Slecht schakelend zenuwstelsel mogelijke oorzaak hart- en vaatziekten en diabetes

‘Gezonde’ mensen met een slecht functionerend autonoom zenuwstelsel hebben 32 tot 45 procent meer kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten dan mensen bij wie het zenuwstelsel wel goed functioneert. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Stefanie Hillebrand voor het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Het is al langer bekend dat diabetespatiënten en mensen met hart- en vaatziekten een slecht functionerend autonoom zenuwstelsel hebben. Ook zonder deze aandoeningen is het mogelijk een slecht functionerend autonoom zenuwstelsel te hebben met schadelijke gevolgen voor de gezondheid, zoals overgewicht en ziekte.

Het autonome zenuwstelsel regelt allerlei lichaamsfuncties. Het bestaat uit twee takken: een parasympathisch deel en een sympathisch deel. Het parasympathische deel werkt vooral bij rust. Het zorgt voor een rustige hartslag en een actieve spijsvertering. Het sympathische deel functioneert vooral bij activiteit, zoals lichamelijke inspanning en emotionele momenten.

Een gezond lichaam kan goed schakelen tussen de twee delen van het zenuwstelsel. Bij een verminderde werking van het zenuwstelsel is het sympathische deel dominant, wat soms leidt tot obesitas. De vetten die daarbij vrijkomen in het bloed zijn weer slecht voor het hart en bloedvaten. Om te bepalen of het autonome zenuwstelsel goed werkt kun je vrij gemakkelijk de variatie van de hartslag meten. “Het wordt nu nog niet gebruikt in de kliniek, maar wellicht is er een rol voor weggelegd in de toekomst. Je merkt het zelf niet als je autonome zenuwstelsel slechter gaat werken, en het is dus een soort sluipmoordenaar,” aldus Hillebrand.