Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Prikkelbare darm syndroom (PDS, Spastische darm, Irritable bowel syndrome, IBS)

4.6 uit 5 - 57 beoordelingen
Beoordeling icoon54 mensen vonden deze informatie nuttig

In het kort: 

  • Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een chronische darmaandoening waarbij de darmspieren te snel of te langzaam samentrekken. 
  • Een ander woord voor het prikkelbare darm syndroom is spastische darm.  
  • Veelvoorkomende klachten zijn buikpijn, buikkrampen, een opgeblazen gevoel, winderigheid en stoelgangproblemen. 
  • Het prikkelbare darm syndroom is onschuldig, maar kan in het dagelijks leven erg hinderlijk zijn.  
  • De precieze oorzaak van het prikkelbare darm syndroom is nog onbekend.  
  • Bepaalde factoren, zoals angst en stress, kunnen klachten uitlokken of verergeren. 
  • Het volgen van het FODMAP-dieet kan de klachten van het prikkelbare darm syndroom verminderen.  

Wat is het prikkelbare darm syndroom? 

Het prikkelbare darm syndroom is een chronische aandoening waarbij vooral maagdarmklachten optreden, zoals buikpijn, ontlastingsproblemen en een opgeblazen gevoel. Bij deze veelvoorkomende darmaandoening maakt de dikke darm te veel of juist te weinig bewegingen. Te veel bewegingen noemen we spasmen of verkrampingen. Het prikkelbare darm syndroom wordt daarom ook wel spastische darm genoemd. De klachten die gepaard gaan met PDS kunnen erg hinderlijk zijn in het dagelijkse leven.  

De Engelse term voor PDS is Irritable Bowel Syndrome (IBS).   

Het prikkelbare darm syndroom is een chronische aandoening waarbij vooral maagdarmklachten optreden, zoals buikpijn, ontlastingsproblemen en een opgeblazen gevoel. Bij deze veelvoorkomende darmaandoening maakt de dikke darm te veel of juist te weinig bewegingen. Te veel bewegingen noemen we spasmen of verkrampingen. Het prikkelbare darm syndroom wordt daarom ook wel spastische darm genoemd. De klachten die gepaard gaan met PDS kunnen erg hinderlijk zijn in het dagelijkse leven.  

De Engelse term voor PDS is Irritable Bowel Syndrome (IBS).   

Soorten PDS 

We onderscheiden 3 subtypes van PDS op basis van ontlastingsproblemen: 

  • PDS-C: de voornaamste klacht is constipatie (verstopping) 
  • PDS-D: hierbij is voornamelijk sprake van diarree 
  • PDS-M: er is een mix van beide klachten 

PDS-C komt voor bij ruim 1/3e en PDS-M bij ongeveer een kwart van de mensen met PDS. De meeste mensen met PDS, ongeveer 40%, hebben last van het subtype PDS-D en hebben vooral last van diarree. 
 

We onderscheiden 3 subtypes van PDS op basis van ontlastingsproblemen: 

  • PDS-C: de voornaamste klacht is constipatie (verstopping) 
  • PDS-D: hierbij is voornamelijk sprake van diarree 
  • PDS-M: er is een mix van beide klachten 

PDS-C komt voor bij ruim 1/3e en PDS-M bij ongeveer een kwart van de mensen met PDS. De meeste mensen met PDS, ongeveer 40%, hebben last van het subtype PDS-D en hebben vooral last van diarree. 
 

Wie krijgt er PDS? 

Naar schatting heeft zo’n 5 tot 15% van de Nederlanders last van het prikkelbare darm syndroom. PDS komt vaker bij vrouwen dan bij mannen voor. Ongeveer 75% van de mensen met prikkelbare darm syndroom is vrouw. Het komt vooral voor bij mensen in de leeftijdscategorie 15 tot 65 jaar, maar ook kinderen kunnen het prikkelbare darm syndroom hebben.  
 

Naar schatting heeft zo’n 5 tot 15% van de Nederlanders last van het prikkelbare darm syndroom. PDS komt vaker bij vrouwen dan bij mannen voor. Ongeveer 75% van de mensen met prikkelbare darm syndroom is vrouw. Het komt vooral voor bij mensen in de leeftijdscategorie 15 tot 65 jaar, maar ook kinderen kunnen het prikkelbare darm syndroom hebben.  
 

Symptomen van het prikkelbare darm syndroom 

Een spastische darm kan gepaard gaan met de volgende klachten, in bijna alle gevallen voorafgaand aan de ontlasting: 

Het klachtenpatroon wisselt per persoon. De frequentie en intensiteit van de klachten is bij iedereen anders. Sommige mensen met prikkelbare darm syndroom hebben continu klachten, terwijl andere mensen maar af en toe klachten hebben en langere tijd klachtenvrij zijn. De klachten kunnen erger worden na het eten of drinken van bepaalde voedingsmiddelen. De klachten kunnen minder erg worden na de stoelgang.  

Een spastische darm kan gepaard gaan met de volgende klachten, in bijna alle gevallen voorafgaand aan de ontlasting: 

Het klachtenpatroon wisselt per persoon. De frequentie en intensiteit van de klachten is bij iedereen anders. Sommige mensen met prikkelbare darm syndroom hebben continu klachten, terwijl andere mensen maar af en toe klachten hebben en langere tijd klachtenvrij zijn. De klachten kunnen erger worden na het eten of drinken van bepaalde voedingsmiddelen. De klachten kunnen minder erg worden na de stoelgang.  

Chronische diarree en PDS 

Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders heeft last van het prikkelbare darm syndroom (PDS). Bij PDS is de darmwand overgevoelig en maakt de darm onregelmatige krampachtige bewegingen. Diarree is een veelvoorkomende klacht bij PDS: 40% van de mensen met PDS heeft hier vaak last van. Daarnaast ervaart 25% afwisseling van diarree en verstopping. De diarree gaat vaak gepaard met buikkrampen, winderigheid en een opgeblazen gevoel. Na de ontlasting gaan deze klachten vaak weer even weg. In veel gevallen komen de klachten terug rond een maaltijd. Ook andere factoren kunnen de PDS-klachten verergeren, waaronder stress en angst. 

Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders heeft last van het prikkelbare darm syndroom (PDS). Bij PDS is de darmwand overgevoelig en maakt de darm onregelmatige krampachtige bewegingen. Diarree is een veelvoorkomende klacht bij PDS: 40% van de mensen met PDS heeft hier vaak last van. Daarnaast ervaart 25% afwisseling van diarree en verstopping. De diarree gaat vaak gepaard met buikkrampen, winderigheid en een opgeblazen gevoel. Na de ontlasting gaan deze klachten vaak weer even weg. In veel gevallen komen de klachten terug rond een maaltijd. Ook andere factoren kunnen de PDS-klachten verergeren, waaronder stress en angst. 

PDS-aanval 

Soms komen de klachten snel en plotseling opzetten. Dit noemen we een PDS-aanval. Tijdens zo’n PDS-aanval heb je bijvoorbeeld last van plotseling hevige buikpijn, buikkramp of diarree.  

Tips bij een PDS-aanval: 

  1. Blijf rustig en probeer te ontspannen. Een PDS-aanval kan veel stress en spanning veroorzaken. Toch is het belangrijk om rustig te blijven, omdat stress je klachten kan verergeren. Ga bijvoorbeeld even zitten of liggen. Warmte kan helpen ontspannen. Denk aan een warme douche, een warm bad of een warme kruik. Ook kan het helpen om wat lossere kleding aan te trekken, zodat er geen onnodige spanning op je buik staat.  
  2. Neem eventueel een zelfzorgmiddel in. Er bestaan geen medicijnen tegen PDS. Er bestaan wel diverse zelfzorgmiddelen die de klachten kunnen verlichten. Denk aan diarreeremmers, laxeermiddelen en middelen die helpen tegen buikpijn. Heb je vaak last van plotselinge diarree? Zorg er dan voor dat je altijd diarreeremmers op zak hebt. Die zekerheid geeft vaak al een hoop rust.  
  3. Blijf gezond en gevarieerd eten. Veel mensen zijn geneigd om niet of minder te eten tijdens een PDS-aanval. Toch is het belangrijk om gezond en gevarieerd te blijven eten, zodat je lichaam alle voedingsstoffen binnenkrijgt die het nodig heeft.  
  4. Controleer waar je in geval van nood naar het toilet kunt. Veel mensen met PDS vinden het spannend om op stap te gaan uit angst voor een mogelijke PDS-aanval. Want wat doe je als je ineens naar het toilet moet en je bent bijvoorbeeld midden in de stad? Om dit probleem op te lossen, heeft de MLDS in samenwerking met diverse patiëntenverenigingen het platform Iedere WC telt opgericht. Hier vind je een overzicht van openbare toiletten in Nederland.  
     

Soms komen de klachten snel en plotseling opzetten. Dit noemen we een PDS-aanval. Tijdens zo’n PDS-aanval heb je bijvoorbeeld last van plotseling hevige buikpijn, buikkramp of diarree.  

Tips bij een PDS-aanval: 

  1. Blijf rustig en probeer te ontspannen. Een PDS-aanval kan veel stress en spanning veroorzaken. Toch is het belangrijk om rustig te blijven, omdat stress je klachten kan verergeren. Ga bijvoorbeeld even zitten of liggen. Warmte kan helpen ontspannen. Denk aan een warme douche, een warm bad of een warme kruik. Ook kan het helpen om wat lossere kleding aan te trekken, zodat er geen onnodige spanning op je buik staat.  
  2. Neem eventueel een zelfzorgmiddel in. Er bestaan geen medicijnen tegen PDS. Er bestaan wel diverse zelfzorgmiddelen die de klachten kunnen verlichten. Denk aan diarreeremmers, laxeermiddelen en middelen die helpen tegen buikpijn. Heb je vaak last van plotselinge diarree? Zorg er dan voor dat je altijd diarreeremmers op zak hebt. Die zekerheid geeft vaak al een hoop rust.  
  3. Blijf gezond en gevarieerd eten. Veel mensen zijn geneigd om niet of minder te eten tijdens een PDS-aanval. Toch is het belangrijk om gezond en gevarieerd te blijven eten, zodat je lichaam alle voedingsstoffen binnenkrijgt die het nodig heeft.  
  4. Controleer waar je in geval van nood naar het toilet kunt. Veel mensen met PDS vinden het spannend om op stap te gaan uit angst voor een mogelijke PDS-aanval. Want wat doe je als je ineens naar het toilet moet en je bent bijvoorbeeld midden in de stad? Om dit probleem op te lossen, heeft de MLDS in samenwerking met diverse patiëntenverenigingen het platform Iedere WC telt opgericht. Hier vind je een overzicht van openbare toiletten in Nederland.  
     

Oorzaak van het prikkelbare darm syndroom 

Hoewel de precieze oorzaak van PDS onduidelijk is, weten we wel dat bepaalde factoren PDS-klachten kunnen uitlokken of verergeren. Denk hierbij aan bepaalde emoties, zoals angst, stress en nervositeit, en het eten en drinken van bepaalde voedingsmiddelen. Welke voedingsmiddelen dat zijn, wisselt per persoon.  

Mogelijke oorzaken van prikkelbare darm syndroom zijn: 

  • Een verstoorde communicatie tussen de hersenen en de darmen. Mensen met PDS zijn gevoeliger voor pijnprikkels in de darmen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de darmen te veel of te sterke signalen doorgeven aan de hersenen, waarna de hersenen weer te veel of te sterke signalen teruggeven aan de darmen. Het stofje serotonine speelt hierbij mogelijk een belangrijke rol.  
  • Beschadiging van de darmwand. Dit kan ontstaan na bijvoorbeeld een ontsteking of infectie in de darmen.  
  • Een verstoorde darmflora. In de darmen leven miljarden goede en slechte bacteriën. Als de darmflora uit balans raakt en slechte bacteriën de overhand nemen, ontstaan er klachten, zoals verstopping of diarree. Een verstoorde darmflora kan onder meer veroorzaakt worden door medicijngebruik (bijvoorbeeld antibiotica), medische behandelingen (bijvoorbeeld bestraling) en bepaalde ziektes.  
  • Een maag-darmontsteking. Denk bijvoorbeeld aan een voedselvergiftiging of buikgriep.  
  • Erfelijke aanleg. Vaak komt prikkelbare darm syndroom bij meerdere mensen in een familie voor.  
     

Hoewel de precieze oorzaak van PDS onduidelijk is, weten we wel dat bepaalde factoren PDS-klachten kunnen uitlokken of verergeren. Denk hierbij aan bepaalde emoties, zoals angst, stress en nervositeit, en het eten en drinken van bepaalde voedingsmiddelen. Welke voedingsmiddelen dat zijn, wisselt per persoon.  

Mogelijke oorzaken van prikkelbare darm syndroom zijn: 

  • Een verstoorde communicatie tussen de hersenen en de darmen. Mensen met PDS zijn gevoeliger voor pijnprikkels in de darmen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de darmen te veel of te sterke signalen doorgeven aan de hersenen, waarna de hersenen weer te veel of te sterke signalen teruggeven aan de darmen. Het stofje serotonine speelt hierbij mogelijk een belangrijke rol.  
  • Beschadiging van de darmwand. Dit kan ontstaan na bijvoorbeeld een ontsteking of infectie in de darmen.  
  • Een verstoorde darmflora. In de darmen leven miljarden goede en slechte bacteriën. Als de darmflora uit balans raakt en slechte bacteriën de overhand nemen, ontstaan er klachten, zoals verstopping of diarree. Een verstoorde darmflora kan onder meer veroorzaakt worden door medicijngebruik (bijvoorbeeld antibiotica), medische behandelingen (bijvoorbeeld bestraling) en bepaalde ziektes.  
  • Een maag-darmontsteking. Denk bijvoorbeeld aan een voedselvergiftiging of buikgriep.  
  • Erfelijke aanleg. Vaak komt prikkelbare darm syndroom bij meerdere mensen in een familie voor.  
     

Diagnose van het prikkelbare darm syndroom 

De diagnose voor het prikkelbare darm syndroom wordt gesteld door de huisarts aan de hand van bepaalde criteria, de zogenaamde ROME IV-criteria: 

  1. Er kan geen structurele verklaring voor de klachten gevonden worden. 
  2. De klachten bestaan voor ten minste 6 maanden.  
  3. De patiënt heeft gemiddeld ten minste 1 dag per week in de afgelopen 3 maanden buikpijn gehad. 
  4. De patiënt heeft ten minste 2 van de drie onderstaande klachten: 
  • De buikpijn is gerelateerd aan de ontlasting. 
  • Er is sprake van een verandering van de frequentie van de stoelgang. 
  • Er is sprake van een verandering van de substantie van de ontlasting. 

Daarnaast zal de huisarts vragen naar je voedingspatroon en beoordelen in hoeverre psychische problemen bijdragen aan de klachten. Ook zal de huisarts controleren of er geen alarmsignalen zijn. Bepaalde klachten, zoals bloed bij de ontlasting en onverklaarbaar gewichtsverlies, wijzen mogelijk op een andere aandoening. Tot slot kan de huisarts bepaalde onderzoeken (laten) verrichten, zoals lichamelijk onderzoek, ontlastingsonderzoek en bloedonderzoek. 

Als de huisarts niet zeker weet of je prikkelbare darm syndroom hebt, dan kan hij of zij je doorverwijzen naar het ziekenhuis voor nader onderzoek. Een inwendig onderzoek kan dan duidelijkheid geven.  

De diagnose voor het prikkelbare darm syndroom wordt gesteld door de huisarts aan de hand van bepaalde criteria, de zogenaamde ROME IV-criteria: 

  1. Er kan geen structurele verklaring voor de klachten gevonden worden. 
  2. De klachten bestaan voor ten minste 6 maanden.  
  3. De patiënt heeft gemiddeld ten minste 1 dag per week in de afgelopen 3 maanden buikpijn gehad. 
  4. De patiënt heeft ten minste 2 van de drie onderstaande klachten: 
  • De buikpijn is gerelateerd aan de ontlasting. 
  • Er is sprake van een verandering van de frequentie van de stoelgang. 
  • Er is sprake van een verandering van de substantie van de ontlasting. 

Daarnaast zal de huisarts vragen naar je voedingspatroon en beoordelen in hoeverre psychische problemen bijdragen aan de klachten. Ook zal de huisarts controleren of er geen alarmsignalen zijn. Bepaalde klachten, zoals bloed bij de ontlasting en onverklaarbaar gewichtsverlies, wijzen mogelijk op een andere aandoening. Tot slot kan de huisarts bepaalde onderzoeken (laten) verrichten, zoals lichamelijk onderzoek, ontlastingsonderzoek en bloedonderzoek. 

Als de huisarts niet zeker weet of je prikkelbare darm syndroom hebt, dan kan hij of zij je doorverwijzen naar het ziekenhuis voor nader onderzoek. Een inwendig onderzoek kan dan duidelijkheid geven.  

Behandeling van prikkelbare darm syndroom 

Er is nog geen medicijn beschikbaar dat PDS volledig geneest. Deze aandoening is daarom chronisch. Wel kunnen sommige klachten worden verlicht door middel van medicatie, therapie of een speciaal aangepast dieet. Hier kijken we naar een paar behandelmethodes voor PDS. 

Er is nog geen medicijn beschikbaar dat PDS volledig geneest. Deze aandoening is daarom chronisch. Wel kunnen sommige klachten worden verlicht door middel van medicatie, therapie of een speciaal aangepast dieet. Hier kijken we naar een paar behandelmethodes voor PDS. 

Medicijnen bij PDS 

Er bestaan geen medicijnen die het prikkelbare darm syndroom kunnen genezen. Er zijn wel diverse zelfzorgmiddelen beschikbaar die de klachten kunnen verminderen. 

Voorbeelden hiervan zijn: 

  • medicijnen tegen verstopping, bijvoorbeeld bulkvormers, vochtbinders, laxeermiddelen en linaclotide 
  • psylliumvezels, die extra vezels aan het lichaam geven 
  • medicijnen tegen diarree, bijvoorbeeld diarreeremmers en bulkvormers 
  • medicijnen tegen pijn, bijvoorbeeld pijnstillers, krampwerende middelen (mebeverine) en antidepressiva 
  • probiotica, goede bacteriën die kunnen bijdragen aan een gezonde darmflora 
  • pepermuntoliecapsules, waar, volgens onderzoek, 1 op de 3 mensen met PDS baat bij heeft  

Er bestaan geen medicijnen die het prikkelbare darm syndroom kunnen genezen. Er zijn wel diverse zelfzorgmiddelen beschikbaar die de klachten kunnen verminderen. 

Voorbeelden hiervan zijn: 

  • medicijnen tegen verstopping, bijvoorbeeld bulkvormers, vochtbinders, laxeermiddelen en linaclotide 
  • psylliumvezels, die extra vezels aan het lichaam geven 
  • medicijnen tegen diarree, bijvoorbeeld diarreeremmers en bulkvormers 
  • medicijnen tegen pijn, bijvoorbeeld pijnstillers, krampwerende middelen (mebeverine) en antidepressiva 
  • probiotica, goede bacteriën die kunnen bijdragen aan een gezonde darmflora 
  • pepermuntoliecapsules, waar, volgens onderzoek, 1 op de 3 mensen met PDS baat bij heeft  

Therapieën bij PDS 

Naast het gebruik van medicijnen kan therapie zinvol zijn. Voorbeelden van effectieve therapieën zijn hypnotherapie, cognitieve gedragstherapie en bekkenbodemfysiotherapie. Van hypnotherapie is wetenschappelijk aangetoond dat ongeveer 70% van de patiënten er baat bij heeft.  

FODMAP-dieet 

Bepaalde voedingsmiddelen kunnen klachten bij mensen met PDS uitlokken of verergeren. Welke voedingsmiddelen dat precies zijn, wisselt per persoon. Het FODMAP-dieet is een manier om dit in kaart te brengen. Lees hier meer over het FODMAP-dieet.  

Eliminatiedieet 

Het kan daarnaast nuttig zijn om te achterhalen of bepaalde voedingsmiddelen de PDS-klachten verergeren, zodat je deze voortaan kunt vermijden. Heb je een duidelijk vermoeden welke producten jouw klachten verergeren? Dan kun je dit onder begeleiding van een diëtist testen door een eliminatiedieet, waarbij je deze voedingsmiddelen niet meer eet.  

Bespreek het volgen van dit soort diëten altijd eerst met je huisarts of diëtist. Zo weet je zeker dat je het dieet op een verantwoordelijke manier volgt en geen tekorten oploopt. 

Keuzehulp PDS 

Heb je de diagnose PDS gekregen? Dan zijn er veel soorten behandelingen mogelijk. De Keuzehulp PDS helpt jou om – liefst in overleg met je arts – een passende keuze te maken. Deze keuzehulp is tot stand gekomen door de Maag Lever Darm Stichting in samenwerking met de PDS Belangenorganisatie (PDSB), medisch MDL-specialisten (NVMDL) en keuzehulp ontwikkelaar PATIENT+. 

Naast het gebruik van medicijnen kan therapie zinvol zijn. Voorbeelden van effectieve therapieën zijn hypnotherapie, cognitieve gedragstherapie en bekkenbodemfysiotherapie. Van hypnotherapie is wetenschappelijk aangetoond dat ongeveer 70% van de patiënten er baat bij heeft.  

FODMAP-dieet 

Bepaalde voedingsmiddelen kunnen klachten bij mensen met PDS uitlokken of verergeren. Welke voedingsmiddelen dat precies zijn, wisselt per persoon. Het FODMAP-dieet is een manier om dit in kaart te brengen. Lees hier meer over het FODMAP-dieet.  

Eliminatiedieet 

Het kan daarnaast nuttig zijn om te achterhalen of bepaalde voedingsmiddelen de PDS-klachten verergeren, zodat je deze voortaan kunt vermijden. Heb je een duidelijk vermoeden welke producten jouw klachten verergeren? Dan kun je dit onder begeleiding van een diëtist testen door een eliminatiedieet, waarbij je deze voedingsmiddelen niet meer eet.  

Bespreek het volgen van dit soort diëten altijd eerst met je huisarts of diëtist. Zo weet je zeker dat je het dieet op een verantwoordelijke manier volgt en geen tekorten oploopt. 

Keuzehulp PDS 

Heb je de diagnose PDS gekregen? Dan zijn er veel soorten behandelingen mogelijk. De Keuzehulp PDS helpt jou om – liefst in overleg met je arts – een passende keuze te maken. Deze keuzehulp is tot stand gekomen door de Maag Lever Darm Stichting in samenwerking met de PDS Belangenorganisatie (PDSB), medisch MDL-specialisten (NVMDL) en keuzehulp ontwikkelaar PATIENT+. 

Wat kun je zelf doen tegen het prikkelbare darm syndroom? 

Om de klachten van prikkelbare darm syndroom te verminderen, kun je zelf het volgende doen:  

  • Eet gezond, gevarieerd en vezelrijk. Vezels zitten vooral in groente, fruit, peulvruchten, aardappels, volkoren pasta, zilvervliesrijst, noten en zaden.  
  • Drink elke dag 1,5 tot 2 liter water.  
  • Beweeg elke dag ten minste 30 minuten.  
  • Vermijd stress zoveel mogelijk.  
  • Stop met roken.  
     

Om de klachten van prikkelbare darm syndroom te verminderen, kun je zelf het volgende doen:  

  • Eet gezond, gevarieerd en vezelrijk. Vezels zitten vooral in groente, fruit, peulvruchten, aardappels, volkoren pasta, zilvervliesrijst, noten en zaden.  
  • Drink elke dag 1,5 tot 2 liter water.  
  • Beweeg elke dag ten minste 30 minuten.  
  • Vermijd stress zoveel mogelijk.  
  • Stop met roken.  
     

Wanneer moet je naar de huisarts? 

Denk je dat je PDS hebt? Overleg dit altijd met je huisarts voordat je de klachten zelf probeert te behandelen. De kans bestaat namelijk dat de klachten toch een andere oorzaak hebben, zoals een andere darmaandoening. Na het stellen van de diagnose PDS kun je aan een gerichte behandeling beginnen. 

Ook in de volgende gevallen moet je contact opnemen met je huisarts: 

  • als je last hebt van bloed bij de ontlasting 
  • als je last hebt van slijm bij de ontlasting 
  • als je ontlastingspatroon ineens verandert 
  • als je onbedoeld veel gewicht verliest 

Denk je dat je PDS hebt? Overleg dit altijd met je huisarts voordat je de klachten zelf probeert te behandelen. De kans bestaat namelijk dat de klachten toch een andere oorzaak hebben, zoals een andere darmaandoening. Na het stellen van de diagnose PDS kun je aan een gerichte behandeling beginnen. 

Ook in de volgende gevallen moet je contact opnemen met je huisarts: 

  • als je last hebt van bloed bij de ontlasting 
  • als je last hebt van slijm bij de ontlasting 
  • als je ontlastingspatroon ineens verandert 
  • als je onbedoeld veel gewicht verliest 

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Vond je deze informatie nuttig?

4.6 uit 5 - 57 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -