Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Coma

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Drs. MPH H. Vrij-Mazee
4.8 uit 5 - 4 beoordelingen
Beoordeling icoon4 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat is coma?

Coma is een toestand van sterk gedaald of geheel opgeheven bewustzijn. Dit bewustzijnsverlies zorgt ervoor dat de comateuze patiënt zijn ogen niet opent, niet spreekt en niet beweegt. Ook vitale functies van het lichaam, zoals de ademhalings-, bloeddruk- en temperatuurregulatie kunnen aangedaan zijn. Coma lijkt in eerste instantie op een diepe slaap, maar onderscheidt zich daarvan doordat het niet mogelijk is om gewekt te worden. 

Er zijn verschillende gradaties van bewustzijnsdaling die worden beschreven aan de hand van de zogenaamde Glasgow Coma Scale. Met deze schaal wordt aan de hand van de reactie op prikkels bepaald hoe diep het bewustzijn is gedaald. Het gaat dan om het wel of niet kunnen openen van de ogen, het wel of niet spreken en de mate van bewegen na toediening van verschillende prikkels. Hoe lager deze score, des te lager is het bewustzijn.

Vegetatieve toestand

Sommige mensen openen na enkele weken hun ogen, zonder dat ze echt wakker worden. Je spreekt dan van een vegetatieve toestand. De patiënt heeft zijn ogen open en lijkt soms zelfs rond te kijken, ademt zelfstandig, kan grimassen, kan geluiden en enkele bewegingen maken en heeft een dag-nachtritme. De patiënt is zich hier echter in zijn geheel niet bewust van en het is niet mogelijk om contact te maken. Vegetatieve toestand wordt ook wel coma vigil genoemd.

Kunstmatige coma

Soms is het noodzakelijk om iemand kunstmatig in coma te brengen. Dit gebeurt om de hersenen rust te geven om te herstellen, bijvoorbeeld bij hersenletsel na een ongeluk. De lichaamstemperatuur van de patiënt wordt dan sterk verlaagd om het lichaam als het ware stop te zetten zodat het beschadigde weefsel tijd krijgt om rustig te herstellen. Je kunt kunstmatige coma zien als een extreme vorm van verdoving.

Hersendood

Hersendood is een zeer diepe toestand van coma waarbij alle functies van de hersenen zijn uitgevallen. Om de patiënt in leven te houden moeten alle hersenfuncties kunstmatig worden gehandhaafd, hetgeen gezien de afwezige kans op herstel zinloos is.

Coma is een toestand van sterk gedaald of geheel opgeheven bewustzijn. Dit bewustzijnsverlies zorgt ervoor dat de comateuze patiënt zijn ogen niet opent, niet spreekt en niet beweegt. Ook vitale functies van het lichaam, zoals de ademhalings-, bloeddruk- en temperatuurregulatie kunnen aangedaan zijn. Coma lijkt in eerste instantie op een diepe slaap, maar onderscheidt zich daarvan doordat het niet mogelijk is om gewekt te worden. 

Er zijn verschillende gradaties van bewustzijnsdaling die worden beschreven aan de hand van de zogenaamde Glasgow Coma Scale. Met deze schaal wordt aan de hand van de reactie op prikkels bepaald hoe diep het bewustzijn is gedaald. Het gaat dan om het wel of niet kunnen openen van de ogen, het wel of niet spreken en de mate van bewegen na toediening van verschillende prikkels. Hoe lager deze score, des te lager is het bewustzijn.

Vegetatieve toestand

Sommige mensen openen na enkele weken hun ogen, zonder dat ze echt wakker worden. Je spreekt dan van een vegetatieve toestand. De patiënt heeft zijn ogen open en lijkt soms zelfs rond te kijken, ademt zelfstandig, kan grimassen, kan geluiden en enkele bewegingen maken en heeft een dag-nachtritme. De patiënt is zich hier echter in zijn geheel niet bewust van en het is niet mogelijk om contact te maken. Vegetatieve toestand wordt ook wel coma vigil genoemd.

Kunstmatige coma

Soms is het noodzakelijk om iemand kunstmatig in coma te brengen. Dit gebeurt om de hersenen rust te geven om te herstellen, bijvoorbeeld bij hersenletsel na een ongeluk. De lichaamstemperatuur van de patiënt wordt dan sterk verlaagd om het lichaam als het ware stop te zetten zodat het beschadigde weefsel tijd krijgt om rustig te herstellen. Je kunt kunstmatige coma zien als een extreme vorm van verdoving.

Hersendood

Hersendood is een zeer diepe toestand van coma waarbij alle functies van de hersenen zijn uitgevallen. Om de patiënt in leven te houden moeten alle hersenfuncties kunstmatig worden gehandhaafd, hetgeen gezien de afwezige kans op herstel zinloos is.

Oorzaak van coma

Coma kent verschillende mogelijke oorzaken. Alle oorzaken hangen samen met een verstoring van de werking van de hersenen. De meest voorkomende oorzaken zijn:

  • Een verhoogde druk in de hersenen door een hersenbloeding, -infarct, -tumor of -kneuzing.
  • Een infectie van het hersenweefsel (encefalitis) of het vlies om de hersenen heen (meningitis).
  • Stofwisselingsstoornissen zoals ontregelde diabetes. (hyperglycemisch/hypoglycemisch coma), nierfalen of leverfalen.
  • Zuurstoftekort door hartstilstand of na bijna-verdrinking.
  • Vergiftiging door drugs, medicijnen of alcohol (bekend van het zogenaamde comadrinken of comazuipen).

Coma kent verschillende mogelijke oorzaken. Alle oorzaken hangen samen met een verstoring van de werking van de hersenen. De meest voorkomende oorzaken zijn:

  • Een verhoogde druk in de hersenen door een hersenbloeding, -infarct, -tumor of -kneuzing.
  • Een infectie van het hersenweefsel (encefalitis) of het vlies om de hersenen heen (meningitis).
  • Stofwisselingsstoornissen zoals ontregelde diabetes. (hyperglycemisch/hypoglycemisch coma), nierfalen of leverfalen.
  • Zuurstoftekort door hartstilstand of na bijna-verdrinking.
  • Vergiftiging door drugs, medicijnen of alcohol (bekend van het zogenaamde comadrinken of comazuipen).

Symptomen van coma

Coma lijkt op een diepe slaap, zonder dat de patiënt wakker te maken is. Er kunnen geen reacties worden uitgelokt met prikkels zoals aanspreken of pijn. Ook de ademhaling, bloeddruk en temperatuur kunnen verstoord zijn. Het is dan ook noodzakelijk om deze vitale functies kunstmatig te handhaven.

Coma lijkt op een diepe slaap, zonder dat de patiënt wakker te maken is. Er kunnen geen reacties worden uitgelokt met prikkels zoals aanspreken of pijn. Ook de ademhaling, bloeddruk en temperatuur kunnen verstoord zijn. Het is dan ook noodzakelijk om deze vitale functies kunstmatig te handhaven.

Diagnose van coma

Als iemand in een comateuze, bewusteloze toestand wordt binnengebracht, zal de arts zich allereerst richten op het ademhalingspatroon, de lichaamshouding en de stand en wijdte van de pupillen. Ook zal hij nagaan in hoeverre de pupillen reageren op licht en wordt bloed afgenomen. Door middel van bloedonderzoek kan worden bepaald of de coma door een overdosis van drugs of alcohol is veroorzaakt. Vervolgens wordt de diepte van de coma bepaald door responsen op verschillende prikkels. Door tegen de patiënten te praten en hem pijnprikkels in het gezicht of nagelbed te geven kan de mate van bewustzijn worden bepaald. Tot slot zal – als de patiënt stabiel is – een MRI- en CT-scan worden gedaan om te bepalen wat de hersenschade is. 

Als iemand in een comateuze, bewusteloze toestand wordt binnengebracht, zal de arts zich allereerst richten op het ademhalingspatroon, de lichaamshouding en de stand en wijdte van de pupillen. Ook zal hij nagaan in hoeverre de pupillen reageren op licht en wordt bloed afgenomen. Door middel van bloedonderzoek kan worden bepaald of de coma door een overdosis van drugs of alcohol is veroorzaakt. Vervolgens wordt de diepte van de coma bepaald door responsen op verschillende prikkels. Door tegen de patiënten te praten en hem pijnprikkels in het gezicht of nagelbed te geven kan de mate van bewustzijn worden bepaald. Tot slot zal – als de patiënt stabiel is – een MRI- en CT-scan worden gedaan om te bepalen wat de hersenschade is. 

Meer weten over coma?

Lees dan verder op:

Lees dan verder op:

Bronnen

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

Verder lezen

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

4.8 uit 5 - 4 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -