Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Galstenen (Cholelithiasis)

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Drs. MPH H. Vrij-Mazee
4.5 uit 5 - 59 beoordelingen
Beoordeling icoon54 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat zijn galstenen?

In het kort:

  • Galstenen zijn harde steenachtige massa’s in de galblaas of het galkanaal.
  • Ze bestaan uit kalk, cholesterol of bilirubine (afbraakproduct van rode bloedcellen).
  • De grootte varieert van een millimeter tot meer dan 2,5 centimeter.
  • Oorzaken van galstenen zijn onder andere infecties, erfelijke factoren of een blokkering van de galuitstoot.
  • Symptomen van galstenen zijn zeurende, brandende pijn in bovenbuik, boeren laten en winderigheid.
  • Ze kunnen worden ontdekt door een echografie of door een MRI-scan.
  • Galstenen kun je voorkomen door een gezond en vezelrijk dieet.
  • Meestal is een behandeling niet nodig. Galstenen worden tegenwoordig doorgaans niet meer vergruisd, maar er wordt meestal gekozen om de galblaas te verwijderen.

In het kort:

  • Galstenen zijn harde steenachtige massa’s in de galblaas of het galkanaal.
  • Ze bestaan uit kalk, cholesterol of bilirubine (afbraakproduct van rode bloedcellen).
  • De grootte varieert van een millimeter tot meer dan 2,5 centimeter.
  • Oorzaken van galstenen zijn onder andere infecties, erfelijke factoren of een blokkering van de galuitstoot.
  • Symptomen van galstenen zijn zeurende, brandende pijn in bovenbuik, boeren laten en winderigheid.
  • Ze kunnen worden ontdekt door een echografie of door een MRI-scan.
  • Galstenen kun je voorkomen door een gezond en vezelrijk dieet.
  • Meestal is een behandeling niet nodig. Galstenen worden tegenwoordig doorgaans niet meer vergruisd, maar er wordt meestal gekozen om de galblaas te verwijderen.

Over galstenen

De galblaas is een klein zakvormig orgaan dat gal opslaat. Gal wordt geproduceerd door je lever. Het is nodig voor de vertering van vetten in je voedsel. Je galblaas ligt rechtsboven in je buik, tegen de onderkant van de lever. Hij is via gangetjes (de galgang) met je lever en je dunne darm verbonden.

Als je vet voedsel eet, perst de galblaas de gal via de afvoerbuis naar je dunne darm. Gal zorgt ervoor dat vetdruppels uiteenvallen in kleinere druppeltjes. Hierdoor wordt vet gemakkelijker verteerd om vervolgens opgenomen te worden in je bloed.

Steenvorming

Eén op de tien mensen heeft galstenen, vaak zonder er last van te hebben. Galstenen zijn harde, steenachtige massa's die in de galblaas of in het galkanaal zitten. Ze kunnen bestaan uit cholesterol, kalk of bilirubine (afbraakproduct van rode bloedcellen). De stenen komen in verschillende groottes voor, van een millimeter tot wel meer dan 2,5 centimeter. Het is mogelijk dat er meerdere stenen tegelijkertijd voorkomen.

De galblaas is een klein zakvormig orgaan dat gal opslaat. Gal wordt geproduceerd door je lever. Het is nodig voor de vertering van vetten in je voedsel. Je galblaas ligt rechtsboven in je buik, tegen de onderkant van de lever. Hij is via gangetjes (de galgang) met je lever en je dunne darm verbonden.

Als je vet voedsel eet, perst de galblaas de gal via de afvoerbuis naar je dunne darm. Gal zorgt ervoor dat vetdruppels uiteenvallen in kleinere druppeltjes. Hierdoor wordt vet gemakkelijker verteerd om vervolgens opgenomen te worden in je bloed.

Steenvorming

Eén op de tien mensen heeft galstenen, vaak zonder er last van te hebben. Galstenen zijn harde, steenachtige massa's die in de galblaas of in het galkanaal zitten. Ze kunnen bestaan uit cholesterol, kalk of bilirubine (afbraakproduct van rode bloedcellen). De stenen komen in verschillende groottes voor, van een millimeter tot wel meer dan 2,5 centimeter. Het is mogelijk dat er meerdere stenen tegelijkertijd voorkomen.

Oorzaak van galstenen 

Duidelijke oorzaken van galstenen zijn niet bekend, maar de volgende factoren kunnen invloed hebben op het ontstaan van galstenen:

  • Een abnormale samenstelling van de gal (te veel cholesterol bijvoorbeeld).
  • Blokkering van de galuitstoot.
  • Een infectie.
  • Erfelijke factoren.

Hoe ouder je bent, hoe meer kans je hebt op galstenen. Kinderen hebben er zelden last van. Wanneer je overgewicht hebt is je risico op het krijgen van galstenen verhoogd. Galstenen die bestaan uit cholesterol komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Duidelijke oorzaken van galstenen zijn niet bekend, maar de volgende factoren kunnen invloed hebben op het ontstaan van galstenen:

  • Een abnormale samenstelling van de gal (te veel cholesterol bijvoorbeeld).
  • Blokkering van de galuitstoot.
  • Een infectie.
  • Erfelijke factoren.

Hoe ouder je bent, hoe meer kans je hebt op galstenen. Kinderen hebben er zelden last van. Wanneer je overgewicht hebt is je risico op het krijgen van galstenen verhoogd. Galstenen die bestaan uit cholesterol komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Symptomen van galstenen 

Meestal veroorzaken galstenen geen klachten. Doen ze dat wel, dan noem je dat galsteenziekte. Symptomen die voorkomen zijn:

  • Pijn, meestal plotseling, zeurderig en brandend.
  • Onbehaaglijk gevoel in bovenbuik.
  • Boeren laten en winderigheid.

Pijn

Soms heb je een heftige scherpe pijn rechtsboven in je buik. Deze scherpe pijn ontstaat doordat een galsteen komt vast te zitten in één van de galgangen of in de galbuis. De galgang trekt samen wat voor heftige pijnaanvallen zorgt. Dit wordt ook wel koliekpijn genoemd. Koliekpijn kan één tot vier uur aanhouden. De aanvallen houden op wanneer het steentje doorschiet naar de grote galbuis of de darm of wanneer de galblaas te uitgeput is om verder te persen.

Ontsteking

Als de galgang wordt afgesloten door een galsteen kan een infectie van de galblaas of galwegen ontstaan. Wanneer je galblaas of galwegen ontstoken zijn kun je last hebben van aanhoudende buikpijn en hoge koorts. Wanneer de galsteen ook nog de afvoergang van het alvleeskliersap afsluit, kan een alvleesklierontsteking ontstaan.

Witte ontlasting en geelzucht

Gal bevat bilirubine en dit zorgt voor de bruine kleur van je ontlasting. Wanneer je galgang wordt geblokkeerd door een galsteen kan er geen gal meer worden afgevoerd naar je darmen. Wanneer er geen gal meer in de darmen komt zal je ontlasting wit kleuren. De gal kan vervolgens in je bloed terechtkomen. Dit zorgt ervoor dat je huid geel kleurt (geelzucht) en dat je donkergekleurde urine krijgt.

Meestal veroorzaken galstenen geen klachten. Doen ze dat wel, dan noem je dat galsteenziekte. Symptomen die voorkomen zijn:

  • Pijn, meestal plotseling, zeurderig en brandend.
  • Onbehaaglijk gevoel in bovenbuik.
  • Boeren laten en winderigheid.

Pijn

Soms heb je een heftige scherpe pijn rechtsboven in je buik. Deze scherpe pijn ontstaat doordat een galsteen komt vast te zitten in één van de galgangen of in de galbuis. De galgang trekt samen wat voor heftige pijnaanvallen zorgt. Dit wordt ook wel koliekpijn genoemd. Koliekpijn kan één tot vier uur aanhouden. De aanvallen houden op wanneer het steentje doorschiet naar de grote galbuis of de darm of wanneer de galblaas te uitgeput is om verder te persen.

Ontsteking

Als de galgang wordt afgesloten door een galsteen kan een infectie van de galblaas of galwegen ontstaan. Wanneer je galblaas of galwegen ontstoken zijn kun je last hebben van aanhoudende buikpijn en hoge koorts. Wanneer de galsteen ook nog de afvoergang van het alvleeskliersap afsluit, kan een alvleesklierontsteking ontstaan.

Witte ontlasting en geelzucht

Gal bevat bilirubine en dit zorgt voor de bruine kleur van je ontlasting. Wanneer je galgang wordt geblokkeerd door een galsteen kan er geen gal meer worden afgevoerd naar je darmen. Wanneer er geen gal meer in de darmen komt zal je ontlasting wit kleuren. De gal kan vervolgens in je bloed terechtkomen. Dit zorgt ervoor dat je huid geel kleurt (geelzucht) en dat je donkergekleurde urine krijgt.

Diagnose van galstenen 

Galstenen worden meestal opgespoord door middel van echografie. Als de galstenen erg klein zijn kunnen ze opgespoord worden door middel van een MRI-scan.

Bronnen: Merck Manual Medisch handboek (tweede, geheel herziene editie, 2005), Maag Lever Darm Stichting

Galstenen worden meestal opgespoord door middel van echografie. Als de galstenen erg klein zijn kunnen ze opgespoord worden door middel van een MRI-scan.

Bronnen: Merck Manual Medisch handboek (tweede, geheel herziene editie, 2005), Maag Lever Darm Stichting

Verder lezen

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

4.5 uit 5 - 59 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -