Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Aspergillose (Boerenlong)

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Dr. K. Vos
4.6 uit 5 - 37 beoordelingen
Beoordeling icoon35 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat is aspergillose?

In het kort:

  • Aspergillose is een term voor longaandoeningen veroorzaakt door de Aspergillus-schimmel.
  • Het staat ook wel bekend als boerenlong of duivenmelkersziekte, omdat de schimmels vooral voorkomen in hooi en vogeluitwerpselen.
  • Er zijn verschillende vormen van aspergillose met verschillende symptomen.
  • Bekende symptomen zijn kortademigheid en hoest, soms gaat de aandoening gepaard met koorts.
  • Het is belangrijk aspergillose te voorkomen door de schimmel te vermijden en bijvoorbeeld een stofmasker te dragen als je in de risicogroep valt.
  • Behandeling vindt meestal plaats met antischimmelmedicatie of corticosteroïden (hormonen).

In het kort:

  • Aspergillose is een term voor longaandoeningen veroorzaakt door de Aspergillus-schimmel.
  • Het staat ook wel bekend als boerenlong of duivenmelkersziekte, omdat de schimmels vooral voorkomen in hooi en vogeluitwerpselen.
  • Er zijn verschillende vormen van aspergillose met verschillende symptomen.
  • Bekende symptomen zijn kortademigheid en hoest, soms gaat de aandoening gepaard met koorts.
  • Het is belangrijk aspergillose te voorkomen door de schimmel te vermijden en bijvoorbeeld een stofmasker te dragen als je in de risicogroep valt.
  • Behandeling vindt meestal plaats met antischimmelmedicatie of corticosteroïden (hormonen).

Over aspergillose

Aspergillose is een verzamelnaam voor verschillende longaandoeningen veroorzaakt door schimmels van het geslacht Aspergillus. Aspergillose wordt ook wel boerenlong of duivenmelkersziekte genoemd, omdat de schimmels vooral groeien in hooi, graan, dierenvoeders en uitwerpselen van vogels. Vandaar dat mensen en beroepsgroepen die veel met deze producten te maken hebben, een groter risico lopen. Denk bijvoorbeeld aan arbeiders in de landbouw, moutindustrie, champignonkwekerijen, maar ook dierenverzorgers (in laboratoria) en duivenmelkers.  

Aspergillose is een verzamelnaam voor verschillende longaandoeningen veroorzaakt door schimmels van het geslacht Aspergillus. Aspergillose wordt ook wel boerenlong of duivenmelkersziekte genoemd, omdat de schimmels vooral groeien in hooi, graan, dierenvoeders en uitwerpselen van vogels. Vandaar dat mensen en beroepsgroepen die veel met deze producten te maken hebben, een groter risico lopen. Denk bijvoorbeeld aan arbeiders in de landbouw, moutindustrie, champignonkwekerijen, maar ook dierenverzorgers (in laboratoria) en duivenmelkers.  

Vormen van aspergillose

Aspergillose komt heel weinig voor omdat je het meestal alleen oploopt wanneer je een andere onderliggende (long)aandoening hebt.

De meest voorkomende vormen van aspergillose zijn allergische bronchopulmonale aspergillose (ABPA), aspergilloom, chronische necrotiserende of chronische cavitaire pulmonaire aspergillose (CNPA/CCPA) en invasieve aspergillose.

Allergische bronchopulmonale aspergillose (ABPA)

ABPA is een allergische reactie van de longen op de Aspergillusschimmel en komt vooral voor bij mensen met astma en taaislijmziekte.

Aspergilloom

Aspergilloom is een massa gemaakt van schimmelweefsel. Een aspergilloom kan zich in een holte van je long ontwikkelen wanneer je een spore hebt ingeademd van een schimmel. Dit gebeurt eigenlijk alleen bij:

  • Mensen met een verlaagd immuunsysteem (bijvoorbeeld door aids of een chemokuur).
  • Een longziekte zoals taaislijmziekte of tuberculose waarbij holtes worden gevormd in de long.

Chronische necrotiserende of chronische cavitaire pulmonaire aspergillose (CNPA/CCPA)

Bij CNPA/CCPA vormt de schimmel gaten in de longen, waardoor de longfunctie verslechtert. CNPA/CCPA komt alleen voor bij mensen met een andere longziekte of verlaagde weerstand, bijvoorbeeld door COPD of alcoholisme.

Invasieve aspergillose

Invasieve aspergillose lijkt qua symptomen en behandeling op CNPA/CCPA, maar is ernstiger. Invasieve aspergillose ontstaat dan ook alleen bij mensen met een zeer slecht immuunsysteem, bijvoorbeeld door een beenmergtransplantatie of vergevorderde aids. De ziekte veroorzaakt niet alleen gaten in de longen, maar spreidt ook uit in het longweefsel zelf. In sommige gevallen kan het zelfs uitspreiden naar andere organen en daar gaten in vormen.

Aspergillose komt heel weinig voor omdat je het meestal alleen oploopt wanneer je een andere onderliggende (long)aandoening hebt.

De meest voorkomende vormen van aspergillose zijn allergische bronchopulmonale aspergillose (ABPA), aspergilloom, chronische necrotiserende of chronische cavitaire pulmonaire aspergillose (CNPA/CCPA) en invasieve aspergillose.

Allergische bronchopulmonale aspergillose (ABPA)

ABPA is een allergische reactie van de longen op de Aspergillusschimmel en komt vooral voor bij mensen met astma en taaislijmziekte.

Aspergilloom

Aspergilloom is een massa gemaakt van schimmelweefsel. Een aspergilloom kan zich in een holte van je long ontwikkelen wanneer je een spore hebt ingeademd van een schimmel. Dit gebeurt eigenlijk alleen bij:

  • Mensen met een verlaagd immuunsysteem (bijvoorbeeld door aids of een chemokuur).
  • Een longziekte zoals taaislijmziekte of tuberculose waarbij holtes worden gevormd in de long.

Chronische necrotiserende of chronische cavitaire pulmonaire aspergillose (CNPA/CCPA)

Bij CNPA/CCPA vormt de schimmel gaten in de longen, waardoor de longfunctie verslechtert. CNPA/CCPA komt alleen voor bij mensen met een andere longziekte of verlaagde weerstand, bijvoorbeeld door COPD of alcoholisme.

Invasieve aspergillose

Invasieve aspergillose lijkt qua symptomen en behandeling op CNPA/CCPA, maar is ernstiger. Invasieve aspergillose ontstaat dan ook alleen bij mensen met een zeer slecht immuunsysteem, bijvoorbeeld door een beenmergtransplantatie of vergevorderde aids. De ziekte veroorzaakt niet alleen gaten in de longen, maar spreidt ook uit in het longweefsel zelf. In sommige gevallen kan het zelfs uitspreiden naar andere organen en daar gaten in vormen.

Symptomen van aspergillose

Omdat aspergillose een verzamelnaam is voor verschillende aandoeningen, verschillen ook de symptomen per aandoening. Hieronder staan de belangrijkste symptomen per aandoening beschreven.

Symptomen ABPA

De belangrijkste symptomen van ABPA zijn kortademigheid en hoest, die een paar uur na blootstelling aan de schimmel op kunnen treden. Doordat ook andere verschijnselen kunnen optreden zoals koorts, koude rillingen en hoofdpijn kan deze aandoening ook verward worden met een telkens terugkerende griep of astma.

Symptomen aspergilloom

Een aspergilloom is vaak asymptomatisch. Dit betekent dat de schimmelbal een tijd lang ongemerkt kan groeien en vaak alleen opgemerkt wordt op het moment dat er een scan wordt gemaakt vanwege een andere klacht. In ongeveer de helft van de gevallen gaan mensen met een aspergilloom bloed ophoesten. Dit kan levensgevaarlijk zijn.

Symptomen CNPA/CCPA

CNPA/CCPA uit zich als een longontsteking met symptomen als koorts, hoesten, nachtelijk zweten en gewichtsverlies. Let op: deze symptomen kunnen ook wijzen op een andere longziekte, zoals longkanker. Raadpleeg bij deze klachten dus de huisarts. Daarnaast vormt de ziekte holtes in de longen, wat leidt tot verdere ademhalingsproblemen. 

Symptomen invasieve aspergillose

Mensen die lijden aan invasieve aspergillose hebben vaak koorts en verschijnselen van een longinfectie, zoals hoesten, pijn bij de ademhaling of kortademigheid. Deze klachten verbeteren niet na behandeling met antibacteriële of antivirale middelen. Soms breidt de longinfectie zich uit via het bloed naar andere organen zoals hersenen, oog, hart, nieren en huid, waar dan ook holtes gevormd worden door de ziekte. Hierbij is er een zeer hoog risico om te overlijden.

Omdat aspergillose een verzamelnaam is voor verschillende aandoeningen, verschillen ook de symptomen per aandoening. Hieronder staan de belangrijkste symptomen per aandoening beschreven.

Symptomen ABPA

De belangrijkste symptomen van ABPA zijn kortademigheid en hoest, die een paar uur na blootstelling aan de schimmel op kunnen treden. Doordat ook andere verschijnselen kunnen optreden zoals koorts, koude rillingen en hoofdpijn kan deze aandoening ook verward worden met een telkens terugkerende griep of astma.

Symptomen aspergilloom

Een aspergilloom is vaak asymptomatisch. Dit betekent dat de schimmelbal een tijd lang ongemerkt kan groeien en vaak alleen opgemerkt wordt op het moment dat er een scan wordt gemaakt vanwege een andere klacht. In ongeveer de helft van de gevallen gaan mensen met een aspergilloom bloed ophoesten. Dit kan levensgevaarlijk zijn.

Symptomen CNPA/CCPA

CNPA/CCPA uit zich als een longontsteking met symptomen als koorts, hoesten, nachtelijk zweten en gewichtsverlies. Let op: deze symptomen kunnen ook wijzen op een andere longziekte, zoals longkanker. Raadpleeg bij deze klachten dus de huisarts. Daarnaast vormt de ziekte holtes in de longen, wat leidt tot verdere ademhalingsproblemen. 

Symptomen invasieve aspergillose

Mensen die lijden aan invasieve aspergillose hebben vaak koorts en verschijnselen van een longinfectie, zoals hoesten, pijn bij de ademhaling of kortademigheid. Deze klachten verbeteren niet na behandeling met antibacteriële of antivirale middelen. Soms breidt de longinfectie zich uit via het bloed naar andere organen zoals hersenen, oog, hart, nieren en huid, waar dan ook holtes gevormd worden door de ziekte. Hierbij is er een zeer hoog risico om te overlijden.

Diagnose van aspergillose

De diagnose aspergillose wordt vaak pas gesteld nadat mensen niet goed reageren op antibiotica bij de behandeling van een longontsteking. De symptomen worden namelijk veroorzaakt door een schimmelinfectie, niet door een bacterie. Een longarts kan de diagnose stellen door de schimmel aan te tonen in speeksel en door middel van röntgenfoto’s van de longen waarop een aspergilloom te zien is. Hierop kan de arts ook de gaten zien die veroorzaakt worden door andere vormen van aspergillose.

De diagnose aspergillose wordt vaak pas gesteld nadat mensen niet goed reageren op antibiotica bij de behandeling van een longontsteking. De symptomen worden namelijk veroorzaakt door een schimmelinfectie, niet door een bacterie. Een longarts kan de diagnose stellen door de schimmel aan te tonen in speeksel en door middel van röntgenfoto’s van de longen waarop een aspergilloom te zien is. Hierop kan de arts ook de gaten zien die veroorzaakt worden door andere vormen van aspergillose.

Aspergillose voorkomen

De beste manier om elke vorm van aspergillose te voorkomen, is om de schimmel te vermijden. Dit is in sommige gevallen erg moeilijk, zoals bij bepaalde beroepen. Ook komen de sporen van de schimmel veelvuldig voor in de lucht. Als je in de risicogroep valt door je beroep is het verstandig om altijd een stofmasker te dragen dat voldoet aan de N95 norm. Als je in de risicogroep valt omdat je een sterk verlaagde immuniteit hebt kun je preventief gebruik maken van antischimmelmedicatie. Deze middelen helpen de schimmel te doden voordat je geïnfecteerd raakt. Lees op de volgende pagina welke behandelingen er mogelijk zijn als je toch een vorm van aspergillose hebt opgelopen.

De beste manier om elke vorm van aspergillose te voorkomen, is om de schimmel te vermijden. Dit is in sommige gevallen erg moeilijk, zoals bij bepaalde beroepen. Ook komen de sporen van de schimmel veelvuldig voor in de lucht. Als je in de risicogroep valt door je beroep is het verstandig om altijd een stofmasker te dragen dat voldoet aan de N95 norm. Als je in de risicogroep valt omdat je een sterk verlaagde immuniteit hebt kun je preventief gebruik maken van antischimmelmedicatie. Deze middelen helpen de schimmel te doden voordat je geïnfecteerd raakt. Lees op de volgende pagina welke behandelingen er mogelijk zijn als je toch een vorm van aspergillose hebt opgelopen.

Bronnen

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen: 

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen: 

Verder lezen

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

4.6 uit 5 - 37 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -