Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Sarcoïdose

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Drs. MPH H. Vrij-Mazee
4.6 uit 5 - 30 beoordelingen
Beoordeling icoon29 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat is sarcoïdose?

In het kort:

  • Sarcoïdose is een auto-immuunziekte, waarbij ontstekingen spontaan ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam.
  • Sarcoïdose is niet hetzelfde als tuberculose.
  • Als afweerreactie op de ontsteking worden grote hoeveelheden witte bloedcellen aangemaakt die zich ophopen. Deze ophopingen worden granulomen genoemd.
  • De aandoening kan op veel plaatsen optreden, maar vooral in de longen, lymfeklieren, huid, ogen, gewrichten en het Keel-Neus-Oor-gebied.
  • Enkele symptomen van sarcoïdose zijn kortademigheid, hoesten, koorts, reukverlies en concentratieproblemen.
  • Sarcoïodose kan (nog) niet genezen worden, maar de aandoening kan goed worden behandeld.

In het kort:

  • Sarcoïdose is een auto-immuunziekte, waarbij ontstekingen spontaan ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam.
  • Sarcoïdose is niet hetzelfde als tuberculose.
  • Als afweerreactie op de ontsteking worden grote hoeveelheden witte bloedcellen aangemaakt die zich ophopen. Deze ophopingen worden granulomen genoemd.
  • De aandoening kan op veel plaatsen optreden, maar vooral in de longen, lymfeklieren, huid, ogen, gewrichten en het Keel-Neus-Oor-gebied.
  • Enkele symptomen van sarcoïdose zijn kortademigheid, hoesten, koorts, reukverlies en concentratieproblemen.
  • Sarcoïodose kan (nog) niet genezen worden, maar de aandoening kan goed worden behandeld.

Over sarcoïdose

Sarcoïdose is een auto-immuunziekte waarbij spontaan ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam. Als afweerreactie op de ontsteking worden door het lichaam grote hoeveelheden witte bloedcellen aangemaakt die zich ophopen. Deze ophopingen worden granulomen genoemd. Bij de meeste mensen verdwijnen deze granulomen vanzelf, maar bij sommigen niet. Het aantal granulomen kan stabiel blijven, maar er kunnen ook meer granulomen bijkomen. Ook kan er littekenweefsel ontstaan. Littekenweefsel en veel granulomen kunnen ervoor zorgen dat je organen niet meer goed kunnen werken. 

Sarcoïdose, vroeger de ziekte van Besnier-Boeck (-Schaumann) genoemd, kan op heel veel plaatsen in het lichaam optreden maar komt vooral voor in:

Minder vaak komen bijvoorbeeld aantasting voor van:

  • Het hart.
  • Het zenuwstelsel. 

Acute en chronische sarcoïdose 

Sarcoïdose kan acuut of juist geleidelijk beginnen. Het verloop is moeilijk te voorspellen omdat het vaak grillig verloopt. Bij acute sarcoïdose ontstaan er plotseling klachten, maar wordt het verloop rustiger naarmate de ziekte vordert. Bij sarcoïdose met een geleidelijk begin komt het vaak voor dat de klachten in het begin vaak minder hevig zijn, maar wel langer aanhouden. Vanwege dit verloop wordt het ook wel chronische sarcoïdose genoemd. Dertig tot veertig op de 100.000 personen in Nederland lijdt aan acute of chronische sarcoïdose. In zeldzame gevallen kan sarcoïdose tot leiden tot de dood, maar dit is erg afhankelijk van de plaats waar de sarcoïdose zich bevindt.

Sarcoïdose hetzelfde als tuberculose?  

Sarcoïdose moet niet verward worden met de longziekte tuberculose. Bij tuberculose is er net als bij sarcoïdose sprake van problemen aan de longen, maar de oorzaak is in beide gevallen verschillend. Bij sarcoïdose komen ook vaak problemen aan andere organen voor, terwijl dit bij tuberculose in mindere mate het geval is. 

Sarcoïdose is een auto-immuunziekte waarbij spontaan ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam. Als afweerreactie op de ontsteking worden door het lichaam grote hoeveelheden witte bloedcellen aangemaakt die zich ophopen. Deze ophopingen worden granulomen genoemd. Bij de meeste mensen verdwijnen deze granulomen vanzelf, maar bij sommigen niet. Het aantal granulomen kan stabiel blijven, maar er kunnen ook meer granulomen bijkomen. Ook kan er littekenweefsel ontstaan. Littekenweefsel en veel granulomen kunnen ervoor zorgen dat je organen niet meer goed kunnen werken. 

Sarcoïdose, vroeger de ziekte van Besnier-Boeck (-Schaumann) genoemd, kan op heel veel plaatsen in het lichaam optreden maar komt vooral voor in:

Minder vaak komen bijvoorbeeld aantasting voor van:

  • Het hart.
  • Het zenuwstelsel. 

Acute en chronische sarcoïdose 

Sarcoïdose kan acuut of juist geleidelijk beginnen. Het verloop is moeilijk te voorspellen omdat het vaak grillig verloopt. Bij acute sarcoïdose ontstaan er plotseling klachten, maar wordt het verloop rustiger naarmate de ziekte vordert. Bij sarcoïdose met een geleidelijk begin komt het vaak voor dat de klachten in het begin vaak minder hevig zijn, maar wel langer aanhouden. Vanwege dit verloop wordt het ook wel chronische sarcoïdose genoemd. Dertig tot veertig op de 100.000 personen in Nederland lijdt aan acute of chronische sarcoïdose. In zeldzame gevallen kan sarcoïdose tot leiden tot de dood, maar dit is erg afhankelijk van de plaats waar de sarcoïdose zich bevindt.

Sarcoïdose hetzelfde als tuberculose?  

Sarcoïdose moet niet verward worden met de longziekte tuberculose. Bij tuberculose is er net als bij sarcoïdose sprake van problemen aan de longen, maar de oorzaak is in beide gevallen verschillend. Bij sarcoïdose komen ook vaak problemen aan andere organen voor, terwijl dit bij tuberculose in mindere mate het geval is. 

Oorzaak van sarcoïdose

De precieze oorzaak van sarcoïdose is nog niet duidelijk. Onderzoek heeft aangetoond dat erfelijkheid en omgevingsfactoren vermoedelijk een rol spelen. Patiënten zijn bijna altijd tussen de twintig en veertig jaar oud wanneer ze de diagnose sarcoïdose krijgen. In Nederland krijgen ongeveer evenveel mannen als vrouwen sarcoïdose.

Er zijn wel een aantal stoffen bekend die bij mensen met sarcoïdose kunnen leiden tot een reactie van het afweersysteem:

  • Beryllium
  • Aluminium
  • Titanium
  • Zirconium
  • Glaswol
  • Steenstof
  • Talk
  • Krijt

De precieze oorzaak van sarcoïdose is nog niet duidelijk. Onderzoek heeft aangetoond dat erfelijkheid en omgevingsfactoren vermoedelijk een rol spelen. Patiënten zijn bijna altijd tussen de twintig en veertig jaar oud wanneer ze de diagnose sarcoïdose krijgen. In Nederland krijgen ongeveer evenveel mannen als vrouwen sarcoïdose.

Er zijn wel een aantal stoffen bekend die bij mensen met sarcoïdose kunnen leiden tot een reactie van het afweersysteem:

  • Beryllium
  • Aluminium
  • Titanium
  • Zirconium
  • Glaswol
  • Steenstof
  • Talk
  • Krijt

Symptomen van sarcoïdose

De symptomen en klachten van sarcoïdose zijn heel verschillend per patiënt. De symptomen van sarcoïdose hangen vooral af van de organen en weefsels waarin de ontsteking aanwezig is of is geweest. Veel voorkomende klachten en verschijnselen zijn:

Deze klachten kunnen ook blijven bestaan als de ontstekingen zelf niet meer aanwezig zijn. De sarcoïdose wordt dan als rustig of inactief aangemerkt terwijl de klachten niet veranderen. 

De symptomen en klachten van sarcoïdose zijn heel verschillend per patiënt. De symptomen van sarcoïdose hangen vooral af van de organen en weefsels waarin de ontsteking aanwezig is of is geweest. Veel voorkomende klachten en verschijnselen zijn:

Deze klachten kunnen ook blijven bestaan als de ontstekingen zelf niet meer aanwezig zijn. De sarcoïdose wordt dan als rustig of inactief aangemerkt terwijl de klachten niet veranderen. 

Diagnose van sarcoïdose

Om de diagnose sarcoïdose te stellen moeten eerst andere aandoeningen zoals tuberculose of longkanker uitgesloten worden. Hiervoor moet je uitgebreid onderzocht worden. Afhankelijk van je klachten, kun je de volgende onderzoeken krijgen alvorens de diagnose sarcoïdose gesteld kan worden: 

  • Lichamelijk onderzoek. 
  • Bloedonderzoek. Met bloedonderzoek kan gekeken worden naar het aantal afweercellen in je bloed, maar ook naar je calciumgehalte en je ACE gehalte. Een hoog calciumgehalte kan wijzen op sarcoïdose. Uit je bloedonderzoek kan ook blijken of je organen nog goed werken of niet. Een verhoogd ACE-gehalte kan een indicatie zijn voor de activiteit van sarcoïdose. Dit geldt echter niet voor alle sarcoïdosepatiënten.
  • Urineonderzoek. In je urine kan gekeken worden naar het calciumgehalte. 
  • Röntgenfoto of CT-scan. Met röntgenfoto’s of CT-scans kan bepaald worden of er littekenweefsel aanwezig is en kan naar de organen gekeken worden. 
  • Een longfunctietest. Een longfunctietest kan laten zien wat je longinhoud is en hoe goed je longen functioneren. Deze zal voornamelijk uitgevoerd worden als er longklachten zijn. 
  • Weefselonderzoek. Als andere onderzoeken geen uitsluitsel geven, kan je arts besluiten om een klein beetje weefsel weg te nemen. In dit weefsel kan de arts vervolgens zoeken naar granulomen. 

Om de diagnose sarcoïdose te stellen moeten eerst andere aandoeningen zoals tuberculose of longkanker uitgesloten worden. Hiervoor moet je uitgebreid onderzocht worden. Afhankelijk van je klachten, kun je de volgende onderzoeken krijgen alvorens de diagnose sarcoïdose gesteld kan worden: 

  • Lichamelijk onderzoek. 
  • Bloedonderzoek. Met bloedonderzoek kan gekeken worden naar het aantal afweercellen in je bloed, maar ook naar je calciumgehalte en je ACE gehalte. Een hoog calciumgehalte kan wijzen op sarcoïdose. Uit je bloedonderzoek kan ook blijken of je organen nog goed werken of niet. Een verhoogd ACE-gehalte kan een indicatie zijn voor de activiteit van sarcoïdose. Dit geldt echter niet voor alle sarcoïdosepatiënten.
  • Urineonderzoek. In je urine kan gekeken worden naar het calciumgehalte. 
  • Röntgenfoto of CT-scan. Met röntgenfoto’s of CT-scans kan bepaald worden of er littekenweefsel aanwezig is en kan naar de organen gekeken worden. 
  • Een longfunctietest. Een longfunctietest kan laten zien wat je longinhoud is en hoe goed je longen functioneren. Deze zal voornamelijk uitgevoerd worden als er longklachten zijn. 
  • Weefselonderzoek. Als andere onderzoeken geen uitsluitsel geven, kan je arts besluiten om een klein beetje weefsel weg te nemen. In dit weefsel kan de arts vervolgens zoeken naar granulomen. 

Pagina laatst aangepast op 29-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

4.6 uit 5 - 30 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -