Hoe verloopt de menstruatiecyclus?

De eerste fase wordt ook wel de folliculaire fase genoemd. In deze fase geven de hersenen een hormoon af: het follikel stimulerend hormoon (FSH). De naam zegt het al, dit hormoon stimuleert follikelgroei. Een follikel is een klein blaasje waarin de eicel zich bevindt. Door het FSH zullen meerdere follikels in de eierstok rijpen. Wanneer de follikels een bepaalde grootte hebben, krijgen de hersenen een signaal. Die geven daarop het luteïniserend hormoon (LH) af. Als dit hormoon zijn piek bereikt, vindt 1 tot 2 dagen later de eisprong (ook wel ovulatie genoemd) plaats. Bij de eisprong ‘springt’ de eicel uit zijn follikel en baant zich een weg door de eileiders.

Terwijl de follikels in deze fase groeien, maken de eierstokken het hormoon oestrogeen aan. Dit oestrogeen bereidt de baarmoeder voor op de komst van een bevruchte eicel. Het baarmoederslijmvlies groeit en wordt dikker, zodat de eicel zich kan gaan innestelen.

De tweede fase wordt ook wel de luteale fase genoemd. Deze fase begint op het moment van de eisprong. Vanaf deze fase maakt het achtergebleven follikel (waar de eicel in zat) het hormoon progesteron aan. Ook dit hormoon helpt bij het voorbereiden van de baarmoeder voor innesteling van de bevruchte eicel. Een toename aan progesteron kan wel zorgen voor klachten, zoals buikkramp, neerslachtigheid en vermoeidheid.

Als de eicel is bevrucht, kan deze zich na ongeveer een week gaan innestelen in het baarmoederslijmvlies. Dat is inmiddels onder invloed van oestrogeen en progesteron verdikt en klaar voor het embryo (de bevruchte eicel). Bij de innesteling kan er een klein beetje bloed vrijkomen, maar dit gebeurt lang niet bij alle vrouwen. Je voelt verder niets van de innesteling.

De innesteling lukt overigens lang niet altijd. Geschat wordt dat deze slechts de helft van de keren succesvol verloopt. Als het eenmaal gelukt is, begint de ontwikkeling van de placenta. Via de placenta krijgt je baby zuurstof en voedingsstoffen binnen. Daarnaast geeft het ook het zwangerschapshormoon HCG af. Dit HCG kun je vervolgens met een zwangerschapstest in de urine meten om te zien of je zwanger bent.

Als je meer wilt lezen over de veranderingen waar je mee te maken krijgt bij een zwangerschap, lees dan verder in ons dossier over zwangerschap. Hier vind je naast nuttige informatie ook vele tips.

Wanneer de eicel niet is bevrucht, vindt er geen innesteling plaats en blijft dus ook de aanmaak van HCG achterwege. Zonder dit HCG zal het baarmoederslijmvlies los gaan laten. Tijdens de ongesteldheid wordt dit baarmoederslijmvlies afgescheiden.

Gemiddeld duren zowel de eerste als de tweede fase ongeveer veertien dagen. In de praktijk blijkt dat allebei de fasen kunnen variëren van een week tot drie weken. Vaak duren ze wel allebei ongeveer even lang.

Tijdens de fase voorafgaand aan de menstruatie stijgt de progesteronspiegel. Hierdoor kun je ongeveer twee weken voor de eerste bloeding lichamelijke en psychische klachten krijgen. Denk hierbij aan een opgeblazen gevoel, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen en pijnlijke borsten.

Hieronder hebben we de belangrijkste gebeurtenissen in de twee fasen nog even schematisch voor je weergegeven.