Waarom hartslag meten?

Je hartslag meten ligt niet echt voor de hand als je fit wilt worden, maar het heeft wel degelijk invloed op een gezondere leefstijl. Er zijn namelijk bepaalde soorten hartslagen met elk een eigen functie.

Voordat we verdergaan met het meten van de hartslag, eerst iets over de gemiddelde en maximale hartslag. De gemiddelde hartslag ligt per leeftijdscategorie anders. Baby’s hebben bijvoorbeeld een andere hartslag dan volwassenen. Een gemiddelde hartslag wordt ook wel rusthartslag genoemd: je hartslag in rust. De gemiddelde hartslag per minuut is:

• Baby’s: 130 hartslagen
• Vijf- tot twaalfjarigen: tachtig tot honderd hartslagen
• Volwassenen: zestig tot zeventig hartslagen

Tijdens je slaap, de optimale ruststand van je lichaam, ligt de hartslag rond de vijftig hartslagen per minuut.

Let wel op: dit zijn gemiddelden. Intensieve sporters hebben in ruststand meestal een lagere hartslag, omdat hun hart sterker en groter is door het sporten. Het hart pompt hierdoor per hartslag meer bloed rond.

De maximale hartslag is het aantal hartslagen per minuut waarboven je hart absoluut niet kan komen. Dit wordt ook wel de optimale trainingshartslag genoemd. Onder het kopje ‘Hartslag meten’ vind je verschillende manieren om je (maximale) hartslag te meten.

Hieronder vind je een schema dat meer inzicht geeft over de relatie tussen je hartslag en het sporten. Om dit te begrijpen vind je eerst wat achtergrondinformatie:

• Aerobe verbranding: verbranding vindt plaats met zuurstof (lichte training). Het gaat hierbij om vetten en/of koolhydraten.
• Anaerobe verbranding: verbranding vindt plaats zonder zuurstof, omdat er een zuurstoftekort is (dit gebeurt bij een zwaardere training). Het gaat hierbij alleen om koolhydraten. Een anaerobe verbranding levert minder energie dan een aerobe verbranding. De anaerobe verbranding leidt tot melkzuur, waardoor verzuring (van bijvoorbeeld spieren) ontstaat. In het algemeen houd je een anaerobe verbranding minder lang vol dan een aerobe verbranding.
• Neuromusculair systeem: dit zijn je ze zenuwen en spieren. Het systeem bestaat uit de volgende onderdelen: zenuwen in armen en benen, zenuwcellen in het ruggenmerg, verbindingen tussen zenuwen en spieren en de spieren zelf.
• Tempohardheid: het vermogen om makkelijker en langer met een bepaalde snelheid te lopen. Iemands mentale kracht speelt hierbij ook een rol.

Er is een aantal manieren om je hartslag te meten. Een simpele manier is een berekening (zie hieronder). Een andere simpele oplossing is tijdens of vlak na het sporten een minuut lang je vinger vast te houden en je hartslag te tellen. Andere manieren zijn een borstband, activity tracker en inspanningstest.

Berekening (voor je maximale hartslag)

Via een berekening kom je gemakkelijk achter je maximale hartslag. Houd er wel rekening mee dat de berekening alleen gebaseerd is op leeftijd, waardoor dit de minst nauwkeurige manier is om je hartslag te meten. De berekening:

220 – je leeftijd.

Dus als je dertig bent, trek je dit getal af van 220, waardoor je op een hartslag van 190 uit komt. Aan deze methodes zitten risico’s verbonden, aangezien je maximale hartslag van meerdere factoren afhangt. Ben je bijvoorbeeld een fanatiek sporter of sport je juist bijna nooit? Dan ligt je maximale hartslag misschien (veel) lager of hoger dan 190 hartslagen per minuut.

Borstband of activity tracker

Zoals de naam al aangeeft draag je een borstband om je borst. Deze bevat een hartslagsensor die je hartslag bijhoudt. Een activity tracker draag je om je pols. Deze kan een hartslagsensor en lichtstraling bevatten om de hartslag en het bloedvolume in je pols te meten. Beide gadgets kunnen je gemiddelde hartslag, je hartslag tijdens het slapen, je hartslag tijdens (lichte en zware) inspanning en je maximale hartslag meten.

Inspanningstest

Een inspanningstest gebeurt via een sportarts of cardioloog. Dit is meestal op een fiets en soms op een loopband. Hieruit blijkt onder andere of je aan bepaalde hart- en vaatziekten lijdt en wat je (maximale) hartslag is.