Gastroparese (vertraagde maagontlediging)

In het kort:

• Bij gastroparese treden er problemen op bij het verteren van voedsel.
• Oorzaken kunnen onder andere een operatie, medicijngebruik en diabetes zijn.
• Gastroparese kan meerdere symptomen hebben zoals misselijkheid, een opgezette buik en brandend maagzuur.
• Vaak bestaat de behandeling uit een aanpassing van het dieet of medicijnen.

Gastroparese (vertraagde maagontlediging) betekent letterlijk verlamde maag. De maagspier werkt wel, maar trekt niet goed samen. Bij gastroparese duurt de doorvoer van voedsel vanuit de maag naar de darmen te lang, waardoor er storingen optreden bij het verteren van voedsel.

Voedsel hoort in de maag gekneed te worden voordat het naar de twaalfvingerige darm wordt gestuurd. Bij gastroparese heeft de maagspier een verminderde werking, waardoor dit proces te langzaam of nauwelijks gebeurt. In sommige gevallen is de oorzaak onduidelijk, in andere gevallen is er wel een oorzaak aan te wijzen.

Gastroparese bij diabetes type 1 en 2

De maagspier wordt aangestuurd door zenuwen in de hersenen. Deze zenuwen raken beschadigd door te hoge glucosewaarden in het bloed. Dit is de reden dat gastroparese vaak voorkomt bij diabetespatiënten. Vooral wanneer een diabetespatiënt voor een langere tijd instabiele glucosewaarden heeft, neemt de kans op gastroparese toe.

Gastroparese na een operatie

Een operatie rondom het gebied van het maag- en darmkanaal kan gastroparese veroorzaken.

De maagspier kan ook verstoord raken door de effecten van een narcose of door de stress die een operatie geeft aan de patiënt. Over het algemeen is gastroparese als gevolg van een operatie van korte duur.

Gastroparese door medicijngebruik

Bepaalde medicijnen hebben invloed op de snelheid van de werking van de maagspier. Medicijnen met gastroparese als mogelijke bijwerking zijn:

• Kalmeringsmiddelen
• Medicijnen tegen een hoge bloeddruk
• Medicijnen tegen de ziekte van Parkinson

Niet iedereen die gastroparese heeft ervaart klachten, sommige patiënten merken er zelfs niets van. Wanneer klachten wel optreden kunnen deze als erg vervelend worden ervaren. Symptomen van gastroparese zijn:

• Misselijkheid
• Braken
• Opgezette buik
• Gewichtsverlies
• Gebrek aan eetlust
• Diarree
• Verstopping
• Niet op kunnen houden van ontlasting
• Brandend maagzuur (reflux)
• Een opgeblazen gevoel

Om de diagnose gastroparese te stellen moet er worden vastgesteld hoe lang voedsel in de maag blijft zitten. Wanneer voedsel te lang in de maag zit, is er sprake van gastroparese. Onderzoek wordt bijna altijd op de volgende manieren gedaan:

• Maagontledigingscintigrafie (maagontledigingsonderzoek met behulp van radioactiviteit): bij dit onderzoek wordt voedsel met kleine hoeveelheden radioactieve stof erin gevolgd door een camera. Zo ziet de arts of eten te lang in de maag blijft zitten.
• Gastroscopie (kijkonderzoek van de maag): dit is een kijkonderzoek in de maag waarin er met een camera aan een flexibel stangetje via de mond en slokdarm in de maag wordt gekeken. Hierdoor ziet de arts of er nog eten van de vorige dag in de maag zit.
• Maagbarostat (drukmeting van de maag): bij een drukmeting bepaalt de arts of de maagwand voldoende uitzet na een maaltijd.