteriën. Witte bloedcellen bestaan onder andere uit granulocyten, monocyten en lymfocyten. Lymfocyten pakken voornamelijk de bacteriën en de virussen die het lichaam binnendringen aan.

Bij ALL is er een ontregeling van de lymfocyten in het bloed en het beenmerg. Onrijpe lymfocyten blijven zich delen en stapelen zich op in het bloed, het beenmerg, de lymfeklieren, de milt of de lever. Deze verstoren de normale bloedaanmaak. Zo ontstaat bloedarmoede (anemie), meer kans op infecties en eventuele bloedingen. Wanneer ALL niet behandeld wordt, is dit een levensbedreigende aandoening.

ALL is een vorm van bloedkanker. In ons bloed spelen witte bloedcellen (leukocyten) een belangrijke rol in de afweer tegen ziekteverwekkers, zoals virussen en bacteriën. Witte bloedcellen bestaan onder andere uit granulocyten, monocyten en lymfocyten. Lymfocyten pakken voornamelijk de bacteriën en de virussen die het lichaam binnendringen aan.

Bij ALL is er een ontregeling van de lymfocyten in het bloed en het beenmerg. Onrijpe lymfocyten blijven zich delen en stapelen zich op in het bloed, het beenmerg, de lymfeklieren, de milt of de lever. Deze verstoren de normale bloedaanmaak. Zo ontstaat bloedarmoede (anemie), meer kans op infecties en eventuele bloedingen. Wanneer ALL niet behandeld wordt, is dit een levensbedreigende aandoening.

De B-cel en de T-cel

Er zijn twee typen onrijpe lymfocyten die “op hol kunnen slaan”: T-lymfocyten (ook wel T-cellen) en B-lymfocyten (ook wel B-cellen). De toename van deze cellen wordt ook wel lymfoblasten genoemd. B-cellen en T-cellen ontwikkelen zich allebei in het beenmerg. Beide zijn een type witte bloedcel. Zodra B-cellen voldoende ontwikkeld zijn, komen ze in de bloedbaan terecht. T-cellen gaan tijdens de ontwikkeling verder naar een klier in de borstholte: de zwezerik (thymus). Te veel afwijkende T-cellen in de zwezerik kunnen zorgen voor een vergroting van deze klier. Omdat de zwezerik vlak bij de longen en het hart ligt, brengt dit soms benauwdheidsklachten met zich mee.

Er zijn twee typen onrijpe lymfocyten die “op hol kunnen slaan”: T-lymfocyten (ook wel T-cellen) en B-lymfocyten (ook wel B-cellen). De toename van deze cellen wordt ook wel lymfoblasten genoemd. B-cellen en T-cellen ontwikkelen zich allebei in het beenmerg. Beide zijn een type witte bloedcel. Zodra B-cellen voldoende ontwikkeld zijn, komen ze in de bloedbaan terecht. T-cellen gaan tijdens de ontwikkeling verder naar een klier in de borstholte: de zwezerik (thymus). Te veel afwijkende T-cellen in de zwezerik kunnen zorgen voor een vergroting van deze klier. Omdat de zwezerik vlak bij de longen en het hart ligt, brengt dit soms benauwdheidsklachten met zich mee.

Oorzaak en risicofactoren bij acute lymfatische leukemie

Er is nog veel onduidelijk over de oorzaak van ALL. Het is duidelijk dat een cel op hol slaat doordat de kern van de witte bloedcel is beschadigd. Het is daarentegen niet duidelijk waardoor deze cel beschadigd is. De erfelijke afwijkingen het syndroom van Down en Fanconi-anemie vergroten de kans op leukemie, maar andere oorzaken voor de afwijkende wittebloedceldeling zijn onbekend.

Er is nog veel onduidelijk over de oorzaak van ALL. Het is duidelijk dat een cel op hol slaat doordat de kern van de witte bloedcel is beschadigd. Het is daarentegen niet duidelijk waardoor deze cel beschadigd is. De erfelijke afwijkingen het syndroom van Down en Fanconi-anemie vergroten de kans op leukemie, maar andere oorzaken voor de afwijkende wittebloedceldeling zijn onbekend.

Acute lymfatische leukemie-symptomen

Bij ALL clusteren grote hoeveelheden abnormale witte bloedcellen zich samen. Het gevolg: gezonde bloedcellen kunnen zich niet goed meer ontwikkelen. Naast een massa van abnormale witte bloedcellen ontstaat hierdoor een tekort aan gezonde bloedcellen. Dit veroorzaakt verschillende symptomen, zoals:

  • anemie: tekort aan rode bloedcellen    
  • trombocytopenie: tekort aan bloedplaatjes
  • leukopenie: tekort aan gezonde witte bloedcellen

Anemie: tekort aan rode bloedcellen

Rode bloedcellen vervoeren zuurstof en kooldioxide door het lichaam en voorzien daarmee zuurstof aan organen. Organen krijgen bij een tekort aan rode bloedcellen (ook wel bloedarmoede of anemie) minder zuurstof aangeboden. Bloed dat veel zuurstof bevat is helderrood, omdat het de rode kleurstof hemoglobine bevat. Een duidelijk symptoom van anemie is dan ook bleekheid. Bij minder zuurstof kun je klachten krijgen als kortademigheid, hartkloppingen, vermoeidheid, duizeligheid, zwarte vlekken voor de ogen en oorsuizen.

Trombocytopenie: tekort aan bloedplaatjes

Bloedplaatjes (trombocyten) zetten het proces van bloedstolling in gang. Bij een bloeding, inwendig of uitwendig, zorgen bloedplaatjes ervoor dat de bloeding gestopt wordt, door bijvoorbeeld een korstje. Klachten bij een trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes) houden ook verband met bloedingen, zoals een neusbloeding, bloedend tandvlees of blauwe plekken.

Leukopenie: tekort aan gezonde witte bloedcellen

Een ander woord voor witte bloedcellen is leukocyten. Gezonde witte bloedcellen pakken indringers van het lichaam aan, zoals bacteriën en virussen. Bij een tekort aan (gezonde) witte bloedcellen, spreken we van een leukopenie. Als er te weinig witte bloedcellen zijn om deze lichaamsvreemde stoffen aan te pakken, geeft dit infecties een grotere kans om zich te ontwikkelen. Vaak uit zich dit in koorts en nachtzweten zonder duidelijke focus.

Gevorderde acute lymfatische leukemie-symptomen

In een gevorderd stadium komen de leukemiecellen in de bloedbaan. Zo kunnen leukemiecellen door het bloed vervoerd worden naar de organen. Als de leukemiecellen zich hier ophopen, brengt dit mogelijk verschillende klachten met zich mee zoals vergrote lymfeklieren, een vergrote lever of milt en botpijn. Een vergrote lever of milt kun je merken aan buikpijnklachten.

Bij ALL clusteren grote hoeveelheden abnormale witte bloedcellen zich samen. Het gevolg: gezonde bloedcellen kunnen zich niet goed meer ontwikkelen. Naast een massa van abnormale witte bloedcellen ontstaat hierdoor een tekort aan gezonde bloedcellen. Dit veroorzaakt verschillende symptomen, zoals:

  • anemie: tekort aan rode bloedcellen    
  • trombocytopenie: tekort aan bloedplaatjes
  • leukopenie: tekort aan gezonde witte bloedcellen

Anemie: tekort aan rode bloedcellen

Rode bloedcellen vervoeren zuurstof en kooldioxide door het lichaam en voorzien daarmee zuurstof aan organen. Organen krijgen bij een tekort aan rode bloedcellen (ook wel bloedarmoede of anemie) minder zuurstof aangeboden. Bloed dat veel zuurstof bevat is helderrood, omdat het de rode kleurstof hemoglobine bevat. Een duidelijk symptoom van anemie is dan ook bleekheid. Bij minder zuurstof kun je klachten krijgen als kortademigheid, hartkloppingen, vermoeidheid, duizeligheid, zwarte vlekken voor de ogen en oorsuizen.

Trombocytopenie: tekort aan bloedplaatjes

Bloedplaatjes (trombocyten) zetten het proces van bloedstolling in gang. Bij een bloeding, inwendig of uitwendig, zorgen bloedplaatjes ervoor dat de bloeding gestopt wordt, door bijvoorbeeld een korstje. Klachten bij een trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes) houden ook verband met bloedingen, zoals een neusbloeding, bloedend tandvlees of blauwe plekken.

Leukopenie: tekort aan gezonde witte bloedcellen

Een ander woord voor witte bloedcellen is leukocyten. Gezonde witte bloedcellen pakken indringers van het lichaam aan, zoals bacteriën en virussen. Bij een tekort aan (gezonde) witte bloedcellen, spreken we van een leukopenie. Als er te weinig witte bloedcellen zijn om deze lichaamsvreemde stoffen aan te pakken, geeft dit infecties een grotere kans om zich te ontwikkelen. Vaak uit zich dit in koorts en nachtzweten zonder duidelijke focus.

Gevorderde acute lymfatische leukemie-symptomen

In een gevorderd stadium komen de leukemiecellen in de bloedbaan. Zo kunnen leukemiecellen door het bloed vervoerd worden naar de organen. Als de leukemiecellen zich hier ophopen, brengt dit mogelijk verschillende klachten met zich mee zoals vergrote lymfeklieren, een vergrote lever of milt en botpijn. Een vergrote lever of milt kun je merken aan buikpijnklachten.

Hoe vaak komt acute lymfatische leukemie voor?

Acute lymfatische leukemie komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Elk jaar krijgen ongeveer 80 volwassenen en jongvolwassenen (ouder dan 14 jaar) in Nederland ALL. Onder de 14 jaar krijgen ongeveer 120 kinderen de diagnose ALL. ALL is daarmee de meest voorkomende vorm van kanker bij kinderen. De overlevingskansen van leukemie bij kinderen en volwassenen verschillen. Acute lymfatische leukemie is niet erfelijk overdraagbaar. Dat betekent dat kinderen van mensen met acute lymfatische leukemie geen verhoogde kans hebben om dit ook te krijgen.

Acute lymfatische leukemie komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Elk jaar krijgen ongeveer 80 volwassenen en jongvolwassenen (ouder dan 14 jaar) in Nederland ALL. Onder de 14 jaar krijgen ongeveer 120 kinderen de diagnose ALL. ALL is daarmee de meest voorkomende vorm van kanker bij kinderen. De overlevingskansen van leukemie bij kinderen en volwassenen verschillen. Acute lymfatische leukemie is niet erfelijk overdraagbaar. Dat betekent dat kinderen van mensen met acute lymfatische leukemie geen verhoogde kans hebben om dit ook te krijgen.

Diagnose, behandeling en prognose van acute lymfatische leukemie bij kinderen en jongvolwassenen

Om tot een diagnose te komen, vinden verschillende onderzoeken, zoals een bloedonderzoek, plaats. Zodra duidelijk is dat er sprake is van acute lymfatische leukemie, begint de behandeling. Hoe de behandeling eruitziet, verschilt per leeftijd en situatie. Tijdens het behandelproces wordt de behandeling regelmatig bijgesteld. Omdat kinderen meer kunnen verdragen, krijgen zij een intensiever chemotherapieschema en een hogere dosis dan volwassenen. Kinderen met ALL hebben een hogere geneeskans als ze de behandeling goed doorstaan.

Lees meer over de diagnose, behandeling en prognose bij kinderen en jongvolwassenen.

Om tot een diagnose te komen, vinden verschillende onderzoeken, zoals een bloedonderzoek, plaats. Zodra duidelijk is dat er sprake is van acute lymfatische leukemie, begint de behandeling. Hoe de behandeling eruitziet, verschilt per leeftijd en situatie. Tijdens het behandelproces wordt de behandeling regelmatig bijgesteld. Omdat kinderen meer kunnen verdragen, krijgen zij een intensiever chemotherapieschema en een hogere dosis dan volwassenen. Kinderen met ALL hebben een hogere geneeskans als ze de behandeling goed doorstaan.

Lees meer over de diagnose, behandeling en prognose bij kinderen en jongvolwassenen.

Diagnose, behandeling en prognose van acute lymfatische leukemie bij volwassenen

De diagnose bij volwassenen wordt onder andere door een bloedonderzoek en beenmergonderzoek gedaan. Er bestaat bijvoorbeeld een verschil in behandeling tussen patiënten tot veertig (zwaardere behandeling) en patiënten boven de veertig. Mensen boven de veertig kunnen een zware behandeling niet op dezelfde manier aan en het risico op overlijden door behandeling is dan groter. De prognose van acute lymfatische leukemie is sterk afhankelijk van de leeftijd. Toch is de kans dat de ziekte bij volwassenen na de behandeling terugkomt, groter.

Lees meer over de diagnose, behandeling en prognose bij volwassenen.

De diagnose bij volwassenen wordt onder andere door een bloedonderzoek en beenmergonderzoek gedaan. Er bestaat bijvoorbeeld een verschil in behandeling tussen patiënten tot veertig (zwaardere behandeling) en patiënten boven de veertig. Mensen boven de veertig kunnen een zware behandeling niet op dezelfde manier aan en het risico op overlijden door behandeling is dan groter. De prognose van acute lymfatische leukemie is sterk afhankelijk van de leeftijd. Toch is de kans dat de ziekte bij volwassenen na de behandeling terugkomt, groter.

Lees meer over de diagnose, behandeling en prognose bij volwassenen.

Bronnen

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Vond je deze informatie nuttig?

4.2 uit 5 - 6 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -