Hartkramp (Angina pectoris)

In het kort:

• Bij hartkramp is er sprake van een moeilijke doorstroming van het bloed door de hartspier.
• Hartkramp wordt veroorzaakt door zuurstofgebrek van de hartspier.
• Zuurstofgebrek ontstaat wanneer de hartspier meer zuurstof nodig heeft dan de vaten kunnen afleveren, dit kan onder andere bij aderverkalking, sporten en stress.
• Bekende symptomen zijn druk en pijn op de borst, benauwdheid en duizeligheid.
• De diagnose kan gesteld worden met behulp van verschillende onderzoeken, waaronder een ECG (hartfilmpje).
• Bij hartkramp zijn leefstijlaanpassingen vaak nodig, zoals alcoholgebruik matigen, stress vermijden, gewichtsvermindering en conditieverbetering. Daarnaast wordt soms medicatie voorgeschreven.

Bij hartkramp bemoeilijkt vaatvernauwing de doorstroming van bloed door het hart. Tijdens inspanning heeft het hart meer zuurstof nodig. Door vernauwing van de slagaders kan de hartspier te weinig zuurstof krijgen, wat kan leiden tot pijn op de borst tijdens inspanning. Dit wordt ook wel angina pectoris genoemd. Hartkramp kan een voorteken zijn van een hartinfarct. 

Er zijn twee vormen van hartkramp: stabiel en instabiel.

Stabiele hartkramp

Stabiele hartkramp duurt meestal kort en is afhankelijk van de mate van inspanning, zoals bij sporten. De klachten ontstaan wanneer het hart meer zuurstof nodig heeft. Vaak is er geen dringende hulp nodig.

Instabiele hartkramp

Bij instabiele hartkramp zijn de klachten niet voorspelbaar. Een aanval komt onverwachts. De klachten komen in rust voor en kunnen heviger zijn, omdat de vernauwingen in de kransslagaders erger zijn. Bij instabiele hartkramp die in rust optreedt, langer dan vijftien minuten duurt of snel erger wordt, is een spoedbehandeling in het ziekenhuis nodig, zoals een dotterbehandeling.

In de meeste gevallen wordt hartkramp veroorzaakt door zuurstofgebrek van de hartspier. De hartspier krijgt zuurstofrijk bloed via de kransslagaders. Door slagaderverkalking kunnen de kransslagaders aangetast worden, waardoor de bloedstroming wordt verhinderd. Ook kan er zuurstofgebrek ontstaan door lichamelijke inspanning, opwinding en boosheid, plotselinge temperatuurwisselingen van warm naar koud, stress of roken.

Factoren die de kans op een slagaderverkalking kunnen vergroten zijn:

• Diabetes
• Overgewicht
• Hoge bloeddruk
• Hoog cholesterol
• Roken
• Stress
• Weinig lichaamsbeweging

Hartkramp uit zich meestal als een zwaar en pijnlijk gevoel op de borst, maar kan soms ook branderig aanvoelen. Dit wordt soms verward met maagklachten. De pijn op de borst kan uitstralen naar armen, nek, kaak of rug. In de schouder, arm of pols kan een verdoofd gevoel optreden. Andere bijkomende verschijnselen kunnen zijn:

• Een drukkend en pijnlijk gevoel op de borst
• Duizeligheid
• Benauwend of onrustig gevoel
• Angst
• Zweten

Het is raadzaam de huisarts te raadplegen bij symptomen die op hartkramp kunnen wijzen. Je arts kan door onderzoek vaststellen of je last hebt van hartkramp. Een onderzoek kan bestaan uit:

• Een elektrocardiogram (ECG), hiermee kunnen afwijkingen van de hartslag en het hartritme vastgesteld worden. Een ECG wordt ook wel een hartfilmpje genoemd.
• Een fietsproef, hierbij wordt een ECG gemaakt tijdens toenemende fietsbelasting.
• Een nucleair onderzoek van de hartspier, waarbij er wordt gekeken of er een doorbloedingsstoornis van de hartspier aanwezig is. Door een radioactieve stof in te spuiten wordt de hartspier in beeld gebracht in rust en inspanning.
• Een CT-scan, waarbij de kransslagaders en mogelijke aderverkalking in beeld worden gebracht.
• Een echocardiografie, waarbij er met behulp van geluidsgolven een bewegend beeld van het hart verkregen kan worden. Hiermee kan beoordeeld worden hoe goed de functie van het hart en hartkleppen zijn.