Rechter stelt apothekers in gelijk voor levering incontinentiemateriaal

De in Amersfoort gevestigde Zorgverzekeraar Agis (fusieresultaat van Anova, Anoz en ZAO) weigerde onlangs met de regionale apothekers te onderhandelen over nieuwe contracten die voorzien in de levering van zogenaamde (medische) hulpmiddelen. Van de omzet die de apothekers met hulpmiddelen behalen, maken incontinentie-absorptiematerialen het grootste deel uit. Andere hulpmiddelen die onder het contract vallen bleven - vreemd genoeg - buiten beschouwing. Agis paste eenzijdig de contracten aan en zegde bij weigering of opmerkingen op. Dit ondanks door de apothekers gedane tegenvoorstellen, bezwaren en een onredelijk korte opzegtermijn van twee weken. Daarnaast werden de apothekers ook nog eens verplicht om Agis regelmatig van allerlei gegevens te voorzien, zoals de naam van de patiënt, aantallen gebruik, meerverbruik e.d. Volgens de apotheker is dit in strijd met haar geheimhoudingsplicht en de Wet Bescherming Persoonsgegevens, één van de redenen waarom zij weigeren hieraan tegemoet te komen.

Niet alleen waren de apothekers woedend op de eenzijdige manier waarop deze beslissing van de zorgverzekeraar tot stand was gekomen, ook de verzekerden hebben veel klachten over deze gang van zaken bij het Informatie- en Klachtenbureau Gezondheidszorg geuit. Zoals bijna altijd in dit soort conflicten is een derde partij, in dit geval de patiënt, de dupe. Begin juli 2003 verkeerden veel Agis verzekerden - die afhankelijk zijn van incontinentie-absorptiematerialen - daarom in grote onzekerheid. Agis stuurde haar verzekerden alvast een brief, zonder de reacties van de apothekers af te wachten. Indien deze hulpmiddelen niet meer via de apotheek verkrijgbaar zijn, dienen patiënten -volgens haar ziektekostenverzekering- deze maar bij postorderbedrijven te bestellen. Daarbij werd voorbij gegaan aan de service die lokaal of regionaal opererende apothekers onder andere op het gebied van levering en voorlichting te bieden hebben. Dit nog afgezien van de vraag hoe de verzekeraar de kwaliteit van de zorg door de postorderaars kan garanderen. Een ander nadeel voor de patiënten is dat zij verschillende genees- en hulpmiddelen op verschillende locaties moet afhalen dan wel afgeleverd krijgen. De apothekers vinden dat je niet op deze manier met verzekerden en zorgverleners om kunt gaan.

Sinds jaar en dag bestaan er overeenkomsten tussen verzekeraars en apothekers over de levering van hulpmiddelen aan verzekerden. Om die hulpmiddelen te kunnen leveren dienen de apothekers die in te kopen. Het contract verplicht de apothekers deze hulpmiddelen te verschaffen en het ziekenfonds dat ze de apothekers daarvoor betaalt. De honorering voor het verstrekken van deze hulpmiddelen door de apotheek komt in vrije onderhandeling tot stand en wordt vervolgens in het contract vastgelegd. In een kort geding eisten meer dan 100 apothekers dat de zorgverzekeraar alsnog met hen in overleg zou gaan om te komen tot een nieuwe overeenkomst. De apothekers vinden dat Agis niet zo maar - zonder behoorlijke aankondiging en zonder ruimte voor overleg of onderhandeling - haar beleid kan wijzigen en eenzijdig de korting op de tarieven kan verdubbelen. Tegenvoorstellen, vragen en bezwaren van de kant van de apothekers waren voor Agis aanleiding om de bestaande overeenkomsten zonder meer te beëindigen of niet te verlengen. Dat is in strijd met de contractuele goede trouw en de bijzondere zorgvuldigheid die Agis gezien haar economische machtspositie (monopolie) op de apothekers in acht zou moeten nemen (Artikel 44, lid 8 Zfw). In het kort geding eisten de apothekers dat de bestaande overeenkomsten gecontinueerd dienen te worden en dat over verlenging ervan fatsoenlijk dient te worden onderhandeld. Ook eisten de apothekers dat Agis via een rectificatie haar verzekerden zou laten weten dat zij voor de levering van hulpmiddelen wel gewoon bij hun apotheek terechtkunnen.

De Voorzieningenrechter van de Sector handels- en familierecht van de Rechtbank in Utrecht heeft uitspraak gedaan aan de hand van een kort geding dat door de apothekers tegen Agis is aangespannen. De rechtbank wees de vordering tot onderhandelen aan de apothekers toe en beperkte dit overigens niet tot alleen de medische hulpmiddelen, zoals incontinentie-absorptiemateriaal. De rechter wees eveneens de vordering tot rectificatie naar de verzekerden - inclusief een dwangsom - toe. Hij bepaalde ook dat gedurende de onderhandelingen de overeenkomsten zoals die golden tot 1 juli 2003 van kracht blijven, dus de patiënten kunnen gewoon weer in de eigen apotheek terecht.

Incontintentie