Steelwratjes (Fibromen)

Steelwratjes zijn doorgaans onschuldige huiduitstulpingen in de vorm van een bobbeltje of steeltje. Andere benamingen voor steelwratjes zijn fibromen, acrochordons, of skin tags. Steelwratjes zijn vaak huidkleurig of iets donkerder dan de huid en komen veel voor onder de oksels of in de hals. Ze zijn meestal enkele millimeters groot, maar dit varieert tot wel 2 centimeter. Naarmate je ouder wordt, kan het aantal en de grootte van de steelwratjes toenemen. Steelwratjes komen vaak voor.

Fibromen zien eruit als kleine, uitstekende steeltjes huid.

Ondanks wat de naam doet vermoeden zijn steelwratjes geen familie van de wratten. Steelwratjes ontstaan namelijk niet door een virusinfectie, maar door een verstoring in het vetweefsel. Steelwratjes zijn dan ook niet besmettelijk, in tegenstelling tot wratten en waterwratjes.

Over de oorzaak van steelwratjes is nog weinig bekend. Wel is het duidelijk dat ze het gevolg zijn van een verstoring in het vetweefsel. Iedereen kan spontaan steelwratjes krijgen, hoewel ze meestal voorkomen bij volwassenen.

Mogelijke factoren die een rol spelen bij het ontstaan van steelwratjes zijn:

• genen
• leeftijd
• hormoonschommelingen
• overgewicht
• diabetes mellitus
• schurende kleding of sieraden
• slecht genezende wondjes

Vanaf ongeveer 40 jaar komen steelwratjes vaker voor.

Je herkent fibromen vrij eenvoudig als uitstekende stukjes huid van enkele millimeters. Steelwratjes zijn meestal huidkleurig of soms iets donkerder. Toch zijn ze bijna altijd lichter dan moedervlekken en daarom gemakkelijk te onderscheiden.

Fibromen komen vooral voor op de volgende lichaamsdelen:

• oksels
• hals
• romp
• liezen
• oogleden
• hoofdhuid

Sommige mensen vinden steelwratjes ontsierend. Op den duur kunnen ze ook gaan irriteren of jeuken. Dit kunnen redenen zijn om steelwratten te verwijderen of te behandelen.

Steelwratjes verdwijnen niet vanzelf. Het is mogelijk dat de wratjes groter worden en dan er meerdere op de huid ontstaan na verloop van tijd. Er is geen medische noodzaak om de wratjes te laten verwijderen. Maar als je er vanwege cosmetische of andere redenen vanaf wilt, kun je ze zelf verwijderen. Je kunt een hardnekkige steelwrat ook laten verwijderen door de huisarts. 

Je kunt steelwratjes zelf verwijderen met een steelwrat-verwijderaar. Deze zelfzorgproducten maken meestal gebruik van de aanstipmethode, of knijpen de bloedtoevoer af door middel van een pleisterklem. Je kunt ook proberen om steelwratjes zelf te verwijderen door ze uit te drogen met azijn.

• Met de aanstipmethode. Hiermee stip je de steelwrat aan, waardoor deze op den duur bevriest. We noemen dit cryotherapie: behandeling door middel van bevriezing. Zelfzorgproducten om steelwratten mee aan te stippen komen vaak met een beschermpleister, waarmee je de huid om de steelwrat heen beschermt. Deze kun je direct na de behandeling verwijderen. Lees altijd de gebruiksaanwijzing van zelfzorgproducten.
• Met een pleisterklem. Daarmee wordt de bloedtoevoer naar de steelwrat afgesloten. Op deze manier droogt het steelwratje uit en laat het los in de pleisterklem. Je kunt de pleisterklem met het losgelaten steelwratje na 6 dagen verwijderen. Lees altijd de gebruiksaanwijzing voor gebruik van de pleisterklem.
• Met azijn. Appelazijn wordt door sommige mensen gebruikt bij het verwijderen wratten. Dip een wattenstaafje in appelazijn, breng het aan op de wrat en maak het met een pleister vast. De appelazijn droogt het steelwratje in sommige gevallen uit waardoor deze er uiteindelijk vanzelf afvalt. De effectiviteit van deze methode is niet wetenschappelijk bewezen.

Het is niet aan te raden om een steelwratje zelf te verwijderen met een schaartje of touwtje. Wanneer dit schaartje of touwtje niet geheel steriel is kan er een infectie ontstaan. Bovendien kan verkeerde behandeling leiden tot huidbeschadiging of bloeden.

Er is geen directe medische reden om steelwratjes te behandelen: ze zijn onschuldig en nooit kwaadaardig. Als je steelwratjes echter ontsierend of hinderlijk vindt, dan kun je ze laten verwijderen. Er zijn verschillende manieren om steelwratjes te behandelen.

Laat je de steelwratjes verwijderen bij de huisarts, dan zijn er 4 opties:

• Wegknippen. De huisarts kan fibromen verwijderen door ze weg te knippen met een steriele schaar. Bij een klein steelwratje is geen verdoving nodig. Bij een grotere steelwrat is plaatselijke verdoving mogelijk.
• Wegschrapen. Bij het wegschrapen van de steelwrat wordt de huid rond het plekje met een lidocaïne/adrenaline-injectie verdoofd. Daarna zal de arts met behulp van een mesje het steelwratje afschaven.
• Cryotherapie. Je kunt steelwratjes ook laten verwijderen door middel van cryotherapie. De steelwrat wordt dan bevroren met vloeibare stikstof. Deze methode wordt meestal niet toegepast in het gezicht, omdat er in enkele gevallen littekens kunnen ontstaan.
• Electrocoagulatie. Electrocoagulatie is een behandelmethode waarbij afwijkingen van de huid door middel van elektrische stroom worden verwijderd. Een naaldje wordt enkele millimeters in het plekje ingebracht en er wordt kortdurend stroom gegeven. De onderliggende bloedtoevoer wordt hierdoor geblokkeerd, het fibroom krijgt geen bloed meer en zal door het lichaam worden afgestoten.

Bij het bevriezen van steelwratjes worden de huidcellen bevroren en verkleurt de huid voor een kort moment wit. Daarna krijgt de huid weer een normale kleur en wordt de huid vervangen door een nieuw laagje huid. Tijdens en na de behandeling kun je pijn ervaren, maar gelukkig neemt de pijn af gedurende de dag. Heb je erg veel last van pijn na het bevriezen van steelwratjes? Dan kun je een paracetamol slikken om de pijn te verlichten. 

Steelwratjes zijn niet kwaadaardig. Net zoals een lipoom (vetweefselgezwel) is een fibroom (bindweefselgezwel) goedaardig. Maar let op: steelwratjes kunnen wel lijken op andere huidafwijkingen die kwaadaardig kunnen zijn.  Als je twijfelt over de aard van een plekje op je huid, neem dan altijd contact op met je huisarts. 

Steelwratjes kunnen uit zichzelf groter worden, ook is het mogelijk dat er in de loop van de jaren steeds meer fibromen op je huid ontstaan. Vind je de steelwratjes ontsierend of heb je er last van? Dan kun je ze laten verwijderen.  

Over het algemeen doen fibromen geen pijn. Steelwratten kunnen wel pijn gaan doen als ze worden opengehaald of afgekneld en kunnen irritaties opleveren wanneer ze langs kleding schuren.